MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 7. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 11/11/2013
NUMARASI : 2013/285-2013/285

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; Sigorta Tahkim Heyeti tarafından kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın süresi içinde davacı vekili ve davalı sigorta şirketi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili, davalıya ticari paket sigorta sözleşmesi ile sigortalı balık üretme çiftliğinde kötü hava şartları nedeniyle havuzlardan birinin patladığını, patlayan havuzdaki yaklaşık 35.000,00 adet balığın denize karıştığını, diğer havuzlarda ve işyeri depo binasında da zarar meydana geldiğini, davalı sigorta şirketine başvurduklarını ancak davalı sigorta şirketince müvekkil şirket tarafından ödenen peşin sigorta primi müvekkile iade edilerek poliçenin kötü niyetli olarak feshedildiiğini, zararın büyük olduğunu ve giderilmesi için gereğinin yapılmasını talep etmiştir.
Davalı sigorta şirketi vekili, davacı sigortalının sigorta ettirdiği işyerinin yapı tarzını “ tam kargir “ olarak yanlış bildirdiğini, balık havuzlarının kilden yapıldığının ortaya çıktığını, müvekkilin poliçeden bu nedenle caydığını belirtmiştir.
Hakem Heyetince, iddia, savunma ve toplanan delillere göre, talebin kısmen kabulü ile 526.848,02 TL nin ....sigorta AŞ"den tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ile davalı sigorta şirketi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, işyeri sigorta poliçesinden kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir. Davacıya ait balık üretme çiftliği niteliğindeki işyerinde, meydana gelen sel ve su baskını nedeniyle yedi havuzdan biri patlamış, diğerleri kısmen zarar görmüş ve depo binası da hasara uğramıştır.

Davacı ile davalı .... Sigota AŞ arasında düzenlenen 200778072 numaralı ticari paket sigorta poliçesinde, sigortalı işyerinin faaliyet konusu “çiftlikler”, yapı tarzı ise “ tam kargir” olarak belirtilmiştir. Dosya kapsamına göre, teminat altına alınan depo binası tam kargir, poliçe kapsamında bulunan yedi adet balık üretme çiftliği kilden yapılma ise de balık havuzlarının yapı tarzının “ tam kargir” olarak bildirilmesi hususunda sigortalının kastı bulunmamaktadır. Bu nedenle davalı sigorta şirketinin poliçeden cayması hukeken geçerli olmayıp, açıklanan sebeple davalı sigorta şirketinin bu husustaki temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Muafiyet, bir sigorta hukuku terimi olup sigortalının riskin bir bölümünü üstlenmesi anlamına gelir. Muafiyet genel olarak sigortacı ve sigortalı arasında anlaşılarak belirlenir. Bu belirlemeler sonrasında poliçe üzerine yazılarak resmi hale getirilir.
Somut olayda poliçede, sel ve su basmasına ilişkin hasarlarda her bir hasar için toplam bedel üzerinden %2 oranında tenzili muafiyet uygulanacağı, her bir hasarda bina, e., d., Makine- techizat vs şeklindeki grupların her birinin toplam sigorta bedelleri üzerinden %2"si oranında bulunacak tenzili muafiyetin her bir grup için ayrı ayrı uygulanacağı, ancak her halükarda uygulanacak toplam muafiyetin 50.000,00 Euro veya karşılığı TL"sini aşmayacağı kararlaştırılmıştır.Buna rağmen sigorta tahkim heyeti tarafından bina ve emtia için tenzili muafiyet uygulanmaması doğru görülmemiş ve bozma nedeni yapılmıştır.
3- Diğer adı (menfaat değerinin altında sigorta) olan eksik sigorta kavramı eski TTK.nun 1288 nci maddesinde düzenlenmiş olup, sigorta sözleşmesi ile kararlaştırılan sigorta bedelinin sigorta kuvertürüne alınan sigortalı mal veya buna ilişkin menfaatin taşıdığı değerin altında olmasını ifade eder. Sigorta sözleşmesi yapılırken sigorta ettirenin yanıltıcı bildirimi veya sigortacının yanılgısı sonucu sigortalanan mal veya menfaatin değeri olduğundan daha az bir bedelle sigorta güvencesine bağlanabilir. Anılan yasal düzenleme buyurucu nitelikte olmadığından aksi sözleşmeyle karalaştırılabilir. Sigorta sözleşmesi ile eksik sigorta hükümlerinin uygulanması kararlaştırılsa bile tam zayi halinde sigortacının sorumluluğunun kapsamı belirlenirken

sigorta bedelinden indirim yoluna gidilemez. Başka bir anlatımla eksik sigorta, sigortalanan menfaatin kısmen zayii halinde işlerlik kazanır ve kısmi zayi gerçekleştiğinde sigortacının sorumluluğu sigorta sözleşmesi ile kararlaştırılan sigorta bedelinin sigorta ettirilen menfaatin gerçek değerine olan oranı hesaplanarak bu oranda yapılacak indirim sonucu kalan miktar ile sınırlı olur. Bu biçimde oranlamaya dayalı yapılan ödemeye esas olur. Bu biçimde oranlamaya dayalı yapılan ödemeye esas hesaplama yöntemine ise uygulamada proporsiyon adı verilmektedir.Diğer bir deyişle, eksik sigortada, sigorta bedeli, sigorta menfaat değerinin altında kalmaktadır. Sigorta edilen menfaatin kısmen zayi olması halinde, sigortacı sigorta bedelinin sigorta ettirilen menfaat değerine olan oranını hesaplamak suretiyle bu oranda indirim yaparak ödemede bulunur.
Eksik sigortayı düzenleyen 6102 sayılı TTK. 1462.maddesine göre Sigorta bedeli, sigorta değerinden az olduğu takdirde, sigorta edilmiş menfaatin bir kısmının zarara uğraması hâlinde sigortacının, aksine sözleşme yoksa, sigorta bedelinin sigorta değerine olan oranına göre tazminat ödeyeceği düzenlenmiştir.
Dosyada bulunan 27.01.2013 tarihli ekspertiz raporunda; bina için poliçedeki teminat limitinin 2.180.000,00 TL olduğu bu bedelin havuz ve depo binası bedeli olan 5.117.000,00 TL "ye bölünmesiyle bulunan %57,40 oranında bina için eksik sigorta bulunduğu; emtia(balıklar) için poliçe teminat limitinin 100.000,00 TL olduğu, bu bedelin mevcut ve hasarlı emtia(balıkların) değeri toplamı olan 352.000,00 TL"ye bölünmesi ile bulunan %71,59 oranında emtia için eksik sigorta bulunduğu belitilmiş, bina hasarı olarak kabul edilen 316.225,00 TL üzerinden % 57,40 eksik sigorta ve 43.600,00 TL muafiyet düşülerek karşılanması gereken bina hasarının 91.111,85 TL olduğu; emtia hasarı olarak kabul edilen 112.000,00 TL üzerinden %71,59 eksik sigorta ve 2.000,00 TL muafiyet düşüldüğünde karşılanması gereken emtia zararının 37.819,20 TL olduğu belirtilmiştir.
Mahkmece alınan 22.07.2013 tarihli bilirkişi heyeti raporunda seylap nedeniyle oluşan zararın; yıkılan bir adet havuzun tamir bedeli 25.740,00 TL, yıkılan havuzdan denize karışan balıkların değeri 112.000,00 TL, yedi havuzun bakım ve temizliği için 25.000,00 TL, kil platform, şev yapımı için 367.510,00 TL, taş tahkimat yapımı için 420.000,00 TL, stabilize yol onarımı için 10.000,00 TL"den toplam 960.250,00 TL olduğu belirtilmiştir. Aynı bilirkişi heyeti
tarafından düzenelnen 01.09.2013 tarihli ek raporda hasarlı emtia (denize karışan balıkların) değerinin 112.000,00 TL olduğu, mevcut emtia (balıkların) değerinin 75.000,00 TL olduğu, toplam emtianın değerinin 187.000,00 TL olduğu; bina, kilden malul balık havuzları, demirbaş, kuluçkahane, makine ve emtia olmak üzere tesisin toplam değerinin 3.767.000,00 TL olduğu belirtilmiştir.
Somut olayda Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından; 22.07.2013 tarihli bilirkişi heyeti raporu ve 27.01.2013 tarihli ekspertsiz raporunda belirtilen hasar miktarlarına ilişkin veriler üzerinden eksik sigorta hesaplaması yapılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de verilen karar eksik sigorta yönünden raporlar arasındaki farklılıklar giderilmemiştir. Şöyle ki; Sigorta Tahkim Heyeti dosyada mevcut olduğu belirtilen 15.11.2007 tarihli sözleşmede, sözleşmenin konusunun balık çiftliğindeki kil havuzların projeye göre yapım işi olduğu, bu işlerin 3.350.000,00 TL bedelle yapılmasının kararlaştırıldığı, eksper raporunda depo binasının bedelinin 610.000,00 TL olarak belirlendiği,buna göre 610.000,00 TL depo binası bedeli ile kilden dolgu havuzların değeri olan 3.350.000,00 TL nin toplamı olan 3.960.000,00 TL nin, poliçedeki bina teminatı(depo ve havuzlar İçin) bölünmesiyle eksik sigorta oranının bina için %55,05 olduğu hesaplanarak kabul edilmiştir. Ancak bahsi geçen 15.11.2007 tarihli sözleşme dosya içinde bulunmadığı gibi, davacının delil olarak dayandığı D.İş dosyalarındaki bulunan değerlerde gözönüne alındığında ekspertiz raporları, hakem heyeti incelemesinde alınan raporlarda belirlenen değerler (emtia-bina vs.) değerler oranında farklılıklar bulunmaktadır. Bu çelişkiler inşaat-su ürünleri ve sigorta uzman bilirkişilerinden oluşacak heyetten alınacak raporla giderilerek eksik sigorta hükümlerin uygulanmasında esas alınacak değer ve oranlar doğru olarak belirlenmeli, ondan sonra sigorta bedeli ile riziko tarihindeki gerçek değer gözönüne alınarak tazminat miktarına hükmedilmelidir.
SONUÇ;Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı .... Sigorta AŞ"nin bu husustaki temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ....Sigorta AŞ vekillerinin temyiz itirazlarının, 3 nolu bentte açıklanan nedenle taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ve davalı .... Sigorta AŞ"ye geri verilmesine 21.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.