Danıştay 6. Daire 2016/4177 Esas 2021/3875 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/4177
Karar No : 2021/3875

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen ... tarihli, E: ..., K: ... sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adana ili, Yüreğir ilçesi, ... mahallesi, ... ada ... parsel, ... ada ... ve ... parsel, ... ada ... parsel ve ... ada ... parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda Adana Büyükşehir Belediye Meclisi'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: 1/25.000 ölçekli nazım imar planında ''aktif yeşil alanda'' kalan plan değişikliğine konu parsellerin kentsel dönüşüm alanları olarak belirlenen kısımlarının bir kısmının spor ve yeşil alan olarak planlanmasında plan kademelenmesine aykırılık bulunmamakla birlikte, bölgeye hitap edecek büyüklükte bir kongre merkezinin büyük kapalı alan yapılaşmasını gerektirdiği, ulaşım ve bağlantıları açısından tüm kenti etkilediği dikkate alındığında, kentin yeşil kuşağı üzerinde sadece bir bölge ve dört ada baz alınarak, nazım imar planı değişikliği yapılmasının üst plan kararları ve planlama ilkeleri ile bağdaşmadığı, Adana Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı'nca komisyona iletilen; ... ada ...sayılı parselin batısında yer alan yeşil alanın spor alanına dönüştürülmesine, buna karşılık aynı bölgede ... ada ... sayılı parsel ve ... ada ... sayılı parselde yeşil alan, ... ada ... sayılı parselde sosyal ve kültürel tesis alanı oluşturulmasına yönelik 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine ilişkin teklifin plan ve plan notları aynen kabul edilerek belediye meclisine sunulduğu ve meclisin ... tarih ... sayılı kararı ile de kabul edildiği, ancak bu belediye meclis kararı ile içeriğine kongre merkezi olarak açıklama ilave edilen sosyal kültürel tesis alanının ... ada ...sayılı parsel üzerinde oluşturulduğu belirtilmesine rağmen plan paftasında bu alanın ... ada ... sayılı parsel olarak gösterildiği, yine aynı kararda yeşil alan olduğu belirtilen ... ada ... sayılı parselin ise plan paftasında kentsel dönüşüm alanı olarak gösterildiği, belediye meclisi kararı ile farklı olan bir plan paftasının planlama tekniklerine uygun bulunmadığı gibi yoğunluk artıran veya kentsel ulaşım sistemini etkileyen imar plan değişikliklerinin bütünlükten yoksun olarak hazırlanmasında da planlama esaslarına uygunluk görülmediği sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının dava açmada menfaatinin bulunmadığı, yasal süresinde açılmayan davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği, bilirkişiler tarafından dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin plan kademelenmesine, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olduğu tespit edilmiş olmasına karşın mahkemece dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinin hatalı olduğu, dava konusu taşınmazların bulunduğu alanın çevresinde yer alan ulaşım sistemlerinin önceki imar planlarından gelen merkezi iş alanları ve yüksek yoğunluklu konut alanlarına göre kurgulandığı ve yeterli kapasiteyi sağladığı, plan değişikliğinin yoğunluk arttırıcı ve ulaşım sistemini olumsuz etkileyecek nitelikte olmadığı, sosyal kültürel tesis alanının bulunduğu alanın ilk uygulamada ... ada ... sayılı parsel olarak tapuya kayıtlı iken sonrasında yapılan parselasyon ile ... ada ... sayılı parsel kaydedildiği, yine belediye meclisi kararında ... ada sayılı taşınmazın tamamının yeşil alan olarak planlandığına ilişkin herhangi bir ibaresinin bulunmadığı, bu sebeple ... sayılı adanın tamamı değil batı kısmının yeşil alan olarak, geri kalan kısmının ise kentsel dönüşüm alanı olarak planlandığı, dava konusu imar planı değişikliğinin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olduğu mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'NİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Uyuşmazlık konusu taşınmazlar Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100 000 ölçekli Çevre Düzeni Planında ''kentsel yerleşme alanları'', 1/25000 ölçekli nazım imar planında ise ''açık yeşil alan'' içerisinde kalmaktadır. Dava konusu nazım imar planı değişikliği öncesinde yürürlükte olan Adana Büyükşehir Belediye Meclisi'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planında ise uyuşmazlık konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmaz; ''kentsel dönüşüm alanı ve imar yolu'', ... ada ... parsel sayılı taşınmaz; ''yeşil alan, kentsel dönüşüm alanı ve imar yolu'', ... ada ... parsel sayılı taşınmaz; ''kentsel dönüşüm alanı'', ... ada ... parsel sayılı taşınmaz ise ''kentsel dönüşüm alanı ve imar yolu'' olarak planlanmıştır. Dava konusu 1/5000 ölçekli imar planı değişikliği ile ... ada ... sayılı parseldeki arazi kullanım kararları aynen korunmuş ancak alansal büyüklüklerinde değişiklik yapılmış, önceki planda 9.800 m2 olan kentsel dönüşüm alanı 1.695 m2 olarak, önceki planda 8.090 m2 olan yeşil alan ve imar yolu ise 16.195 m2 olarak planlanmış, ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ise kullanım kararlarında ve bunların alansal büyüklüğünde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Yine plan değişikliği ile ... ada ... parsel sayılı taşınmaza ''yeşil alan'' kullanım kararı eklenerek bu taşınmaz ''yeşil alan, kentsel dönüşüm alanı ve imar yolu'' olarak planlanmış, ... ada ... parsel sayılı taşınmaza ise ''yeşil alan,
imar yolu ve kültürel tesis alanı (kongre merkezi)'' kullanım kararları eklenerek bu taşınmaz ''kentsel dönüşüm alanı, yeşil alan, imar yolu ve kültürel tesis alanı (kongre merkezi)'' olarak planlanmıştır. 24.10.2014 - 24.11.2014 tarihleri arasında askıya çıkarılan dava konusu nazım imar planı değişikliğine belediye meclis üyesi olan davacı tarafından askı süresi içinde 24.11.2014 tarihinde itiraz edilmiş, bu itiraz Adana Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.01.2015 tarihli kararı ile reddedilmiştir. Bunun üzerine davacı tarafından itiraza konu 1/5000 ölçekli nazım imar planının onaylanmasına ilişkin kararın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihindeki yürülükteki şekliyle 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 5. maddesinde nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Kanun'un 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmıştır. Anılan Kanun'un 8. maddesinde ise alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davanın süresinde açılmadığı yönündeki iddia incelendiğinde;
Uyuşmazlığa konu olayda, dava konusu nazım imar plan değişikliği 24.10.2014 - 24.11.2014 tarihleri arasında askıya çıkarılmış, davacı tarafından bu plana askı süresi içinde 24.11.2014 tarihli dilekçe ile yapılan itirazın askı süresini izleyen 60 günlük süre içerisinde Adana Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.01.2015 tarihli kararı ile reddine karar verilmiş ve bu karar davacıya 10.02.2015 tarihinde tebliğ edilmiştir. Bu duruma göre, her ne kadar askı süresi
içerisinde yapılan itiraz, askı süresini izleyen 60 günlük zımni ret süresi içerisinde belediye meclisince reddedilmiş ise de, bu ret kararının belirtilen sürenin dolmasından sonra 10.02.2015 tarihinde tebliğ edilmesi nedeniyle, netice itibariyle itirazın, askı süresini izleyen 60 günlük süre içerisinde zımnen reddi söz konusu olduğundan bu tarihi izleyen 60 günlük yasal dava açma süresi içerisinde 26.02.2015 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından, davalı idarenin davanın süresinde açılmadığı yönündeki iddiası yerinde görülmemiştir.
Esas yönünden;
Temyize konu İdare Mahkemesi kararında; dava konusu belediye meclis kararında ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde oluşturulduğu belirtilen sosyal kültürel tesis alanının (kongre merkezi) plan paftasında ... ada ... sayılı parsel üzerinde oluşturulduğu, yeşil alan olarak planlandığı belirtilen ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ise plan paftasında kentsel dönüşüm alanı olarak gösterildiği belirtilerek belediye meclis kararı ile plan paftasının farklı olduğu sonucuna ulaşılmış ise de ... ada ... parsel sayılı taşınmazın parselasyon işlemi sonrasında ... ada ... parsel sayılı taşınmaz olarak tapuya kaydedildiği, bu sebeple belediye meclis kararında ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde oluştuğu belirtilen sosyal kültürel tesis alanının (kongre merkezi) plan paftasında ... ada ... sayılı parsel sayılı taşınmaz üzerinde gösterildiği anlaşılmıştır. Yine ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde ''yeşil alan'' oluşturulmasına ilişkin dava konusu belediye meclisi kararı uyarınca ... ada ... parsel sayılı taşınmaza ''yeşil alan'' kullanım kararının eklendiği ve bu taşınmazın ''yeşil alan, kentsel dönüşüm alanı ve imar yolu'' olarak planlandığı görülmüştür. Bu durumda dava konusu belediye meclis kararı ile plan paftasının farklı olmadığı, dava konusu imar planında bu yönüyle hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, dava konusu plan değişikliği ile bu değişiklik öncesinde yürürlükte olan 1/5000 ölçekli nazım imar planı karşılaştırıldığında, önceki plana göre uyuşmazlık konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmazdaki yeşil alan miktarının arttırıldığı, ... ada ... parsel ve ... ada ... parsel sayılı taşınmazlara ise yeşil alan kullanım kararları eklendiği, yine ... ada ... parsel sayılı taşınmazda yeşil alanın kültürel tesis alanına (kongre merkezi) dönüştürülmediği, aksine önceki imar planında tamamı kentsel dönüşüm alanı olarak planlanmış bu alana yeşil alan ve kültürel tesis alanı (kongre merkezi) kullanım kararları eklendiği görülmüştür.
Bu durumda, dava konusu imar planı değişikliği ile bölgedeki yeşil alanın arttırıldığı, bu bakımından planda kentsel ulaşım sistemini olumsuz etkileyen bir husus olmadığı, açık yeşil alana getirilen kültürel tesis alanı kullanımının ise bu alanların aktif kullanımı arttıran ve destekleyen bir işlev olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, yürürlükteki 1/25000 ölçekli nazım imar planında Seyhan nehrinin doğusunda ve batısında öngörülen yeşil alan kuşağı içerisinde kalan taşınmazların dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile kısmen yeşil alan ve sosyal donatı alanı olarak planlanmasında plan kademelenmesi, şehircilik ilkeleri, planlama esasları, kamu yararı ve imar mevzuatına aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesince verilen ... tarihli, E: ..., K: ... sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 16/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.