Danıştay 12. Daire 2019/4775 Esas 2021/1769 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/4775
Karar No : 2021/1769

DAVACI : …

DAVALILAR : 1- … Başkanlığı
VEKİLİ: Av. …
2- … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri Av. …

DAVANIN KONUSU : ÖSYM tarafından Haziran 2010'da yapılan KPSS 2010/1 yerleştirme döneminde Kültür ve Turizm Bakanlığı Samsun Taşra Teşkilatına arkeolog olarak yerleştirilen davacının, tercihlerin ÖSYM'ye internetle gönderildiği son gün itibarıyla sınava girdiği öğrenim düzeyindeki bir okuldan veya programdan mezun olunması şartını taşımadığından bahisle atamasının yapılmamasına ilişkin … tarih ve …sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı işlemi ile bu işlemin dayanağını oluşturan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezinin KPSS 2010/1 Tercih Kılavuzunun "Tercihlerin Yapılması İçin Genel Bilgiler" başlıklı 2.1 maddesinde yer alan; "Tercihlerin geçerli olabilmesi için tercihlerin ÖSYM'ye internetle gönderildiği son gün itibarıyla, sınava girilen öğrenim düzeyindeki bir okuldan veya programdan mezun olunması zorunludur. Tercihlerin internetle ÖSYM'ye gönderilmesinin son günü itibarıyla mezun durumda bulunmayan adayların, yerleştirilmeleri yapılmış olsa bile, atamaları yapılmayacaktır." yolundaki kuralın iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Yerleştirildiği kadro için öngörülen lisans programından 03/06/2010 tarihinde mezun olduğu, yerleştirme işleminin ise 04/06/2010 tarihinde yapıldığı, atamasının yapılacağı tarih itibarıyla öğrenim koşulu ile diğer tüm şartları taşıdığı, dava konusu kılavuz hükmünün ve buna dayanılarak tesis edilen bireysel işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI :
… Başkanlığı tarafından; yerleştirme işlemlerinin açıklanmasından sonra, çok kısa bir süre içerisinde ilgili kurumlar tarafından atama işlemlerinin gerçekleştirildiği dikkate alındığında, mezun olmamış bir adayın atama işleminin yapılamayacağı, böylece söz konusu kadronun boş kalmasının kamu hizmetinin aksamasına neden olacağı, dava konusu düzenlemenin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olduğu belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
… Bakanlığı tarafından; davacının, tercihlerin ÖSYM'ye internetten gönderildiği son gün olan 26/05/2010 tarihi itibarıyla henüz mezun durumda olmadığının anlaşılması üzerine, KPSS 2010/1 Tercih Kılavuzunun 2.1 maddesinde yer alan kural doğrultusunda işlem tesis edildiği belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 4. fıkrası uyarınca Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararına uyularak, bireysel işlem yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : ÖSYM tarafından Haziran 2010 döneminde yapılan ve Kültür ve Turizm Bakanlığı Samsun Taşra Teşkilatına arkeolog olarak yerleştirilen davacının, tercihlerin ÖSYM'ne internetle gönderildiği son gün itibariyle mezuniyet şartını taşımadığından bahisle atamasının yapılmamasına ilişkin bireysel işlem ile bu işlemin dayanağını oluşturan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi KPSS-2010/1 Tercih Kılavuzunun "Tercihlerin Yapılması İçin Genel Bilgiler" başlıklı 2.1 maddesinde yer alan; "Tercihlerin geçerli olabilmesi için tercihlerin ÖSYM'ye internetle gönderildiği son gün itibariyle, sınava girilen öğrenim düzeyindeki bir okuldan veya programdan mezun olunması zorunludur. Tercihlerin internetle ÖSYM'ye gönderilmesinin son günü itibariyle mezun durumda bulunmayan adayların, yerleştirilmeleri yapılmış olsa bile, atamaları yapılmayacaktır." düzenlemesinin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay 12.Dairesince "kısmen davanın reddi, kısmen işlemin iptali" yönünde verilen 30/05/2014 gün ve E:2010/7743, K:2014/4485 sayılı kararın temyizi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 26/12/2016 gün, E:2014/4616, K:2016/3667 sayılı kararıyla, "davanın kısmen reddine" ilişkin hüküm fıkrasının onanmasına, davalı idarelerden Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın temyiz isteminin kabulü ile "işlemin iptaline" ilişkin hükmün ise bozulmasına karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49’uncu maddesinin 2’nci fıkrasında, temyiz incelemesi sonunda Danıştay’ın; görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, hukuka aykırı karar verilmesi ve usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozacağı; 4’üncü fıkrasında, Danıştay’ın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50’nci madde hükümlerinin kıyasen uygulanacağı, hükme bağlandığından; ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakılan davaların temyiz incelemesi sonucu ilgili dava daireleri kurulunca; usul veya esas bakımından yeninden bir araştırma, inceleme yapılmasını veya maddi ve hukuki olayın yeninden yorumlanmasını gerektirmeyecek şekilde verilen bozma kararlarına karşı, ilk kararı veren Danıştay dava dairesine “ısrar hakkı” tanınmamıştır. Dolayısıyla, kararı bozulan Danıştay dava dairesinin bu tür bozma kararlarına uyması, yasa gereği olduğundan, savcılık düşüncesinin de bu çerçevede irdelenmesi gerekliliği açıktır.
Bu durumda, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen karara uyulması yasal zorunluluk olduğundan, bu haliyle " bozma" yönünde verilen kararda belirtilen gerekçe doğrultusunda Kültür ve Türizm Bakanlığı işlemi yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Dairemizin, 30/05/2014 tarih ve E:2010/7743, K:2014/4485 sayılı "kısmen iptal, kısmen ret" kararının temyiz edilmesi neticesinde, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/12/2016 tarih ve E:2014/4616, K:2016/3667 sayılı kararıyla; redde ilişkin kısmının onanması, iptale ilişkin kısmının ise bozulması ve bu kararın düzeltilmesi isteminin de 17/04/2019 tarih ve E:2017/2065, K:2019/1798 sayılı kararla reddedilmesi üzerine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 4. fıkrası uyarınca bozma kararına uyuldu ve bozulan kısım yeniden incelenerek işin gereği görüşüldü;

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Davacı, KPSS 2010/1 yerleştirme sonuçlarına göre Kültür ve Turizm Bakanlığı Samsun Taşra Teşkilatına arkeolog olarak yerleştirilmiştir.
KPSS 2010/1 Tercih Kılavuzu'nun "Tercihlerin Yapılması İçin Genel Bilgiler" balıklı 2.1 maddesinde yer alan "Tercihlerin geçerli olabilmesi için tercihlerin ÖSYM'ye internetle gönderildiği son gün itibarıyla, sınava girilen öğrenim düzeyindeki bir okuldan veya programdan mezun olunması zorunludur. Tercihlerin internetle ÖSYM'ye gönderilmesinin son günü itibarıyla mezun durumda bulunmayan adayların, yerleştirilmesi yapılmış olsa bile, atamalar yapılmayacaktır." yolundaki hüküm uyarınca, tercihlerin yapıldığı son gün olan 26/05/2010 tarihi itibarıyla davacının henüz ilgili okuldan mezun olmadığı, bu nedenle belirtilen şartı taşımadığından bahisle ataması yapılmamıştır.
Bunun üzerine, belirtilen Kılavuz hükmü ile buna dayanılarak tesis edilen bireysel işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
Dairemizin 30/05/2014 tarih ve E:2010/7743, K:2014/4485 sayılı kararıyla; dava konusu Kılavuz hükmünde hukuka aykırılık bulunmadığı, ancak davacının, yerleştirildiği kadro için öngörülen isans programından 03/06/2010 tarihinde mezun olduğu, yerleştirme işleminin ise 04/06/2010 tarihinde yapıldığı, atamasının yapılacağı tarih itibarıyla öğrenim koşulu ile diğer tüm şartları taşıdığı göz önüne alındığında, atamasının yapılmamasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, Kılavuz hükmü yönünden davanın reddine, bireysel işlemin ise iptaline karar verilmiştir.
Anılan kararın temyiz edilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/12/2016 tarih ve E:2014/4616, K:2016/3667 sayılı kararıyla; Daire kararının davanın reddine ilişkin kısmı onanmış, bireysel işlemin iptaline ilişkin kısmı ise; mezun olmadan tercihte bulunanların mezun olamaması halinde kadronun boş kalabileceği, bunun da kamu hizmetini aksatacağı, öte yandan, hukuka uygun bulunan Kılavuz hükmü nedeniyle henüz mezun olmadığı için tercihte bulunmayan adaylar yönünden eşitsizliğe yol açacağı gerekçesiyle, hukuka aykırı bulunarak bozulmuştur.
Davacının kararın düzeltilmesi istemi de, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/04/2019 tarih ve E:2017/2065, K:2019/1798 sayılı kararıyla reddedilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinde, Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak "Genel Şartlar" ayrıntılı bir şekilde düzenlenirken, "Özel Şartlar" konusunda bir çerçeve çizilmiş ve hizmet göreceği sınıf için 36. ve 41. maddelerde belirtilen öğretim ve eğitim kurumlarının birinden diploma almış olmak ve kurumların özel kanun ve diğer mevzuatında aranan şartları taşımak gerektiği hükme bağlanmış; 50. maddesinde ise, "Devlet kamu hizmet ve görevlerine Devlet memuru olarak atanacakların açılacak Devlet memurluğu sınavlarına girmeleri ve sınavı kazanmaları şarttır. Sınavların yapılmasına dair usul ve esaslar ile sınava tabi tutulmadan girilebilecek hizmet ve görevler ve bunların tabi olacağı esaslar Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir genel yönetmelikle düzenlenir." hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Kanun hükümlerine dayanılarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanan ve Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan "Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik" ile de, Devlet memurluğuna atanacaklarla ilgili olarak yapılacak sınavlarla ilgili usul ve esaslar ayrıntılı bir şekilde belirlenmiş, ÖSYM tarafından yerleştirme yapılacağı ve "Kamu Personel Seçme Sınavı Tercih Kılavuzu" ile de atama yapılacak kadrolara ilişkin koşulların belirlenip ilan edilmesi öngörülmüştür.
Bu çerçevede, atama yapılacak kadrolara ilişkin koşulların belirlendiği KPSS 2010/1 Tercih Kılavuzunun dava konusu 2.1. maddesinde, "tercihlerin geçerli olabilmesi için, ÖSYM'ye internet yoluyla gönderildiği son gün itibarıyla, sınava girilen öğrenim düzeyindeki bir okuldan veya programdan mezun olunmasının zorunlu olduğu, tercihlerin internet yoluyla ÖSYM'ye gönderilmesinin son günü itibarıyla mezun durumda bulunmayan adayların, yerleştirilmeleri yapılmış olsa bile atamalarının yapılmayacağı'' düzenlenmiş; 3.1. maddesinde ise, adayların tercihlerini 17-26 Mayıs 2010 tarihleri arasında internet yoluyla ÖSYM'ye gönderebilecekleri belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
KPSS 2010/1 Tercih Kılavuzu incelendiğinde, adayların sınava girdikleri öğrenim düzeyindeki bir okuldan veya programdan mezun olması koşulunun, sınava girildiği tarih itibarıyla değil, ÖSYM'ce yerleştirme işlemlerinin yapılmasına olanak sağlanması açısından tercihlerin internet yoluyla ÖSYM'ye gönderilmesinin son günü itibarıyla arandığı anlaşılmaktadır. Yerleştirme işlemlerinin açıklanmasından çok kısa bir süre sonra ise ilgili kurumlar tarafından atama işlemleri gerçekleştirilmekte olup, atanma tarihi itibarıyla mezun olacağını düşünerek tercihte bulunan bir adayın, mezun olamaması durumunda, tercihte bulunduğu kadronun boş kalması gibi bir durumla karşılaşılması muhtemel olduğundan, bu durumun hizmet gerekleri ve kamu yararına uygun olmadığı açıktır.
Öte yandan, her ne kadar davacının atanma istemiyle başvurduğu tarih itibarıyla başvurduğu kadroya ilişkin mezuniyet şartını taşıdığı görülmekte ise de, davacının atanma talebinin reddine ilişkin bireysel işlemin bu nedenle hukuka aykırı kabul edilmesinin, Kılavuzun 2.1 ve 3.1 maddelerinde yer alan ve hukuka ve kamu yararına uygun görülen düzenleme nedeniyle tercihte bulunmayan adaylar açısından eşitsizliğe yol açacağı dikkate alındığında, davacının atamasının yapılmamasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Temyiz aşamasında davalı … Bakanlığı tarafından yapılan … TL yargılama giderinin davacıdan alınarak … Bakanlığına verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen … TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak ...Bakanlığına verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra taraflara iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 30/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.