17. Hukuk Dairesi 2016/9204 E. , 2019/1780 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... İnşaat Reklam Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, davalı ...Özel Sağlık Hizm. Medikal Petrol Turizm Nak San Tic. Ltd. Şti"den alacaklı olduğunu, borcun ödenmemesi sebebi ile davalı borçlu aleyhine icra takibi başlatıldığını, borçlunun borca yeter miktarda mal varlığının olmadığının tespit edildiği, adına kayıtlı ... Merkez, İskender Mah,8056 ada, 7 parselde kaıtlı 1. nolu bağımsız bölümdeki taşınmazını diğer davalı ... Kimya Ürünleri Elek. İth. İhr. San Ltd. Şti"ne devrettiği, ondan da davalı... Grup firmasına devredildiği, davalıların ortaklarının aynı kişi olduğu, davalıların kötü niyetli olduklarını beyan ile tasarrufların iptali ile icra dosyasından cebri icra yetkisi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı... Grup vekili, dava konusu gayrımenkulü alacağına karşılık olmak üzere satın aldığını, satışın gerçek olduğunu beyan ile davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalılara davaya cevap vermediği anlaşılmıştır.
Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
1- Bilirkişi raporlarına göre dava konusu taşınmazın 28/12/2012 tarihindeki değerinin 149.979,81TL iken 80.000,00 TL bedel ile 20/12/2013 tarihindeki değeri 160.435,74 TL iken 82.000,00 TL bedel ile satıldığı, satış bedelleri ile gerçek değerler arasında fahiş fark bulunduğu, bu durumda da tasarrufların İİK"nun 278/3-2 maddesi uyarınca batıl sayılacağı ve iptali gerekeceği kanaatine varıldığından davanın kabulüne, davalı borçlu ...Şirket tarafından ...Şirketine 28/12/2012 tarihinde, ...Şirketi tarafından... Grup Şirketine 20/12/2013 tarihinde yapılan satış işlemlerine ilişkin tasarrufların iptaline ve davacı şirkete ... 3. İcra Müdürlüğü"nün 2013/4904 sayılı dosya alacak ve ferileri ile sınırlı olmak üzere dava konusu taşınmaz üzerinde cebri icra yetkisi tanınmasına,
2- Davacı vekili tazminat da talep etmiş olup, lehine tasarruf yapılan 3. kişi ...Şirketi dava konusu taşınmazı 4. kişi konumundaki davalı... Grup şirketine devrettiğinden ve davalı... Grup şirketinin de bu devir işleminde kötüniyetli kabul edilmesi gerektiğinden, dava konusu ... Merkez İskender Mahallesinde 8056 ada 7 parselde (1 ) nolu bağımsız bölüm olarak kayıtlı taşınmazın rayiç bedeli olarak belirlenen 149.979,81 TL tazminatın (... 3. İcra Müd.nün 2013/4904 sayılı dosyasındaki alacak ve faizini aşmayacak miktarda ve bu miktarla sınırlı olmak üzere) davalılar ... Kimya Ürünleri Elektrik İthalat İhracat Sanayi Limited Şirketi ve ... İnşaat Reklam Tarım San. ve Tic. Limited Şirketinden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm davalı ... İnşaat Reklam Tarım San. ve Tic. Limited Şirketi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava İİK 277 ve devamı maddelerine göre açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde bir usulsüzlük bulunmasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Bu tür davaların dinlenebilmesi için,davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerekir. Bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Özellikle İİK.nun 278.maddesinde akdin yapıldığı sırada kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği ve yasanın bağışlama hükmünde olarak iptale tâbi tuttuğu tasarrufların iptali gerektiğinden mahkemece ivazlar arasında fark bulunup bulunmadığı incelenmelidir. Aynı maddede sayılan akrabalık derecesi vs. araştırılmalıdır. Keza İİK.nun 280.maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hususu düzenlendiğinden yapılan işlemde mal kaçırma kastı irdelenmelidir. Öte yandan İİK.nun 279.maddesinde de iptal nedenleri sayılmış olup bu maddede yazılan iptal nedenlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği de takdir olunmalıdır.
İİK."nun 282. maddesi gereğince iptal davaları borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır. Ayrıca, kötü niyetli üçüncü şahıslar hakkında da iptal davası açılabilir.
İİK’nın 283/II maddesine göre de iptal davası, üçüncü şahsın elinden çıkarmış olduğu mallar yerine geçen değere taalluk ediyorsa, bu değerler nispetinde üçüncü şahıs nakden tazmine (davacının alacağından fazla olmamak üzere) mahkûm edilmesi gerekir. Bu ihtimalde 3. kişinin sorumlu olduğu miktar, elden çıkarılan malın o tarihteki gerçek değeridir. Bir başka anlatımla dava ve tasarrufa konu malı elinde bulunduran şahsın kötü niyetli olduğunun kanıtlanamaması halinde dava tümden reddedilmeyip borçlu ile tasarrufta bulunan şahıs tasarrufa konu malı elinden çıkardıkları tarihteki gerçek değeri oranında ve alacak miktarı ile sınırlı olarak tazminata mahkum edilmeleri gerekir.
Somut olayda takip dayanağı 30.04.2009 tanzim tarihli 25.600,00 TL bedelli faturadan kaynaklı alacak olduğu, davalı borçlu tarafından dava konusu gayrımenkulün fatura tanzim tarihinden sonra 28.12.2012 de davalı ... Kimya Ürünleri Elektrik İth. İhr. San. Ltd. Şti"ne devredildiği, ondan da 20.12.2013 tarihinde diğer davalı ... İnşaat Reklam Tarım San ve Tic. Ltd. Şti."ye devredildiği, borçlu adresinde yapılan hacizde davalı borçlunun ortaklarından Murat Kalkan"ın hazır olduğu, borçlu adına kayıtlı mal varlığına rastlanmadığının belirtildiği tutanağın İİK 105 maddesi anlamında aciz belgesi niteliğinde olduğu, davanın İİK 280 maddesinde belirtilen 5 yılık hak düşürücü süre içinde açıldığının anlaşıldığı, dolayısı ile dava koşullarının gerçekleştiği anlaşılmıştır. Bu hususlar mahkemeninde kabulündedir.
Dava konusu tasarruf işlemini, davalı borçlu ...Özel Sağlık Hizmetleri Medikal Turizm Nak. San ve Tic. Ltd. Şti"nin temsilcisi Murat Kalkan"a vekaleten ... tarafından yapıldığı, diğer davalılar ile ilgili tasarruf işlemlerini de temsilen Murat Kalkan"ın yaptığı, tüm
davalıların aynı sektörde faaliyet gösterdiği, davalı... Grup un cevap dilekçesinde davalı borçludan olan alacağa karşılık söz konusu gayrımenkulü satın aldığını beyan etmesi, davalı 3. kişi ve davalı 4. kişinin davalı borçlunun durumunu bilen ve bilmesi gereken kişilerden olduğu, tüm davalılar arasında organik bağ olduğu mahkemeninde kabulünde olduğunun anlaşılmasına göre mahkemece davanın kabulü ile söz konusu tasarrufların iptaline, davacı alacaklıya ... 3. İcra Müdürlüğü"nün 2013/4904 sayılı icra dosyasından (alacak ve ferilerini geçmemek üzere) cebri icra yetkisi verilmesi ile yetinilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde ayrıca İİK.nun 283. maddesi uyarınca tazminata hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda I nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... İnşaat Reklam Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti vekilinin sair temyiz itirazların reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... İnşaat Reklam Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti."ne geri verilmesine, 19/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.