Danıştay 2. Daire 2021/4078 Esas 2021/1133 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4078
Karar No : 2021/1133

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ İSTEYEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … Tavukçuluk, Hayvancılık, Su Ürün Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.
2- … Isı Tic. Ltd. Şti.
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … gün ve E:…, K:… sayılı kararın bozulmasına dair Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 04/04/2016 günlü, E:2015/8182, K:2016/2306 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem:Dava, Samsun ili, İlkadım ilçesi, …Mahallesi, … Bulvarı, … İşhanı yanında bulunan oto alım satım bürosu faaliyet konulu işyerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmadığından bahisle mühürlenerek kapatılmasına ilişkin … günlü, … sayılı Samsun Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
… İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu işyeri için düzenlenen iş yeri açma ve çalışma ruhsatında izin verilen faaliyetin oto alım-satım irtibat bürosu olduğu, Samsun Büyükşehir Belediyesi sınırları İçindeki Oto Galerilerinin Faaliyet Gösterecekleri Yerler Hakkında Yönetmelik uyarınca bu şekilde faaliyet gösteren işyerleri için şehir merkezi dışında inşa edilen 2. el oto galeri sitesinin, belirtilen işyerlerinin faaliyetini sürdürmesi için yeterli kapasiyete sahip olduğunun Mahkemelerinin E:… sayılı dosyasında yapılan ara kararına verilen cevap ve eki belgelerden görüldüğü, ortak hizmet alanına sahip işyerlerinin şehrin bir noktasında toplanmasının, hizmet kalitesini arttıracağı ve şehirde yaşayan vatandaşların bu hizmete daha rahat ulaşabileceği hususları birlikte değerlendirildiğinde 5393 sayılı Belediye Kanunu ile İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin ilgili hükümleri doğrultusunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Anılan kararın davacılar tarafından temyiz edilmesi üzerine, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 04/04/2016 günlü, E:2015/8182, K:2016/2306 sayılı kararı ile; uyuşmazlıkta, davalı idarece, dava konusu işyerine ait … adına düzenlenen 19/01/1984 tarihli işyeri açma ve çalışma ruhsatının geçersiz olduğu ileri sürülmekle birlikte, anılan işyeri davacı şirketlere devredildikten sonra üç aylık sürede işyeri açma ve çalışma ruhsatının devri için müracaat yapılmadı ise bunun yetkili idarece tespit edilerek, tespit tarihinden itibaren tanınan onbeş günlük sürede devir işlemi gerçekleşmez ise ruhsatın iptal edilmesi gerektiği, şayet iptal edilmediyse ruhsatın geçerliliğini koruduğu; bu durumda; İdare Mahkemesince 19/01/1984 tarihli işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edilip edilmediği, şayet iptal edilmedi ise davacı şirketlere devrinin gerçekleşip gerçekleşmediği hususunun araştırılarak yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, anılan İdare Mahkemesi kararı bozulmuştur.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işyerinde oto galeri faaliyetinin yapıldığı, işyerinin vergi levhasının şahıs adına iken şirket olarak değiştirildiği ve faaliyet konusunun değiştirildiği ilgili Yönetmelik uyarınca mevcut ruhsatının geçersiz olduğunun şirket yetkililerine bildirildiği, yapılan işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülerek, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Danıştay dava daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulları tarafından verilen kararların düzeltme yolu ile yeniden incelenebilmelerini gerektiren nedenler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun, düzeltilmesi talep edilen kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan 54. maddesi, 1. fıkrasında gösterilmiş; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, anılan daire ve kurulların kararın düzeltilmesi isteminde ileri sürülen nedenlerle bağlı oldukları belirtilmiş bulunmaktadır.
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 04/04/2016 günlü, E:2015/8182, K:2016/2306 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden, oto alım satım bürosu faaliyet konulu dava konusu işyerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmadığından bahisle mühürlenerek kapatılmasına ilişkin … günlü, …sayılı Samsun Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
10/08/2005 gün ve 25902 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 6. maddesinde; "Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır" kuralına, 8. maddesinde "Ruhsatta belirtilen faaliyet konusu ve adresin değişmemesi kaydıyla işyerinin devredilmesi halinde, devralan kişinin başvurusu üzerine dosyadaki bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle yeni işletmeci adına tekrar ruhsat düzenlenir. İşyeri sahibinin ölümü halinde, yeni ruhsat düzenlenmeksizin kanunî mirasçıları adına eski ruhsatın intibakı yapılır. Ruhsatın yenilenmesi veya intibakı gereken hallerde yetkili idareye en geç üç ay içinde müracaat edilmesi zorunludur. Bu süre mirasçılar için altı ay olarak uygulanır. Süresi içinde müracaat yapılmadığının yetkili idarelerce tespiti durumunda tespit tarihinden itibaren onbeş günlük süre verilir. Bu süre sonunda ruhsat yenilenmediği veya intibak yaptırılmadığı hallerde ruhsat iptal edilir" kuralına yer verilmiştir.
Uyuşmazlıkta, Samsun Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçindeki Oto Galerilerinin Faaliyet Gösterecekleri Yerler Hakkında Yönetmelik uyarınca, bu şekilde faaliyet gösteren işyerlerinin şehir merkezi dışında inşa edilen 2. el oto galeri sitesine taşınmasına karar verildiği; bu kapsamda yapılan incelemede, dava konusu işyerinin bulunduğu adreste davacı şirketlerin hissedarı … adına düzenlenmiş 19/01/1984 tarihli "oto alım satım galerisi" faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatının bulunduğu; ancak işyerine ait vergi levhasının davacı şirketler adına düzenlenerek faaliyet konusunun da yakacak odun vb. olarak değiştirildiği; bu nedenle ... adına düzenlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatı geçersiz hale geldiği gerekçesiyle, ruhsatsız olarak faaliyet gösteren işyerinin mühürlenerek kapatılmasına ilişkin dava konusu … günlü, … sayılı işlemin tesis edildiği; İdare Mahkemesince, Samsun Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçindeki Oto Galerilerinin Faaliyet Gösterecekleri Yerler Hakkında Yönetmelik uyarınca bu şekilde faaliyet gösteren işyerleri için şehir merkezi dışında inşa edilen 2. el oto galeri sitesinin, belirtilen işyerlerinin faaliyetini sürdürmesi için yeterli kapasiyete sahip olduğunun, Mahkemelerinin E:… sayılı dosyasında yapılan yargılama ile sabit görüldüğü, bu nedenle, ortak hizmet alanına sahip işyerlerinin şehrin bir noktasında toplanmasının, hizmet kalitesini arttıracağı ve şehirde yaşayan vatandaşların bu hizmete daha rahat ulaşabileceği hususları birlikte değerlendirildiğinde dava konusu işlemde hukuka ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği görülmekle birlikte; bakılmakta olan davadaki temel hukuki uyuşmazlık konusunun, oto galerilerinin şehir dışına taşınmasına ilişkin işlemin iptali talebi olmadığı; dava konusu işyerinin ruhsatsız olduğundan bahisle faaliyetten men edilerek mühürlenmesine ilişkin davalı idare işlemi olduğu; diğer bir deyişle, İdare Mahkemesince uyuşmazlık konusunun yanlış nitelendirildiği anlaşılmıştır.
Öte yandan, davacı şirketler tarafından dava konusu işyerinde ruhsatsız olarak faaliyet gösterildiği davalı idarece tespit edilmiş olmakla birlikte; dava konusu işyeri için, davacı şirketin yetkilisi …adına düzenlenmiş 19/01/1984 tarihli "oto alım satım galerisi" faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatının bulunduğu, davacılar tarafından her ne kadar bahse konu işyerinde yaklaşık 15 yıldır oto alım satımı yapılmadığı, işyerinin davacı şirketlerin irtibat bürosu olarak kullanıldığı ileri sürülmekte ise de; ... adına düzenlenmiş olan işyeri açma ve çalışma ruhsatının davalı idare tarafından iptal edilmediği sürece anılan ruhsatın geçerliliğini koruduğu sabit olduğundan; hukuka uygun şekilde alınmış bir işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunan bir işyerinin ancak mevzuatta öngörülen şartların oluşması halinde yine mevzuatta öngörülen usul izlenerek kapatılabilmesi mümkündür.
Buna göre, dava konusu işyerine ait işyeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilmeksizin işyerinin tümüyle faaliyetten men'ine ilişkin davalı idare işleminde ve uyuşmazlık konusunun yanlış nitelendirilerek davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
1. DAVACILARIN TEMYİZ İSTEMLERİNİN KABULÜNE;
2. … İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA;
3. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 07/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.