Danıştay 10. Daire 2016/2415 Esas 2021/1737 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/2415
Karar No : 2021/1737

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü / ANKARA
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacıya ait olan ve Bitlis ili, … ilçesi, … köyü'nde bulunan ev ve müştemilatının, davalı idarece Küçüksu Hizan Ayrımı Pervari Yolu km 95:800-96:600 kesiminde yol yapımı için özel hukuk tüzel kişisine ihale edilen yol yapım çalışması sırasında kullanılan dinamitlerin yarattığı sarsıntı nedeni ile zarar gördüğünden bahisle 162.000,00 TL tazminatın zarar tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında, 28/05/2013 günü saat 12:35 sıralarında yol yapımı için patlatılacak dinamitlerin depodan çıkışına ve imhasına ilişkin şirket yetkilileri ve jandarma tarafından düzenlenen tutanak, … Sulh Hukuk Mahkemesinin E:… D. İş sayılı dosyasında yer alan bilirkişi raporundaki tespitler dikkate alındığında, davacının taşınmazında çeşitli çatlakların bulunduğu, bu çatlakların deprem, heyelan, kaya düşmesi ve zemin kayması gibi sebeplerden kaynaklanmadığı, belirtilen çatlak ve kırılmaların bu bölgede davalı idarenin sorumluluğunda bulunan Hizan - Pervari yolu yapımını üstlenen şirketin … Köyü … mevkiinde patlattığı dinamitlerin yaptığı sarsıntı sebebiyle meydana geldiği, davacının ev ve müştemilatında meydana gelen zararın davalı idarenin kusurlu eyleminden kaynaklandığı, davacıya ödenmesi gereken tazminat miktarının, … Sulh Hukuk Mahkemesinin E:… D. İş sayılı dava dosyasında yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu inşaat mühendisi tarafından hazırlanan bilirkişisi raporunda dava konusu taşınmazın 3. sınıf (A) grubu yapı olduğu, yapının 378 metrekare olduğu, yapının 2013 yaklaşık maliyeti ve amortisman oranlarının; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 24/04/2013 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2013 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ Tablosu ve Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler Tablosundan alınan değerler esas alınmak suretiyle belirlenen miktarın hükme esas alınabilecek nitelikte olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile 162.000,00 TL maddi tazminatın davalı idareye başvuru tarihi olan 05/06/2014 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, idarelerinin bir kusuru bulunmadığı, idareye husumet yöneltilemeyeceği, ortada bir zarar varsa bunun yüklenici firma tarafından giderilmesi gerektiği, davacının zararı ile idarenin faaliyeti arasında uygun illyet bağı bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ: …

DÜŞÜNCESİ : Davalı idare temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Dava; davacıya ait olan Bitlis ili, … ilçesi, … köyü'nde bulunan ev ve müştemilatının, davalı idarece Küçüksu Hizan Ayrımı Pervari Yolu km 95:800-96:600 kesiminde yol yapımı için özel hukuk tüzel kişisine ihale edilen yol yapım çalışması sırasında kullanılan dinamitlerin yarattığı sarsıntı nedeni ile zarar gördüğünden bahisle 162.000,00 TL tazminatın zarar tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Dosya kapsamında yer alan … Sulh Hukuk Mahkemesinin E:… D. İş sayılı dava dosyasında yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu inşaat mühendisi tarafından hazırlanan bilirkişisi raporunda dava konusu taşınmazın 10 yıllık, 3. sınıf (A) grubu yapı olduğu, evin duvarlarında diyagonal çatlakların mevcut olduğu, çatlakların tamamen yeni görünümlü olduğu, yakın bir zamanda bölgede deprem gibi yer altı sismik bir hareketliliğin olmadığı, görgü tanıklarının ifadelerinin de göz önüne alınması durumunda yapıdaki hasarın yol yapım çalışması esnasında yapılan patlamaların oluşturduğu kanaatine varıldığı, yapının 378 metrekare olduğu, yapının 2013 yaklaşık maliyeti ve amortisman oranlarının; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 24/04/2013 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2013 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ Tablosu ve Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler Tablosundan alınan değerler esas alınmak suretiyle yapı bedeli 162.993,60 TL olarak belirlenmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 125. maddesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtildikten sonra, son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
İdare, kural olarak yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen zararları tazminle yükümlü olup; idari eylem ve/veya işlemlerden doğan zararlar idare hukuku kuralları çerçevesinde, hizmet kusuru veya kusursuz sorumluluk ilkeleri gereği tazmin edilmektedir.
İdarenin yürütmekle görevli olduğu bir hizmetin kuruluşunda, düzenlenişinde veya işleyişindeki nesnel nitelikli bozukluk, aksaklık veya boşluk olarak tanımlanabilen hizmet kusuru; hizmetin kötü işlemesi, geç işlemesi veya hiç işlememesi hallerinde gerçekleşmekte ve idarenin tazmin yükümlülüğünün doğmasına yol açmaktadır.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesiyle "bilirkişi" konusunda atıfta bulunulan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 266. maddesinde, "Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir." kuralı yer almaktadır.
Bilirkişiye başvurulmasındaki amacın, hukuka uygun karar verebilmek için gerekli verilere ulaşmak olduğu göz önünde tutulduğunda, bilirkişilerin uyuşmazlık konusunda özel ve teknik bilgiye sahip olan kişiler arasından seçilmesi gerektiği kuşkusuz olup, bilirkişi veya bilirkişilerce düzenlenen raporda, sorulara verilen cevapların şüpheye yer vermeyecek şekilde açık, rapor içeriğinin ise hükme esas alınabilecek nitelikte olması gerekmektedir.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 282. maddesinde "Hâkim, bilirkişinin oy ve görüşünü diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendirir." hükmü yer aldığından; sunulan bilirkişi raporunun hükme esas alınabilecek yeterlikte olmaması veya taraflarca yapılan itirazları karşılamaması halinde bilirkişilerden ek rapor istenilebileceği ya da yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılabileceği gibi verilen rapor dikkate alınmadan uyuşmazlığın çözümüne engel bir düzenlemenin bulunmadığı da açıktır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosya kapsamında yer alan … Sulh Hukuk Mahkemesinin E:… D. İş sayılı dava dosyasında yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda yol yapım çalışmalarında kullanılan dinamit patlatmaları neticesinde davacının taşınmazındaki hasar bedelinin 2013 yılı için 162.993,60 TL olarak belirlendiği görülmektedir.
İdare Mahkemesi kararına esas alınan … Sulh Hukuk Mahkemesi tespit raporunda, dava konusu olay öncesinde 2011 yılında meydana gelen heyelan olayının davacının taşınmazını etkileyip etkilemediği, yol yapım çalışmaları sırasında dinamit patlatma noktalarının dava konusu taşınmaza olan uzaklığı ve davacının taşınmazını etkileme oranına ilişkin olarak bir belirleme yapılmadan, 2013 yılı için hasar bedelinin hesaplandığı anlaşılmaktadır. Ancak bilirkişilerce yol yapım çalışmalarında meydana gelen patlatmaların davacının taşınmazına zarar verme oranının belirlenmek suretiyle davacının taşınmazında idareye başvuru tarihindeki zararının tespit edilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, İdare Mahkemesince davalı idarenin yol yapım çalışmalarında kullandıkları dinamit patlatma noktalarının davacının taşınmazına olan uzaklığı ve taşınmazı etkileme oranının tespiti ile taşınmazda oluşan hasarın davacının idareye başvurduğu tarih itibarıyla tutarının belirlenmesi suretiyle davacının tazminat istemi hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle,
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12/04/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.