Danıştay 10. Daire 2021/803 Esas 2021/1056 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/803
Karar No : 2021/1056

DAVACI : ... Birliği
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ... Bakanlığı

DAVANIN_ÖZETİ : İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan 30/11/2020 tarih ve E-89780865-153-20076 sayılı Genelgeye dayanılarak meslek kuruluşları ile esnaf ve sanatkarların faaliyet göstermesinin engellenmesine yönelik idari işlemin yetki, sebep ve konu yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek yürütülmesinin durdurulması ve iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı Kanun'un 3. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesi, 1. fıkrası, (a) bendinde, iptal davaları; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış; 3. maddesi, 2. fıkrası, (a) bendinde, tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının; (b) bendinde ise davanın konu ve sebepleri ile dayandığı delillerin dava dilekçelerinde gösterileceği; 14. maddesi, 3. fıkrası, (g) bendinde, dilekçeler üzerinde bu Kanun'un 3. ve 5. maddelerine uygun olup olmadığı yönünden inceleme yapılacağı; 15. maddesi, 1. fıkrası, (d) bendinde, 14. maddenin 3/g bendinde yazılı halde otuz gün içinde 3 ve 5. maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak üzere dilekçelerin reddine karar verileceği hükümleri yer almış; aynı maddenin 5. bendinde ise, 1. fıkranın (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine, yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.
Yargılama hukukunun temel ilkelerinden biri taleple bağlılıktır. Dolayısıyla bu ilke uyarınca iptali istenen idari işlemle sınırlı olarak mahkemelerce inceleme yapılması gerekmekte olup, talebin incelemeye konu olabilecek nitelikte açık, her türlü tereddütten uzak, belirli ve somut olması, iptali istenilen işlem ya da işlemlerin sayı, tarih, tebliğ tarihi belirtilmek ve menfaat bağı kurulmak suretiyle işlemin tamamının mı, yoksa belli kısımlarının mı iptalinin istenildiğinin hukuka aykırılık sebepleriyle birlikte dilekçede açıkça gösterilmesi gerekmektedir.
Bir düzenleyici işleme karşı açılan iptal davasında düzenleyici işlemin tamamının, belirli maddelerinin ve maddelerin belirli kısımlarının iptalinin istenebilmesi mümkün olup, dava dilekçesinde iptali istenilen maddelerin veya kısımların açıkça belirtilmesi ve bu düzenlemelerin davacının menfaatini nasıl etkilediği konusunun her bir madde bazında ortaya konulması gerekmektedir.
Dava dilekçesinin incelenmesinden, davacı tarafından davanın konusu kısmında İçişleri Bakanlığının 30/11/2020 tarih ve 20076 sayılı Genelgesine dayanılarak meslek kuruluşları ile esnaf ve sanatkarların faaliyet göstermesinin engellenmesine yönelik idari işlemin yetki, sebep ve konu yönünden hukuka aykırı olduğundan bahisle iptalinin ve yürütülmesinin durdurulmasının istenildiği, dilekçenin içeriğinde Genelgenin 1.2. maddesindeki düzenlemeden bahsedildiği, sonuç ve istem kısmında ise 30/11/2020 tarih ve 20076 sayılı Genelgenin ve Genelgeye dayanılarak meslek kuruluşları ile esnaf ve sanatkarların faaliyet göstermesinin engellenmesine yönelik idari işlemin iptalinin ve yürütülmesinin durdurulması istemine yer verildiği görülmekte olup, Genelgenin tamamının veya kendi menfaatlerini etkileyen maddelerinin mi iptalinin talep edildiği hususunun net olarak ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır.
Genelgenin tamamı veya belirli kısımlarının iptali istemiyle dava açılması durumunda anılan Genelgenin hangi kısımlarının (iptali istenen kısımlar açıkça belirtilecek şekilde) iptalinin istendiğinin ve bu kısımların davacının menfaatini ne şekilde ihlal ettiğinin tek tek maddeler halinde sayılarak ve hukuka aykırılık sebepleri de belirtilerek dava dilekçesinin konu, içerik ve sonuç kısımlarında çelişkili olmayacak şekilde ayrı ayrı açıklanması gerekmektedir.
Bu durumda dava konusu edilen Genelgenin tamamının mı, belli bir kısmının mı iptalinin istendiğinin, belirli bir kısmının iptali isteniyorsa bunun hangi kısım olduğunun açıkça belirtilmesi, iptali istenen kısımlar yönünden tek tek, tamamının iptali isteniyorsa tamamı yönünden hukuka aykırılık sebeplerinin ortaya konulması ve menfaatinin ne şekilde etkilendiğinin açıklanması suretiyle 2577 sayılı Kanun'un 3. maddesine uygun olarak yenilenen, Danıştay Başkanlığına hitaben yazılmış açık ve anlaşılabilir bir dilekçeyle dava açılması gerekmektedir.
Öte yandan, dava dilekçesinin yenilenmesi halinde iptali istenilen işlemin hangi tarihte öğrenildiğinin dilekçede belirtilmediği görüldüğünden öğrenme tarihinin de dilekçede gösterilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesi, 1. fıkrası, (d) bendi uyarınca bu kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde yukarıda belirtilen eksiklikler giderilmek suretiyle 3. maddeye uygun şekilde düzenlenecek dilekçe ile harç yatırılmaksızın yeniden dava açmakta serbest olmak üzere DAVA DİLEKÇESİNİN REDDİNE, aynı Kanun'un 15. maddesi, 5. fıkrası hükmüne göre yeniden verilen dilekçede aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceğinin davacıya bildirilmesine, davanın yenilenmemesi durumunda yapılan yargılama giderlerinin davacının üzerinde bırakılmasına ve kullanılmayan ... TL yürütmenin durdurulması harcı ile posta gideri avansından artan miktarın istemi halinde davacıya iadesine, 10/03/2021 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.