BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi 2019/1587 Esas 2021/1231 Karar Sayılı İlamı

T.C. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesi ....
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
21.HUKUK DAİRESİ

....

TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR

BAŞKAN : ... ...
ÜYE : ... ...
ÜYE : ... ...
KATİP : ... ...

İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : ANKARA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 05/07/2019
NUMARASI ...
DAVA TARİHİ : 25/05/2017
KARAR TARİHİ : 03/11/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 15/11/2021

Taraflar arasındaki Menfi Tespit istemine ilişkin davanın yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın Kısmen Kabulü yönelik olarak verilen hükme karşı davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin yetkilisi ...' nın, ... ve... ile birlikte "... ... Şirketi" nin kurulması amacıyla anlaştıklarını, gerekli tescil talepnamesi ile kuruluş sözleşmesini imzaladıklarını ve bu hususta vekâletname düzenlediklerini, anılan şirketin kuruluş işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla davacı müvekkilinin davalıya ... A.Ş. ... Şubesi 50.000 TL bedelli ... seri no.lu çeki verdiğini, söz konusu çeki davalının elden teslim aldığına dair imzasının bulunduğunu, ancak anılan şirketin kurulusunun gerçekleşmediğini, taraflar arasında kuruluşuna karar verilen "... ... Şirketi" nin kuruluşunun gerçekleşmemesi nedeniyle müvekkilinin bedelsiz kalan çekin iadesini davalıdan talep ettiğini, ancak davalının çeki iade etmediğini, bu nedenle davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti ile ... A.Ş. ... Şubesi 50.000TL bedelli ... ... seri no.lu çekin öncelikle tedbiren ödenmesinin yasaklanmasına ve iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde özetle; Menfi tespit davasına konu edilen .....seri no.lu 50.000 TL' lik çekin keşidecisinin ... ..... olup, çekin lehtarının ve cirantasının ... olduğu ve çekin ... tarafından ... Ltd. Şti' ne ciro edilerek verildiğini, ... Ltd. Şti’ nin de çeki ciro suretiyle başka bir şirkete verdiğini, kendisinin çekle ilgili lehtar yahut hamil sıfatının bulunmadığını, ciro silsilesi incelendiğinde çekte ciranta/hamil konumunda olanın yetkilisi olduğu ... Ltd. Şti olduğunu, bu nedenle davanın ... Ltd. Şti’ ne yöneltilmesi gerekirken kendisinin davalı gösterilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, bu nedenle davanın husumet yokluğu sebebiyle usulden reddi gerektiğini, davacının "Söz konusu çekte davalının elden teslim aldığına dair imzası bulunmaktadır." şeklinde beyanda bulunduğunu, fakat çekin ... Ltd. Şti şirket tüzel kişiliği adına temsilen şirket yetkilisi olarak teslim aldığını, yetkilisi olduğu ... Ltd. Şti’ nin ... sektöründe ... kitapları, test kitapları yayınlarının hazırlanışı ve satışı konusunda da faaliyet gösteren, bünyesinde Dosya Yayınları adı altında yayın ürünleri hazırlanması, basımı, yayımı, satış ve pazarlaması ile de iştigal eden bir şirket olup, sektöründe yılların emek ve çabası ile başarısının ve kalitesinin tüm yurt çapında kabul edildiğini, sektörde tanındıklarını, bu meyanda davacı şirket yetkilisi ...'nın ve dava dışı...'ın sektördeki tecrübelerinden ve imkânlarından da yararlanmak düşüncesiyle 3 ortaklı yeni bir şirket kurarak ticari ortaklık yapmak istediklerini belirtmeleri üzerine, ortakların her birinin 1/3 hissedarı olacağı yeni kurulacak ... Ltd. Şti ünvanlı yeni bir şirket kuruluşu konusunda anlaşmaya varıldığını, yeni şirket kuruluşu açısından yapılacak ön harcamalar için 50'şer bin TL vermeye hazır olduklarını beyan ve taahhüt ettiklerini, yeni kurulacak şirketin sermayesi olarak kararlaştırılan 1.500.000 TL’ nin her ortağın paylarına düşecek 500'er Bin TL sermaye tutarlarını da bir ay içerisinde ödeyeceklerine ilişkin beyan ve taahhütte bulunduklarını, fakat sermaye paylarının verilen sürede ödenmediğini, karşılıklı güven ilişkisi çerçevesinde ... ... ... Ltd. Şti’ nin kuruluş işlemlerine başlandığını, 3 ay boyunca yeni kurulacak şirketin satacağı yayınlar açısından kendisinin çok büyük tutarlarda yatırımlar yaptığını, büyük masraflara ve maliyetlere katlandığını, fakat yeni kurulacak şirketin sermayesi olarak kararlaştırılan 1.500.000,00 TL’ nin şirket ortaklarınca ödenmediğinden şirketin noterden tasdik ettirilen ana sözleşmesinin tescil ve ilan ettirilemediğini, bunun sorumlusunun bizzat davacı şirket yetkilisi ... ve dava dışı... olduğunu, kimsenin kendi kusuruna dayanarak bir hak talebinde bulunamayacağını, açıklanan nedenlerle hukuki dayanaktan yoksun, haksız ve kötü niyetli davanın öncelikle dava şartı ve husumet yokluğu nedeniyle usul yönünden ve her halükarda esas yönünden de davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece; Davaya konu çek incelendiğinde, yasal unsurları taşıdığı, ciro silsilesinde, davalının isim, soyisminin ve imzası bulunduğu, bu suretle ciranta sıfatına haiz olduğu açık olmakla birlikte, davalı yan cevap dilekçesinde bahse konu "... ... Şirketi" nin kuruluş aşamasında, yeni kurulacak şirket için yapılacak yatırımlar ve harcamalar adı altında avans olarak davacı şirket yetkilisinin, çeki tarafına teslim ettiğini açıkça beyan etmiştir. Dolayısıyla yeni kurulacak şirket için yapılacak yatırımlar ve harcamalar adı altında avans olarak davacı şirket yetkilisinin çeki verdiği ancak şirketin kuruluş işlemlerinin gerçekleşmediği ve çekin bedelsiz kaldığı, her ne kadar davalı tarafça kuruluş sürecinde bir takım harcamalar yaptığı iddia edilmiş ise de, bu hususu ispata elverişli delil sunulmadığı dikkate alınarak, davacının iş bu çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti isteminin kabulüne, ancak taraflar arasındaki ihtilafın, çeki ciro yoluyla iyiniyetle iktisap eden 3.kişileri etkilemeyeceğinden ve yasal koşulları oluşmadığından çekin iptali isteminin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; çekin hukuki mahiyeti itibariyle bir ödeme aracı olduğunu, çekin verilmesine neden olan işlemin sorgulanmasını sebepsiz kılacağını, çek düzenledikten sonra bedelsizlik iddiasında bulanamayacağını, çek düzeldikten sonra bedelsizlik iddiasının ispatının keşidece tarafından yapılması gerektiğinin, emsal içtihatlarda belirtildiğinin,
Ticari şirket açmak maksadıyla yola çıkan davacının müvekkiline vermiş olduğu çekin açılmadığı için iadesini istemesinin de ticari hayata tamamen aykırı olduğunu, her ne kadar çekin veriliş sebebinin hukuken bir hükmü olmasa da müvekkil davalının şirket açmak için çek almadığının ortada olduğunu, tarafların paylarına düşen sermaye bedellerini ödememesi nedeniyle şirketin açılmadığını, bu durumun somut olay ilgi ve alakasının olmadığı ayrıca bu çek bedelinin şirket kuruluş sermayesi olarak alındığına ilişkin herhangi bir beyanda bulunmadıklarının bu nedenlerle, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini istemiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Dava; ... Şirket kurulması amacıyla verildiği iddia edilen çekten ötürü borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
6100 Sayılı HMK'nın 355.maddesi gereğince, istinaf incelemesinin istinafa gelen tarafın sıfatı ile istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususu gözetilerek İlk Derece Mahkemesinin taraflar arasındaki ihtilafta görevli mahkeme oluşu ve eldeki davada kesin yetki kuralına da aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla işin esasına girilerek yapılan incelemede;
Ankara 6.İcra Müdürlüğünün......takip sayılı esas sayılı dosyasının incelenmesinde alacaklısının ....Ltd Şti. Borçlularının ... ve ... ... .... Ltd Şti olup 50.000,00 TL asıl alacak 287,50 TL faiz olmak üzere toplam 50.287,50 TL alacak üzerinden ilamsız icra takibi yapıldığı, takibin dayanağının 25/07/2017 tarihli keşidecisi ... ... .... Ltd Şti cirantası ... olan 50.000,00 TL bedelli çek olduğu, çekte elde teslim aldım yazısı ve çekte ..., ... ...Ltd Şti, ..., ... cirolarının bulunduğu, çek üzerindeki keşidecesi imzası ile banka kayıtlarında bulunan örnek keşidecisi imzası birbirini tutmadığından 27/07/2017 ibraz tarihi itibariyle bankaca herhangi bir işlem yapılmadığının şerh edildiği,
Nitelikli hesap uzmanı ve serbest Mali Müşavir bilirkişiden oluşan heyetten alınan raporda özetle; davaya konu çekin davacı şirketin temsilcisi tarafından ... ve dava dışı... arasında 3 ortaklı olarak şirket kurulması amacıyla davalıya verildiğinin anlaşıldığı, ancak söz konusu şirketin kuruluş aşamasında kaldığını, dava dışı ...Ltd Şti .nin ticari defterlerinin sunulmaması nedeniyle incelenemediğinin davaya konu çekin davacının ticari defterlerinde kaydının bulunmadığını, davalı tarafından şirket kuruluş çalışması sırasında çeşitli ve masraf ve maliyetlerin olduğu, iddia edilmiş olmasına rağmen bu masraf ve maliyete ilişkin herhangi bir bilgi belgenin sunulmadığı belirtilmiştir.
Somut olaya gelince ;davacı şirket tarafından davaya konu çekin "... ... Şirketi" nin kurulması amacıyla davalıya teslim edildiğini, ancak bahse konu şirketin kuruluş işlemlerinin tamamlanmaması nedeniyle çekin bedelsiz kaldığını ve çekin iade edilmediğinden bahisle eldeki dava açılmış davalı yan ise ... ..Ltd Şti nin temsilcisi olduğunu, çekin dava dışı... davacı şirket yetkilisi ... ile birlikte şirketlerinin, sektördeki tecrübelerinden ve imkanlarından da yararlanmak istemeleri üzerine 3 ortaklı yeni bir şirket kurulmasına ve kurulacak yeni şirketin ön harcamaları için tarafına verildiğini, şirket kurulması amacıyla çalışma yapıldığını, ancak şirket sermayesi olarak kararlaştırılan 1.500,00 TL nin taahhüt edilen süre de ödenmemesi üzerine şirketin noter den tasdik ettirilen ana sözleşmesinin tescil ve ilan ettirilemediğini, bunun sorumluluğunu davacı şirketin temsilcisi ... ve dava dışı... olduğunu iddia etmiştir.
İlk derece mahkemesi gerekçesinde belirtildiği üzere; davaya konu çekin yeni bir şirket kurulması amacıyla ön masraflar için davalıya verildiği hususu tarafların kabulündedir. Davaya konu çek incelendiğinde çekin yasal unsurlarının bulunduğu, çek üzerinde bulunan ciro silsilesinde davalının da Adı ve Soyadı ile birlikte imzasının yer aldındığından davalı bu nedenle çekte ciranta sıfatına haizdir. Tarafların da kabülü' nde olduğu üzere 3 ortaklı ... ... Şirketi 'nin kurulması yönünde anlaşmaya vardıkları anlaşma doğrultusunda davacı şirket tarafından ön masraflar için davaya konu çekin davalıya verildiği, yeni kurulacak şirketin kuruluş işlemlerinin ise gerçekleşmediği, davalı yanca yeni kurulacak şirketin kuruluş aşamasında bir kısım masraf yapıldığı, iddia edilmiş olmasına rağmen bu masraflara yönelik somut bilgi belgenin dosyaya kazandırılmadığı, bu hale göre davaya konu çekin bedelsiz kaldığı, anlaşılmakla davaya konu çekten ötürü davacı şirketin davalıya borçlu olmadığının tespitine ve çekin ciro yoluyla iyi niyetle iktisap eden 3. Kişilerin etkilemesi söz konusu olacağından ve yasal koşullar oluşmayan çekin iptali isteminin reddine yönelik ilk derece mahkemesi kararı usul ve yasaya uygundur.
Tüm bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin davanın Kısmen Kabulü yönündeki kararında herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiş ve takdiren aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/(1)-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Alınması gerekli olan 3.415,50 TL harçtan peşin alınan 853,87 TL harcın mahsubu ile bakiye 2.561,63 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
3-Davalı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından taraflar yararına vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
...

Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine göre UYAP sistemi üzerinden elektronik imza ile imzalanmıştır.