MAHKEMESİ : İZMİR 1. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 27/11/2013
NUMARASI : 2013/242-2013/717
DAVA :Davacı, kıdem tazminatı, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, ikramiye alacağı ile ücret alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı işverene ait Bornova ve Bornova Metro mağazalarında 26.06.2005-18.11.2009 tarihleri arasında mağaza yöneticisi olarak çalıştığını, maaşın yanında ayrıca dini bayramlarda 1/2 maaş ikramiye ile mağazaya verilmiş kotaların doldurulması halinde bayram ve yılbaşına gelen aylarda 750,00-800,00 TL, diğer aylarda ise aylık ortalama 200,00-400,00 TL arasında prim ödemesinin yapıldığını, günde 12 saatten az olmamak üzere çalıştığını, iş akdini 18.11.2009 günü İzmir 20. Noterliğinin ihtarı ile 4857 sayılı yasanın 24/2 maddesi gereğince haklı nedenle feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ücret alacağı, fazla mesai, ikramiye, ulusal bayram, genel tatil, yıllık izin ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının istifa ile işten ayrılıp işe gelmemesi üzerine 18,19 ve 20.11.2009 tarihlerindeki devamsızlığı nedeniyle tutanaklar tutulduğunu, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışma iddialarının gerçeği yansıtmadığını savunarak açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın taraflarce temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 21.01.2013 gün 2010/ 39375 E, 2013/ 2078 K sayılı ilamında “ 2-davacının prim alacağı olup, olmadığının tespiti için, iş yeri prim uygulaması şekil ve esasları araştırılıp, varsa hak kazandığı primlerin hesaplattırılarak prim alacağının hükme bağlanması gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi hatalıdır.
Bilirkişi hesap raporundan sonra ibraz edilen iş yeri kayıtları incelenerek, gerektiğinde bilirkişiden ek rapor aldırılmak sureti ile davacının tüm çalışma süresinde ücret seviyesine göre varsa fazla çalışma ücretinin belirlenmesi ve ibraz edilen kayıtlar uyarınca ödeme yapılıp yapılmadığının tespitinden sonra hüküm kurulması gerekirken eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı ” olduğu belirtilmiş mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının tüm davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davalı iş yerinde daha önce prim ödemesi yapıldığı, prim ödemesinin işverence tek taraflı olarak 2009 Nisan ayından itibaren kaldırıldığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Bozma kararından sonra alınan ek raporda 2009 Yılı Nisan ayına kadar belli aylarda örn 65.87 TL, 60.80 TL, 96 TL, 83.28 TL gibi brüt prim ödemesi yapıldığı ancak 2009 Nisan ayından sonra satışa bağlı prim ödemesi yapıldığına dair bordrolarda kayıt olmadığı, prim ödemesinin işyeri şartı haline geldiği ama hesaplamaya yeterli bir bilgi, prim ödemesini gerektirir işyeri satış kotasının ne olduğu, kotanın aşılması halinde ödenecek primin miktarı konusunda bir açıklama ve bilgi bulunmadığından hesap yapılamadığını belirtmiştir.
Mahkeme prim uygulamasının tespitine yönelik taraf vekillerine 15 günlük usule uygun olmayan kesin mehil verilmiş, taraflarca herhangi bir bilgi ve belge sunulmamıştır.
Dosya içreğinde davalı işverenin Bornava Forum Mağazasında inceleme yapan Çalışma Bakanlığı müfettişi yaptığı incelemede işverence şirket yetkilileri tarafından aylık olarak belirlenen satış rakamları ile ilgili mağaza kotasının aşılması halinde aşılan kotanın belli bir kısmının prim ödemesi adı altında ödendiği 2009 Nisan ila 2009 Kasım ayı arasındaki aylar itibariyle mağaza tarafından gerçekleştirilen satış kotası kıstasları gözönüne alınarak prim ödemesinin yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Mahkemece dinlenen işverenin farklı mağazalarında çalışan davacı tanıklarıda prim uygulamasının mağaza düzeyinde belirlendiğini, kotaların her ay değiştiğini, bu kotaların üzerine çıkıldığı taktirde ay üzerinden prim uygulaması yapıldığını, kotanın % 70’i geçildiğinde %o 3’si, % 85’te %o 4’ü, % 100’ü geçmesi halinde %o 5’i olarak ödendiğini belirtmişlerdir.
Gerek Çalışma Bakanlığı müfettişinin tespiti gerek tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde satış rakamlarına göre verilen kotanın aşılması halinde prime hak kazandığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş prim alacağı yönünden mahallinde işveren kayıtları üzerinde uzman bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılarak gerçekleştirilen satış miktarları, aylık satış kotaları belirlenmek suretiyle davacının alabileceği prim alacağı tespit edilmeli, tanık beyanları da hesaplama yöntemi yönünden değerlendirilmelidir. Yazılı gerekçe ile isteğin reddine karar verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 13.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.