Danıştay 12. Daire 2018/9169 Esas 2021/1308 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/9169
Karar No : 2021/1308

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : Danıştay Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Danıştay Başkanlığı ...'nde Yazı İşleri Müdürü olarak görev yapan davacı tarafından, "görevi sırasında amirine karşı sözle saygısızlık etmek" eylemini işlediği gerekçesiyle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/C-(e) maddesi uyarınca 1/30 oranında aylıktan kesme cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin ... tarih, ... sayılı işlem ile bu işleme karşı Disiplin Kurulu'na yapmış olduğu itirazın reddine ilişkin ... tarih, ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... kararıyla; hukuka uygun bir disiplin cezası verilebilmesi açısından öncelikle hukuka uygun bir şekilde soruşturma yapılması zaruri olduğundan, bu soruşturmayı yürütecek soruşturmacının da tarafsızlığından şüphe edilmeyecek bir soruşturmacı olması gerektiği göz önünde bulundurulduğunda, olayda şikayetçi olan Tetkik Hakimi ... tarafından tavsiye edilen soruşturmacının usulüne uygun olarak atanmış tarafsız bir soruşturmacı olarak kabulünün mümkün olmadığı, buna göre, davacıya isnat olan fiiller ile ilgili olarak dava konusu olayda şikayetçi konumunda bulunan kişi tarafından, usulüne aykırı şekilde soruşturmacı atanarak yapılan soruşturma neticesinde verilen disiplin cezasının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, tazmin talebinin kabulüyle, bu işlem nedeniyle davacının kesinti tarihinden itibaren yoksun kaldığı maddi kayıplarının davanın açıldığı 29/08/2014 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, soruşturmacı atanmasına ilişkin Olur'da ...'nün isminin yazışma usulü gereği şeklen yer aldığı, ... bünyesinde görev yaptığı, Olur'un Genel Sekreter Yardımcısının uygun görüşü ve Genel Sekreterin imzasıyla verildiği, bu durumun soruşturmaya olumsuz herhangi bir etkisinin bulunmadığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; Danıştay Başkanlığı ...'nde Yazı İşleri Müdürü olarak görev yapan davacının, "görevi sırasında amirine karşı sözle saygısızlık etmek" eylemini işlediği gerekçesiyle hakkında soruşturma başlatıldığı, soruşturma kapsamında 19.02.2014 tarihli yazı ile Tetkik Hakimi ... tarafından teklif edilen Tetkik Hakimi ...'nin soruşturma yapmak üzere görevlendirildiği, yapılan soruşturma neticesinde ... tarih, ... sayılı işlemle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/C-(e) maddesi uyarınca 1/30 oranında aylıktan kesme cezası verildiği, davacının bu işleme karşı Disiplin Kurulu'na yapmış olduğu itirazın reddine ilişkin ... tarih, ... sayılı işlemin iptali ile maaşından kesilen tutarın yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/C-(e) maddesinde, “Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek” eylemi memurun brüt aylığından 1/30-1/8 arasında kesinti yapılması cezasının verilmesini gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.
Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmeliğinin "Disiplin amirlerinin yetkileri" başlıklı 18. maddesinde; disiplin amirlerinin kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların, tüzüklerin ve yönetmeliklerin Devlet memuru olarak emrettiği görevleri yurt içinde veya dışında yerine getiremeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre, 657 sayılı Kanunda yazılı disiplin cezalarından yetkisi dahilinde bulunanları vermeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Disiplin cezaları, kamu hizmetinin gereği gibi yürütülebilmesi bakımından kamu görevlilerinin mevzuat uyarınca yerine getirmek zorunda oldukları ödev ve sorumlulukları ifa etmemeleri veya mevzuatta yasaklanan fiillerde bulunmaları durumunda uygulanan yaptırımlar olup, memurların özlük hakları üzerinde doğrudan ve önemli sonuçlar doğurmaları sebebiyle subjektif ve bireysel etkileri bulunduğu gibi kamu görevinin gereği gibi sürdürülmesi ve kamu düzeninin sağlanması bakımından objektif ve kamusal öneme sahiptirler.
Bu bakımdan disiplin soruşturmalarının yapılmasında izlenecek yöntem, ceza verilecek fiiller ve ceza vermeye yetkili makam ve kurullar pozitif olarak mevzuatla belirlenmekte, doktrin ve yargısal içtihatlarla da konu ile ilgili disiplin hukuku ilkeleri oluşturulmaktadır.
Kamu görevlisinin suç oluşturduğu iddia edilen fiili ile ilgili olarak idarece açılan bir disiplin soruşturmasında, konu ile ilgili her türlü araştırmanın yapılması, kanıt niteliğinde toplanan tüm bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi, tanıkların dinlenmesi, hatta teknik konularda bilirkişilere inceleme yaptırılmak suretiyle, soruşturulanların görev ve konumları itibariyle sorumlulukları ile suçun oluş biçimi irdelenerek düzenlenen rapor ile fiilin sübut bulup bulmadığının ortaya çıkarılması gerektiği; soruşturma yapmakla görevlendirilenlerin ve cezayı verecek olan disiplin amirlerinin soruşturmaya konu olayla hiçbir ilgisi bulunmayan, hakkında soruşturma yapılan kamu görevlisinin suç konusu eyleminden zarar gören veya yarar sağlayan veya soruşturulanın veya olayın mağduru durumundaki kişilerden etkilenecek konumda bulunmayan tamamen tarafsız kişi veya kişilerden olmaları ve kıdem ve görev bakımından en az soruşturulan ile aynı seviyede veya üst düzeyde bulunmaları gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen hükümler doğrultusunda; disiplin suçu teşkil eden fiillerle ilgili olarak soruşturma yapılması zorunlu olduğu gibi soruşturmanın belirli usuller çerçevesinde yapılması da isnada maruz kalanların hukuki güvencesidir. Soruşturma emri verilmesi; bağımsız ve üst veya denk görevde olan bir soruşturmacı atanması, olayla ilgili tanık ve soruşturulanın ifadelerinin alınması, ifade alınmadan kişiye haklarının ve soruşturma konusunun bildirilmesi, isnat olunan fiille ilgili lehe ve aleyhe başkaca delillerin araştırılması, soruşturma sonucunda bir rapor hazırlanması ve bu raporda; olayın değerlendirilmesi soruşturmacının kanaat ve teklifini belirtmesi ve raporun ilgili makama sunulması, soruşturmayı yapan kişi ile soruşturmada elde edilen delilleri değerlendirecek kişi veya kurulların ayrı olması, yasal süre içerisinde isnat olunan fiiller bildirilerek sanığın savunmasının alınması gerekliliği disiplin hukukunun temel ilkelerinden olduğu gibi hukuki güvenlik ilkesinin de gereğidir.
Dava konusu soruşturmada soruşturmacı atanmasına ilişkin 19/02/2014 tarihli yazı incelendiğinde, yazının Tetkik Hakimi ... tarafından yazıldığı, Danıştay Genel Sekreter Yardımcısı tarafından uygun görüşle arz edildiği ve Danıştay Başkanı adına Genel Sekreter'in oluruyla Tetkik Hakimi ...'nin soruşturma yapmak üzere görevlendirildiği anlaşılmaktadır.
Tetkik Hakimi ...'nün Genel Sekreterlik bünyesinde çalışması nedeniyle kendi görev tanımı içerisinde kalan bir iş sürecini yazıyı yazarak başlattığı, burada soruşturmayı etkileyecek bir husus olmadığı, soruşturmacının da doğrudan Tetkik Hakimi ... tarafından değil, onun hazırladığı yazıyla Danıştay Genel Sekreter Yardımcısı'nın uygun görüşü ve Genel Sekreter'in olur işlemi ile atandığı görülmektedir.
Bu itibarla; soruşturmacının atanması usulünde hukuka aykırı bir durum olmadığından ve soruşturmacının tarafsızlığı konusunda herhangi bir şüphe oluşmadığından, İdare Mahkemesince işin esasına girilerek davacının söz konusu fiili işleyip işlemediği hususunun değerlendirilmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, usulüne aykırı şekilde soruşturmacı atanarak yapılan soruşturma neticesinde verilen disiplin cezasının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali ile tazmin talebinin kabulüne işlem nedeniyle davacının kesinti tarihinden itibaren yoksun kaldığı maddi kayıplarının davanın açıldığı 29/08/2014 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 15/03/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
İdare Mahkemesince verilen karar hukuk ve usule uygun olduğundan, davalı İdarenin temyiz talebinin reddi ile temyize konu kararın onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.