Danıştay 7. Daire 2018/821 Esas 2021/1766 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/821
Karar No : 2021/1766

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına … Havalimanı Kargo Gümrük Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

VEKİLLERİ : Av. …
Av. ...

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı "sonar cihazı" cinsi eşyaya ilişkin olarak tahakkuk ettirilen katma değer vergisi ile bu vergi üzerinden 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 234. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesi … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; olayda, "sonar cihazı" isimli eşyanın, ses dalgalarının özelliklerinden yola çıkarak herhangi bir cismin uzaklığını, boyutunu ve hızını ölçerek bu sayede su altında veya üzerinde haberleşmeyi ya da başka cisimleri tespit etmeye yarayan sistem olduğu tanımlandıktan sonra 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 167. maddesinin 9. fıkrasının (d) bendi, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 16. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi ve 2581 sayılı Deniz Ticaret Filosunun Geliştirilmesi ve Gemi İnşa Tesislerinin Teşviki Hakkındaki Kanun'un 1. maddesi uyarınca ithalinin katma değer vergisinden muaf olduğu sonucuna varıldığından tahakkuk ettirilen katma değer vergisi ile bu vergi üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezasında hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İstinaf dilekçesi ile dosya kapsamındaki beyanları doğrultusunda kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun vergiden muafiyet ve istisna başlıklı 167. maddesinin 9. fıkrası uyarınca, eşyanın ulaştırmacılıkta kullanılması halinde vergiden muaf olacağı açık olup, dosyanın incelenmesinden, davacının beyanname muhteviyatı "sonar cihazı" isimli eşyayı balıkçılıkta kullanmak amacıyla satın aldığının anlaşılması karşısında anılan eşyanın vergiden muaf olmadığı sonucuna ulaşıldığından davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile yazılı gerekçeyle işlemin iptali yönünde verilen mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Balıkçılık faaliyetinde bulunan davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı beyanname muhteviyatı "sonar cihazı" cinsi eşyanın katma değer vergisinden muaf olmadığının tespit edildiğinden bahisle tahakkuk ettirilen katma değer vergisi ile bu vergi üzerinden 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 234. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun gümrük vergilerinden muafiyet ve istisnaların düzenlendiği 167. maddesinin "Ulaştırmacılıkta kullanılan eşya" başlıklı 9. fıkrasının (d) bendinde, Deniz ve hava ulaşım araçlarına ait donatım ve işletme malzemesinin gümrük vergilerinden muaf olduğu düzenlenmiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 16. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde; aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır; 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 167. maddesi, geçici ithalat ve hariçte işleme rejimleri ile geri gelen eşyaya ilişkin hükümleri kapsamında gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eşyanın ithali, (Bu Kanun'un 11. maddesinde düzenlenen ihracat istisnasından yararlanarak ihraç olunan ancak, Gümrük Kanunu'nun 168.,169. ve 170. maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelen eşyanın ithalat istisnasından faydalanabilmesi için, bu eşyayla ilgili olarak ihracat istisnasından faydalanılan miktarın gümrük idarelerine ödenmesi veya bu miktar kadar teminat gösterilmesi şarttır.) olduğu hükme bağlanmıştır.
2581 sayılı Deniz Ticaret Filosunun Geliştirilmesi ve Gemi İnşa Tesislerinin Teşviki Hakkındaki Kanun'un 1.maddesinde ise "Yurt dışında inşa suretiyle veya hazır olarak satın alınan gemilerle, yurt içinde inşa, tadil veya onarılan gemilerde (yüzer havuzlar dahil) ve bu gemilerin donatım ve seyirlerinde kullanılan makine, teçhizat ve demirbaş ile gemi üretim tesislerinin inşa, tadil, tevsi veya onarımlarında kullanılan makine, teçhizat ve demirbaşlar, ilgili mercilerin müsaadesi şartıyla gümrük vergisi ile ithalde alınan diğer vergi ve resimlerden (damga resmi dahil) muaftır." hükmüne yer verilmiştir.
4458 sayılı Gümrük Kanun'un 234. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, kıymeti üzerinden gümrük vergisine tabi eşyanın beyan edilen kıymetinin, muayene ve denetleme sonucunda, bu Kanunun 23 ila 31. maddelerinde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen kıymete göre noksan bulunması halinde noksanlığa ait vergiden başka, bu vergi farkının üç katı para cezası alınacağı belirtilmiştir.
07/10/2009 tarih ve 27369 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2009/15481 sayılı 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararın "Deniz ve Hava Ulaştırmacılığında Kullanılan Eşya" başlıklı bölümün "Muafiyetin kapsamı" alt başlıklı 97. maddesinde, " (1) Aşağıda belirtilen donatım ve işletme malzemesine muafiyet tanınır. a) Hava ve deniz ulaşım araçları tarafından yabancı limanlar ve meydanlardan kendi ihtiyaçları için getirilen veya bu araçlar adına gönderilen donatım ve işletme malzemesi. b) Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca yetkilendirilen hava aracı bakım kuruluşları tarafından hava ulaşım araçları için serbest dolaşıma sokulacak donatım ve işletme malzemesi. (2) Yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan hava yolu şirketleri tarafından bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere serbest dolaşıma sokulan hava taşıtları, motorları ile bunların birinci fıkranın (a) bendi kapsamında yer almayan aksam ve parçalarına muafiyet tanınır. (3) İkinci fıkra kapsamında muafiyet tanınacak hava taşıtlarının koltuk kapasitesinin yirmi ve üzeri olması gerekir. (4) Birinci fıkra kapsamı eşyanın cins ve nevileri Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile müştereken belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, deniz ve hava ulaşım araçlarına ait donatım ve işletme malzemelerinin ancak ulaştırmacılık faaliyetinde bulunan deniz ve hava ulaşım araçlarında kullanılması halinde vergiden muaf olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece, "sonar" cihazının, ses dalgalarının özelliklerinden hareketle bir cismin uzaklığını, boyutunu ve hızını ölçerek su altında veya üzerinde haberleşmeyi ya da başka cisimleri tespit etmeye yarayan sistem olduğu belirtildikten sonra ilgili mevzuat hükümleri uyarınca ithalinin katma değer vergisinden muaf olduğu sonucuna varılmış ise de; dosyanın incelenmesinden, davacının balıkçı teknesinde kullanmak amacıyla "sonar cihazı" isimli eşyayı satın aldığı, oysa ilgili mevzuata göre anılan eşyanın ancak ulaştırmacılık faaliyetinde bulunan deniz araçlarında kullanılması halinde muafiyet kapsamında donatım ve işletme malzemesi olarak kabul edilebileceği hususları dikkate alındığında, balıkçılık faaliyetinde kullanılmak için alınan eşyanın vergiden muaf olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, Mahkemece yeniden verilecek kararda, para cezası kararı alınabilmesi için 4458 sayılı Kanun'un 234. maddesinin yukarıda yer verilen 1. fıkrasının (b) bendinde öngörülen koşulların olayda gerçekleşip gerçekleşmediğinin de ayrıca değerlendirilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2…. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 25/03/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.