Danıştay 6. Daire 2019/17871 Esas 2021/3921 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17871
Karar No : 2021/3921

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Madencilik İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti.
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirkete, 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiğinden bahisle, aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi ve 23. maddesi uyarınca 243,816.00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin ... günlü, ... sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı Çevre Koruma Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 28/02/2019 tarih ve E:2018/4178, K:2019/1545 sayılı kararıyla temel para cezasına ilişkin kısmının bozulması, tekerrüre ilişkin kısmının ise onanması üzerine, bozma kararına uyularak; "Faaliyetleri sonucu hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının üretimine/taşınmasına/depolanmasına neden olacak özel veya resmi kişi, kurum ve kuruluşların bu atıkların üretilmesinden/taşınmasından/depolanmasından önce ilgili belediyeye/mahallin en büyük mülki amirine başvurarak gerekli izinleri almakla yükümlü oldukları, izin alma konusunda herhangi bir faaliyet, kişi veya kuruma muafiyet tanınmadığı, bu nedenle de hafriyat dökümü/taşınması/depolanması işinin yapılabilmesi için, bir kamu hizmetinin yerine getirilmesi amacıyla olsa dahi, hafriyat dökümü/taşınması/depolanması işleminden önce ilgili belediyeden veya mahallin en büyük mülki amirinden gerekli izinlerin alınması zorunlu olduğu, gerek dava konusu işleme sebep olan fiilin tespit edilmesi esnasında, gerekse dava dilekçesi ekinde, izni vermeye yetkili makam olan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'ndan hafriyat dökümüne/depolanmasına ilişkin izin alındığına yönelik bir belge ve belge bulunmadığı gibi davacı tarafından da herhangi bir bilgi ve belge ibraz edilmediği görüldüğü, bu nedenle tesis olunan dava konusu işlemde hukuka ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırılık bulunmadığı" gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu uyuşmazlığa ilişkin dökümün yapıldığı alanın 1/1000'lik Uygulama İmar Planında imar yolu olarak düzenlendiği, yapılan işin Büyükçekmece Belediye Başkanlığı tarafından ihale edilen yol yapım işi olduğu, adı geçen ilçe belediyesince yol yapımına ilişkin tüm projelerin davalı idareye sunulduğu ve davalı idarece onaylandığı, sonrasında sunulan revize edilmiş projenin de İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından onaylandığı, dolayısıyla plan ve projelerine uygun olarak yol yapım işi kapsamında yürütülen faaliyetlerin 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili Yönetmeliklerine aykırılık oluşturmayacağı, dava konusu işlemin usul ve yasaya aykırı olduğu belirtilerek Mahkeme Kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacının temyiz isteminin usul ve hukuka aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı zabıta ekiplerince yapılan 20/11/2013 tarihli denetimde, "İstanbul ili, Büyükçekmece ilçesi, ... Mahallesi, ... parsel, ... , ..., ... ve ... Adalar Arasında Kalan İmar Yolu Projesi' kapsamında 25/09/2013 gününde mahallinde yapılan topografik ölçüm sonucunda, bahsedilen proje nedeniyle yapılan dolgu ve tesviye faaliyetleri esnasında özel mülkiyete konu ... ada, ... sayılı parsel, ... ada ... sayılı parsel, ... sayılı parsellerin mülkiyet sınırlarının ihlal edildiği; proje içeriğinde dolgu sonrasını gösteren kırmızı kot plankotesinde belirtilen kot değerlerinin aşıldığı; 2006/27 sayılı Başbakanlık Genelgesi'nin 2. ve 3. maddelerine aykırı olarak Kavak Deresi üzerine dolgu ve tevsiye faaliyetlerinde bulunulduğu; onaylı projede toplam kübaj 21,869 metreküp olarak belirtildiği halde davacı şirket tarafından sözkonusu alana tolam 123,799 metreküp malzeme döküldüğü" hususları tespit edilerek tutanak düzenlenmiş ve bu tutanak dayanak yapılmak suretiyle davacı şirkete, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın ... günlü, ... sayılı idari yaptırım kararıyla 243.816,00-TL para cezası verilmesi üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanununun ''Tanımlar'' başlıklı 2. maddesinde; ''Atık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü maddeyi'' ifade edeceği, ''Kirletme yasağı'' başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; ''Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.''; ''İdari nitelikli para cezaları'' başlıklı 20. maddesinin ''r'' bendinde de; ''Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 24.000 Türk Lirası, ithal edenlere 60.000 Türk Lirası idari para cezası verilir.''; aynı maddenin 2. fıkrasında ise; "Bu maddenin (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde öngörülen idarî para cezaları kurum, kuruluş ve işletmelere üç katı olarak verilir.", 23. maddesinde ise; bu Kanunda belirtilen idarî para cezalarının, bu cezaların verilmesini gerektiren fiillerin işlenmesinden itibaren üç yıl içinde birinci tekrarında bir kat, ikinci ve müteakip tekrarında iki kat artırılarak verileceği hükümlerine yer verilmiş bulunmaktadır.
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 8. maddesinde; İl belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyelerinin, büyük şehirlerde büyükşehir belediyelerinin, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyelerinin, hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları ile doğal afet atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı ile ilgili yönetim planı hazırlamakla; hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması ve bertarafı faaliyetlerini denetlemekle; belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmekle, hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri sahaları ile depolama sahalarını belirlemek, kurmak/kurdurtmak ve işletmek/işlettirmekle yükümlü oldukları, 13. maddesinde; hafriyat toprağı ile inşaat yıkıntı atıklarının üretici ve taşıyanları tarafından belediyelerin veya mahallin en büyük mülki amirinin gösterdiği ve izin verdiği geri kazanım ve depolama tesisleri dışında, denizlere, göllere, akarsulara veya herhangi bir yere dökülmesi ve dolgu yapılmasının yasak olduğu, faaliyetleri sonucu hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının üretimine neden olacak özel veya resmi kişi, kurum ve kuruluşların bu atıkların üretilmesinden önce ilgili belediyeye/ mahallin en büyük mülki amirlerine başvurarak gerekli izinleri almak, atıklarını bu yönetmeliklerde belirtilen usul ve esaslara göre bu mercilerin göstereceği geri kazanım/depolama sahasına taşınmasını sağlamakla yükümlü oldukları hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda ver verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; özel veya resmi tüm kurum ve kuruluşların faaliyetleri sonucu ortaya çıkan hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarını büyükşehir belediyelerinin gösterdiği ve izin verdiği yerler dışına dökmelerinin yasaklandığı ve bu yöndeki bir faaliyet için gerekli izin ve belgelerin Büyükşehir Belediyesinden alınması yükümlülüğünün olduğu anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte, 2872 sayılı Çevre Kanununun ihlal edilip edilmediği ve ilgilisine idari para cezası verilip verilmeyeceği değerlendirmesi yapılırken, söz konusu faaliyetin bir kamu hizmetinin yerine getirilmesine yönelik olup olmadığının ve çevreyi kirletme sonucunu doğurup doğurmadığının bu faaliyetle sınırlı olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirket ile Büyükçekmece Belediye Başkanlığı arasında "Büyükçekmece Belediyesi ... Mahallesi ... parsel ...- ...- ... ve ... adalar arasında kalan imar yolu projesi"nin yürütülmesine ilişkin sözleşme imzalandığı görülmekle beraber, dava konusu para cezasının verilmesine dayanak alınan 20/11/2013 tarihli tespit tutanağında, "Yol projesi kapsamında yapılan dolgu ve tesviye faaliyetleri esnasında özel mülkiyete konu ... ada ... parsel, ... ada ... parsel, ... sayılı parsellerde yer alan taşınmazların mülkiyet sınırlarının ihlal edildiği", aynı tutanağın devamında,"2006/27 sayılı Başbakanlık Genelgesinin 2. fıkrasına aykırı olacak şekilde Kavak Deresi'nin üzerinde dolgu ve tesviye faaliyetinde bulunulduğu" hususlarının tespit edildiği görülmekte ve davacı şirket tarafından yol yapım çalışmaları yürütülürken, proje sınırlarının dışına taşıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davalı idare elemanları tarafından düzenlenen 20/11/2013 tarihli tespit tutanağında, dava konusu para cezasının verilmesine neden olan eylemin, "Büyükçekmece Belediyesi Çakmaklı Mahallesi ... parsel ... -...-... ve ... adalar arasında kalan imar yolu projesi" kapsamında çalışılan alanların dışına taşacak şeklide gerçekleştirildiği hususu dikkate alındığında; dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında da sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 16/03/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.