Danıştay 2. Daire 2021/13326 Esas 2021/621 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/13326
Karar No : 2021/621

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Beyoğlu ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, …parsel sayılı … gün ve … yevmiye numarasıyla davalı idare adına tescil edilen 69,00 m2 yüzölçümlü apartman vasıflı taşınmazın zemin katının 25,00 m2'sinin 01/11/2007-31/10/2012 tarihleri arasındaki dönemde cafe ve bar olarak fuzulen işgal edildiğinden bahisle davacıdan 49.356,00-TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin ve itiraz üzerine düzenlenen … gün ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; taşınmazın tamamının Maliye Hazinesi adına kayıtlı iken 03/11/2010 tarihinde hükmen davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü adına tescil edildiği, davalının ancak bu tarihten sonraki dönem için davacıdan ecrimisil isteyebileceği, yapılan keşif sonrasında düzenlenen bilirkişi raporu dikkate alınarak 03/11/2010 - 31/10/2012 arasında kalan dönem için dava konusu işlemin 38.130,53 TL’ye ilişkin kısmının iptali, davanın 11.225,47 TL’ye yönelik kısmının ise reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının davanın reddine ilişkin kısmının temyiz edilmeden kesinleştiği, iptale ilişkin kısmının ise Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 11/05/2016 gün ve E:2015/4953, K:2016/3510 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak alınan ek bilirkişi raporunda da ilk raporla aynı sonuca varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin 38.130,53 TL’ye ilişkin kısmının iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Danıştay bozma kararında belirtilen hususların araştırılarak buna göre karar verilmesi gerekirken bu araştırmalar yapılmaksızın karar verildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hâkimi'nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY : İstanbul ili, Beyoğlu ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, …parsel sayılı 03/11/2010 gün ve ... yevmiye numarasıyla davalı idare adına tescil edilen 69,00 m2 yüzölçümlü apartman vasıflı taşınmazın zemin katının 25,00 m2'sinin 01/11/2007-31/10/2012 tarihleri arasındaki dönemde cafe ve bar olarak fuzulen işgal edildiğinden bahisle davacıdan 49.356,00-TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin ve itiraz üzerine düzenlenen … gün ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle "Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz." hükmüne yer verilmiş, aynı Kanunun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesinde ise Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde "Taşınmaz Tespit Tutanağı"na dayanılarak, tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere bedel tespit komisyonunca ecrimisil tespit ve takdir edileceği, ecrimisilin tespit ve takdirinde; idarenin zarara uğrayıp uğramadığına ve işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekli, fiili ve hukuki durumu ile işgalden dolayı varsa elde ettiği gelir, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurların göz önünde bulundurulacağı, kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazlarda sözleşmenin bitiminden sonra kullanımın devam etmesi hâlinde, varsa sözleşme veya resmî senetteki hükme göre işlem yapılacağı aksi takdirde işgalciler hakkında ecrimisil tespit, takdir ve tahsilatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Ecrimisilin; işgal nedeniyle alınan bir tazminat olduğu, ecrimisil tutarının hesaplanmasında; taşınmazın, mevkii, kullanım şekli, elde edilen gelir, altyapı, ulaşım kolaylığı gibi tüm faktörlerin etkili olduğu dikkate alındığında, ecrimisilin fahiş olduğu iddiasının emsal bir taşınmaza göre değerlendirilmesi yolunun seçilmesi ve bu emsalin taşınmaza en yakın özellikleri taşıyan nitelikte olması gerektiği kuşkusuzdur. Diğer bir ifadeyle, ecrimisil bedeli hesaplanırken öncelikle işgal edenin bu tür bir yeri serbest piyasada kiralaması halinde rayiç kiranın ne olacağının belirlenmesi ve işgal edenin elde ettiği yararın göz önünde tutulması gerekmektedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu apartman vasıflı taşınmazın mülkiyeti Maliye Hazinesine ait iken …Asliye Hukuk Mahkemesi'nin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararına istinaden … günlü ve … yevmiye numaralı işlem ile davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü adına tescil edildiği ve taşınmazın 01/11/2007-31/10/2012 tarihleri arasındaki dönemde cafe ve bar olarak fuzulen işgal edildiğinden bahisle davacıdan 49.356,00-TL tutarlı … günlü, …sayılı ecrimisil ihbarnamesinin ve itiraz üzerine düzenlenen … gün ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılan davada, Mahkemece yapılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda; davalı idarenin taşınmazın tapuda adına tescil edildiği 03/11/2010 tarihinden itibaren ecrimisil isteyebileceği ve aynı yer ile ilgili önceki malik olan Hazine tarafından 01/01/2006-26/01/2010 dönemi için tahakkuk ettirilen ecrimisil ihbarnamesine karşı açılan davada alınan bilirkişi raporuna atıf yapılarak düzenlenen bilirkişi raporu hükme esas alınarak dava konusu işlemin 38.130,53 TL’lik kısmının iptali, davanın 11.225,47 TL’lik kısmının reddi yolunda verilen kararının iptale ilişkin kısmının Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 11/05/2016 gün ve E:2015/4953, K:2016/3510 sayılı kararıyla bilirkişi raporunda atıf yapılan mahkeme kararının bozulduğu da göz önünde bulundurularak bozulması üzerine Mahkemece bozma kararına uyularak alınan ek bilirkişi raporunda da ilk raporla aynı sonuca varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği anlşılmaktadır.
Dava konusu aynı yer ile ilgili önceki malik olan Hazine tarafından 01/01/2006-26/01/2010 döneminde davacı tarafından fuzulen işgal edildiğinden bahisle 64.797,22-TL tutarlı … günlü ve …sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesine karşı açılan davada; … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı dava konusu işlemin 35.256,12 TL'lik kısmının iptali, 29.541,10 TL'lik kısmı yönünden davanın reddi yolundaki kararının iptale ilişkin kısmının hükme esas alınan bilirkişi raporunun yetersiz olduğu gerekçesiyle Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 07/03/2016 gün ve E:2015/1636, K:2016/1519 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak alınan ek bilirkişi raporu doğrultusunda Mahkemece dava konusu işlemin 22.779,03 TL'lik kısmının iptali, 42.018,19 TL'lik kısmının ise reddi yolunda verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararının Danıştay İkinci Dairesinin 15/03/2021 gün ve E:2021/13605, K:2021/619 sayılı kararıyla onandığı görülmüştür.
Bu durumda; İdare Mahkemesince aynı yer ile ilgili önceki malik olan Hazine tarafından 01/01/2006-26/01/2010 dönemi tahakkuk ettirilen ecrimisil ihbarnamesine karşı açılan davada alınan bilirkişi raporunun Mahkemece hükme esas alınarak karar verildiği ve bu kararın Danıştay İkinci Dairesince de onandığı da dikkate alınarak dava konusu taşınmazla ilgili yargı kararıyla belirlenen önceki dönem ecrimisil bedeli dikkate alınarak yeniden değerleme oranları uygulanmak suretiyle karar verilmesi gerekirken, hükme esas alınabilecek yeterlilikte olmayan bilirkişi raporu uyarınca verilen Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.