Danıştay 2. Daire 2021/4585 Esas 2021/1143 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4585
Karar No : 2021/1143

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı

KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1- …, 2- Sınırlı Sorumlu … Su Ürünleri Kooperatifi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Rize ili, ... ilçesi Balıkçı Barınağındaki ... ve ... numaralı kayık çekek yerlerinin işgal edildiğinden bahisle faaliyetin menine, kayık çekek yerlerinin boşaltılmasına ve … TL idari para cezası verilmesine ilişkin İyidere Belediye Başkanlığının … günlü, … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile davacı ... yönünden dava konusu işlemin iptaline, diğer davacı Sınırlı Sorumlu İyidere Su Ürünleri Kooperatifi yönünden ise davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiş olup; anılan kararın iptale ilişkin kısmı, Danıştay Onuncu Dairesinin 16/06/2017 günlü, E:2017/1339, K:2017/3211 sayılı kararı ile bozulmuştur.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : Bozma kararına uyulmak suretiyle verilen ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; dava dosyasındaki tüm bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; davacı tarafından işgal edildiği öne sürülen … ve … numaralı kayık çekek ve barınma yerlerinin kullanılması sırasında halkın huzur ve rahatını bozacak eylem ve davranışların neler olduğu, somut ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde açık ve net bir şekilde ortaya konulamadığı, davacının bu kayık çekek yerlerini işgal ettiğinden bahisle dava konusu işlemin tesis edildiği, davalı idarece başka bir araştırma ve incelemenin yapılmadığı, bu kapsamda, olayla ilgili olarak davalı idare tarafından kimsenin beyanının alınmadığı ve bunlara benzer yol ve yöntemlerin hiç birisinin işletilmediği; dava konusu kayık çekek ve barınma yerlerinin kullanımında davacı tarafından barınak emniyeti bakımından mahzur oluşturacak, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürecek, halkın huzur ve rahatını bozacak davranışların somut ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde açık ve net olarak ortaya konulması gerekirken, aksi yönde eksik inceleme ve araştırmaya istinaden faaliyetin menine, kayık çekek yerlerinin boşaltılmasına ve 208,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; Sınırlı Sorumlu … Su Ürünleri Kooperatifi hakkında verilen ehliyet ret kararının taraflarınca temyiz edilmemesi üzerine kesinleştiği, İdare Mahkemesince bozma kararının gerekçesi doğrultusunda hiçbir araştırma yapılmaksızın, bozma kararına uyulmaksızın Belediye aleyhine karar verildiği, işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun, Danıştay dava dairelerinin görevlerini belirleyen ve 19/12/2020 günlü, 31339 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak, yayımı izleyen ay başından itibaren yürürlüğe giren 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararı uyarınca doğrudan Dairemiz esasına alınan dosyada, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; Rize ili, İyidere Belediyesi Encümeninin … günlü, … numaralı kararı ile Rize ili, ... ilçesi, ... mahallesinde bulunan ve ... Belediyesinin görev, yetki, sorumluluğu ve muhafazası altındaki 56 adet balıkçı barınağından ... ve... numaralı kayık çekek ve barınma yerlerinin, belediyece davacı ...'e kullanma izni verilmediği ya da kiralanmış olmadığı, bu balıkçı barınağından hizmet almak üzere davacı tarafından başvuruda bulunulmadığı, yetkisi olmadığı halde davacı tarafından barınak emniyeti bakımından mahzur oluşturacak, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürecek, kaçak ve denetimsiz şekilde girilerek ve işgal edilerek kullanıldığının tespit edilmesi üzerine, adı geçen şahıs hakkında 1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkında 16 Nisan 1340 Tarih ve 486 Numaralı Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanun'un 1'inci maddesine göre işlem tesis edilmesine, İyidere Belediye Meclisinin 09/02/1993 tarihli oturumunda kabul edilen Belediye Zabıta Talimatnamesinin uyulacak belediye emir ve yasaklarından "Halkın huzur ve rahatını bozacak fiil ve hareketlerde bulunmak" ifadesini içeren 1-a maddesine aykırılık dolayısıyla 1608 sayılı Kanun'un 1'inci maddesi uyarınca faaliyetinin men'ine ve işgal edilen 28 ve 56 numaralı kayık çekek ve barınma yerlerinin boşaltılmasına, aynı maddenin yollamada bulunduğu 5326 sayılı Kabahatlar Kanunu'nun 32'nci maddesi uyarınca 208,00 TL para cezası verilmesine ve tahsil edilmesine karar verildiği, bu encümen kararına istinaden davacı ...'in kullandığı kayık çekek ve barınma yerindeki faaliyetinin men'ine ve işgalin sona erdirilmesine, idari para cezası verilmesine dair Encümen kararının bildirilmesine ilişkin İyidere Belediye Başkanlığının … günlü, … sayılı işleminin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun “Dilekçeler Üzerinde İlk İnceleme” başlıklı 14. maddesinde, "dava dilekçelerinin maddenin 3. fıkrasında belirtilen hususlar bakımından sırasıyla inceleneceği" belirtilmiş; adı geçen Kanun'un “İlk İnceleme Üzerine Verilecek Karar” başlıklı 15. maddesinin 1/a bendinde ise, "ilk incelemede 14. maddenin 3/a bendinde belirtilen görev hususuna aykırılık görülmesi halinde adli (...) yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine karar verileceği" hükmüne yer verilmiştir.
1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkâmı Cezaiye Hakkında 16 Nisan 1340 Tarih ve 486 Numaralı Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanun'un 1. maddesinde, "Belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği vazife ve salahiyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince Kabahatler Kanununun 32. maddesi hükmüne göre idari para cezası ve yasaklanan faaliyetin menine karar verilir. Bu kararda ilgili kişiye bir süre de verilebilir." hükmüne yer verilmiştir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun “Genel Kanun Niteliği” başlıklı 3. maddesinde, "bu Kanun'un idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı" hükmüne; "Yaptırım türleri" başlıklı 16. maddesinde; "Kabahatler karşılığında uygulanacak olan idari yaptırımlar, idari para cezası ve idari tedbirlerden ibarettir. İdari tedbirler, mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve ilgili kanunlarda yer alan diğer tedbirlerdir." düzenlemesine, anılan Kanun'un “Başvuru Yolu” başlıklı 27/1. maddesinde, "İdari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idari yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir", 27/8. maddesinde ise, "İdari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idari yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddiaları bu işlemin iptali talebiyle birlikte idari yargı merciinde görülür" hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Uyuşmazlığın; davacının, … Balıkçı Barınağındaki faaliyetinin men'ine ve işgal edilen … ve … numaralı kayık çekek ve barınma yerlerinin boşaltılmasına, 5326 sayılı Kabahatlar Kanunu'nun 32. maddesi uyarınca 208,00 TL para cezası verilmesine ve tahsil edilmesine ilişkin Belediye Encümeni kararından kaynaklandığı, işlemin 1608 sayılı Kanun'un 1. maddesine dayanılarak tesis edildiği, kararın bu haliyle 5326 sayılı Kanun'un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden olduğu, 1608 sayılı Kanunda bu idari yaptırımlara karşı itiraz konusunda görevli Mahkemenin gösterilmediği, Kabahatler Kanunu'nun 5560 sayılı Kanunla değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerin, diğer kanunlarda aksine bir hüküm bulunmaması halinde uygulanacağından, uyuşmazlığın 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 3. ve 27/1. maddeleri gereği adli yargı bünyesinde bulunan Sulh Ceza Hâkimliğince çözümlenmesi gerektiğinden, dava konusu işleme dair uyuşmazlığın İdare Mahkemesince incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı sonuç ve kanaatine ulaşıldığından; İdare Mahkemesince verilen temyize konu kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Nitekim, benzer nitelikteki uyuşmazlıklara ilişkin, Uyuşmazlık Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı da bu yöndedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 2/a fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.