Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1729 Esas 2021/544 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1729
Karar No : 2021/544

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Birliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …
7- …
8- …
9- …
10- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 18/02/2020 tarih ve E:2017/3036, K:2020/937 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından 26/03/2017 tarih ve 30019 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile anılan Yönetmeliğin 7. maddesine eklenen fıkranın "Birlik tarafından bu fıkra kapsamında yapılan meslek grubu değişiklikleri hakkında bu maddenin ikinci fıkrasında düzenlenen altı aylık süre dikkate alınmaz ve bu değişiklikler ilk genel seçimlerde uygulanır." kısmının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 18/02/2020 tarih ve E:2017/3036, K:2020/937 sayılı kararıyla;
Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmelik'te, Odaya kayıtlı bulunan üyelerin iştigal konularında meydana gelebilecek değişiklik neticesinde bu hususun beyan üzerine yahut resen tespit edilmesi durumunda yapılacak değişikliğin değişiklik tarihi itibarıyla ilk altı ay içinde yapılacak organ seçimlerinde uygulanmayacağının belirtildiği,
Diğer taraftan ticari ve sınai ihtiyaçların veya grup üyelerinin sayısındaki azalma ya da artmaların gerekli kıldığı durumlarda faaliyette bulunan odaların meslek gruplarında Rehbere uygun olarak birleştirme, ayırma veya yeni meslek gruplarının oluşturulması için gerekli onayın Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğince verileceğinin ifade edildiği; Birlik onayıyla belirlenen meslek grupları için değişikliğin, yapıldığı tarih itibarıyla yine ilk altı ay içinde yapılacak organ seçimlerinde dikkate alınmayacağının vurgulandığı,
Odalarda meslek grubu değişiklikleri ile ilgili olarak esas itibarıyla Yönetmelik'te iki durumun düzenlendiği, bu iki durumda da meslek gruplarında meydana gelebilecek değişikliklerin seçim tarihinden geriye doğru altı ay içinde gerçekleşmiş olması durumunda seçimlerde dikkate alınmayacağının belirtildiği; ortaya konulan bu esasla, seçimlerden hemen önce yaşanabilecek konjonktürel değişikliklere, yakın tarihli seçimlerde yer verilmemesinin amaçlandığı,
Diğer taraftan, mahalli nitelikte meslek kuruluşu da denilebilecek odaların organları olan meslek komitelerinin, meclisin ve yönetim kurulunun oluşumunda Kanun ve Yönetmelik'te belirtilen seçim usulüne göre meslek gruplarının belirleyici olduğu; bunun yanı sıra, merkezi meslek kuruluşu da denilebilecek Birliğin organı olan Birlik Genel Kuruluna seçilecek delegelerin belirlenmesinde yine meslek gruplarının seçtiği oda ve borsa meclislerinin söz sahibi olduğunun görüldüğü, seçim usulünün bu şekilde belirlenmiş olmasının, meslek gruplarının önemini ortaya koyduğu;
Bu itibarla, Yönetmeliğin meslek gruplarında yapılacak değişiklik hakkında, oda organlarının seçimi usulünde belirlediği altı aylık süreyle ortaya koyduğu ve koruduğu ana esasın, seçimlerin belirliliği, güvenilirliği ve oy kullanacak seçmenin irade ve kanaatinin hukuka ve demokratik ilkelere uygun bir biçimde serbestçe oluşabilmesini ve seçimlerin objektifliğini sağlamaya yönelik olduğu,
Bu nedenle, iptali istenilen fıkra hükmüyle, Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmelik ile organ seçimlerine belirli bir zaman kala meslek gruplarında gerçekleşebilecek değişikliğin mevcut haliyle yapılacak seçimlerde uygulanmaması hususunda getirilen ana kurala aykırı ve bu kuralı aşar nitelikte düzenleme getirildiğinden, yapılan düzenlemede hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu düzenlemenin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yönetmelik hükümlerinin birbirinin hiyerarşik olarak üstü olamayacağı; dava konusu düzenlemedeki şikayet sonucu meslek gruplarında değişiklik yapılmasının takdir yetkisi içermediği; dava konusu düzenlemenin gerekli olduğu; dava konusu düzenlemeye dayanılarak tesis edilecek işleme karşı yargı yolunun ve idari denetim yolunun açık olacağı; dava konusu düzenlemeye dayanılarak yapılacak meslek grubu değişikliğinin ilk seçimlerde uygulanması gerektiği, buradaki amacın seçimlerdeki manipülasyonu engellemeye yönelik olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davacılar tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu düzenlemenin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 18/02/2020 tarih ve E:2017/3036, K:2020/937 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 18/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.