Danıştay 13. Daire 2015/2648 Esas 2021/1428 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/2648
Karar No:2021/1428

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Fm Radyo ve Televizyon Yayın İletişim
Reklam Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Yerel radyo lisansı (R3) bulunan ve Adana ilinde yayın yapan davacı şirket tarafından, ulusal yayın lisansı (R1) verilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacı yayın kuruluşunun, yerel radyo lisansı (R3) kapsamında Adana ilinde yayın yapma hakkının bulunduğu ve bu ilde yayın yapmaya devam ettiği, 28/06/2013 tarihli başvuru ile ülke genelinde yayın yapabilmek için ulusal radyo (R1) lisansı başvurusunda bulunduğu, başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı; bu durumda, ilgili mevzuat ile sıralama ihalesi yapılana kadar mülga 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun'un Geçici 6. maddesi kapsamında yayında olan kuruluşların, müsaade edilen yerleşim yerleri ile sınırlı olarak yayınlarına devam etmelerine imkân tanındığından, davacının yayın izninin genişletilerek ulusal yayın lisansı verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlemin Üst Kurul'a sunulmadan reddedilmesi açıkça hukuka aykırı olmasına rağmen bu husus hiçbir şekilde değerlendirilmeden davanın reddine karar verildiği, 6112 sayılı Kanun'un 37/1-c maddesi gereğince şartları sağlayanlara yayın lisansı vermek, denetlemek ve gerektiğinde iptal etmenin Üst Kurul'un yetkisi dâhilinde olduğu, yapılan başvuru ile ulusal düzeyde yayın izni verilmesinin talep edildiği, söz konusu talebin Üst Kurul'a sunulmadan başkan yardımcısı tarafından reddedildiği, Anayasa'nın 133. maddesi ile radyo ve televizyon istasyonları kurmanın ve işletmenin serbest olduğunun kurala bağlandığı, bu düzenleme gereğince, gerekli şartları taşıyan her kuruluşun radyo ve televizyon yayın faaliyeti yapma hakkı bulunduğu, 6112 sayılı Kanun'un 37/1-c maddesi gereğince, ulusal radyo (R1) yayın izni verilmesi istemi ile yapılan başvuru üzerine davalı idare tarafından, gerekli şartları taşıyıp taşımadığının kontrolü yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, ihale yapılacağından bahisle talebinin reddedilmesinin hatalı olduğu, zira Kanun'da öngörülen geçiş sürecinin sona erdiği, davalı idarenin ihale yükümlülüğünü yerine getirerek frekansları yayıncı kuruluşlara tahsis etmediği, aradan 15 yıldan uzun bir süre geçmesine rağmen, davalı idare tarafından gerekli ihale yapılarak yayıncı kuruluşlara frekans tahsis edilmediği ve talep eden kuruluşlara yayın izni verilmediği, dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla davalı idareye ihale yapmak için tanınan sürenin dolduğu, bu nedenle, davalı idarenin ret işleminin gerekçesi olan 6112 sayılı Kanun'un öngördüğü ihale takvimine uygun olarak sürecin devam ettiği iddiasının gerçek dışı olduğu, ret işleminin dayanağını teşkil eden 6112 sayılı Kanun'un Geçici 4/1 maddesinin dava konusu olayda uygulanma kabiliyeti kalmadığı, davalı idarenin 6112 sayılı Kanun'un 37/1-c maddesi gereğince, idari, mali ve teknik şartları taşıyan kuruluşlara yayın izni vermesi gerektiği, yasa koyucunun, davalı idareye gerekli şartları taşıyan kuruluşlara yayın izni verme yükümlülüğü yüklediği, ancak davalı idarenin Kanun'un geçiş hükümlerini düzenleyen Geçici 4/1. maddesini, kalıcı nitelik kazandıracak şekilde uygulama yoluna gittiği, davalı idarenin kurulduğu 1994 yılından beri Kanunla düzenlenmiş yükümlülüğünü yerine getirerek frekans ihalesini yapmadığı, diğer taraftan, somut olayda olduğu gibi yayına geçmek isteyen kuruluşlara da gerekli izinleri vermediği, bu durumun yayında olan kuruluşlar ile yayına geçmek isteyen kuruluşlar arasında haksız rekabet yarattığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacı yayın kuruluşunun 28/06/2013 tarihli yazısının Üst Kurul'a sunulması ve Üst Kurul'ca bir karar alınması gerekmediği, 6112 sayılı Kanun'un 37. maddesinin (c) bendinde yer alan Üst Kurul'un görev ve yetkilerine ilişkin hükmün dava konusu işlemle ilgisi bulunmadığı, yayın lisansı talebinde bulunulabilmesi için gerekli şartları belirlemek ve şartları sağlayanlara yayın lisansı vermek ve gerektiğinde iptal etmek yetkisinin Üst Kurul'a ait olup, zaten yayın lisansı verilmesi ve iptal edilmesi hususlarının Üst Kurul kararı ile yapıldığı, Üst Kurul kararı alınması gereken durumlarda zaten Üst Kurul kararı alındığı, davaya konu İzin ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı yazısının 6112 sayılı Kanun kapsamında kuruluşların kendi lisans tipini değiştirerek yayın alanlarını nasıl genişletebileceklerine dair yazılan bilgilendirme yazısı olduğu, bu kapsamda, yürürlükteki hukuk kurallarını hatırlatan veya bir idari kararın uygulanmasını sağlayan ve yeni bir öğe taşımayan işlemlerin iptal davasına konu olamayacağı, nitekim dava konusu yazıda, 6112 sayılı Kanun'a göre karasal ortamdan radyo yayın lisansı verme, dolayısı ile yayın alanını genişletebilme sürecinin hatırlatıldığı, 6112 sayılı Kanunun 33. maddesinin 2. fıkrasında yer alan hükümde açıkça izinsiz yayın denilerek söz konusu yayınların izin alınmadan yapılamayacağının kurala bağlandığı, davacı medya hizmet sağlayıcı kuruluşun kanal/frekans tahakkuk listesindeki yerler dışında başka bir yerde yayın yapabilmesi için sıralama ihalesine girerek yayın lisansı alması gerektiği, medya hizmet sağlayıcı kuruluşların lisans müracaatında bulundukları lisans tipleri (ulusal, bölgesel veya yerel) tanımlarını gerekçe göstererek Üst Kurul'dan izinsiz olarak vericiler açmalarının hukuken mümkün olmadığı, medya hizmet sağlayıcı kuruluşların, Üst Kurul'ca sıralama ihalesi yapılıp karasal yayın lisansları verilene kadar geçecek süre içerisinde mülga 3984 sayılı Kanunun Geçici 6. maddesi kapsamında müsaade edilen yerleşim yerleri ile sınırlı olmak üzere yayınlarına devam edebileceği, davacı kuruluşun da bu kapsamda Adana ilinde yerel (R3) radyo yayın faaliyetine devam ettiği ve buna ilişkin de yıllık frekans kullanım ücreti tahakkuk ettirildiği, bu şekilde yayınlarına devam ederken lisans tipini değiştirmek isteyen kuruluşların taleplerinin ancak 6112 sayılı Kanun'un 26. maddesinde yer alan kriterler ile Kanun'un Geçici 4. maddesinin 2. fıkrasında belirtilen takvim çerçevesinde yapılacak sıralama ihalelerini kazanmaları hâlinde karşılanabileceği, dolayısıyla hukuken ve teknik açıdan kabulü mümkün bulunmayan talepte bulunduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Yerel radyo lisansı (R3) kapsamında Adana ilinde yayın yapma hakkı bulunan ve bu ilde yayın yapmaya devam eden davacı yayın kuruluşu tarafından, 28/06/2013 tarihli dilekçe ile ülke genelinde yayın yapabilmek için ulusal radyo (R1) lisansı başvurusunda bulunulmuş, davacının başvurusu, karasal ortamdan yayın lisansı verme, dolayısıyla yayın alanını genişletebilme sürecinin 6112 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmelikler ile düzenlendiği, buna göre karasal ortamdan radyo lisansı verebilmek için öncelikle sıralama ihalesine katılacak kuruluşların başvurularının alınması, başvuruların değerlendirilmesi sonucunda yeterli bulunan kuruluşlar arasında yapılacak sıralama ihalesi sonucunda ihale üzerinde kalan kuruluşlara frekans tahsisi yapılarak lisans verilmesinin öngörüldüğü, karasal ortamdan ulusal radyo lisansı verilmesini teminen yapılacak sıralama ihalesine başvuru şartlarının ise 6112 sayılı Kanun'da belirtilen takvime uygun olarak Üst Kurul'ca ilan edileceği gerekçesiyle … tarih ve … sayılı Üst Kurul Başkanı adına Başkan Yardımcısı tarafından imzalanan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu İzin ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı işlemiyle reddedilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.




İLGİLİ MEVZUAT:
6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun görevlerini düzenleyen "Görev ve yetkiler" başlıklı 37. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, "Medya hizmet sağlayıcı kuruluşların yayın lisansı talebinde bulunabilmeleri için gerekli idarî, malî ve teknik şartları belirlemek ve bu kuruluşlardan şartları sağlayanlara yayın lisansı vermek, denetlemek ve gerektiğinde iptal etmek" görev ve yetkisinin Kurul'a ait olduğu kuralına yer verilmiştir.
21/09/2011 tarih ve 28061 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Teşkilatı ile Hizmet Birimlerinin Görev, Yetki ve Sorumluluklarına Dair Yönetmelik'in "Hizmet birimleri" başlıklı 4. maddesinin 2. fıkrasında "İzin ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı" ana hizmet birimleri arasında sayılmış, "İzin ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı" başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ile de "Yayın lisans ve yayın iletim yetkisi müracaatlarına ilişkin işlemleri tekemmül ettirerek Üst Kurula sunmak" İzin ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı'nın görevi olarak kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat hükümlerine göre, yayın izni veya yayın lisansı verilmesi talebiyle Üst Kurul'a yapılan başvuruların İzin ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı tarafından tekemmül ettirildikten sonra Üst Kurul'un değerlendirmesine sunulması üzerine söz konusu başvurular hakkında Üst Kurul tarafından bir karar verilmesi gerektiğinden ve yayın izni/lisans talepleri ile ilgili karar alma yetkisi münhasıran Üst Kurul'a ait olduğundan, Üst Kurul Başkanı, Başkan Yardımcısı veya Daire Başkanının yayın izni/lisans talepleri hususunda karar verme yetkisi bulunmamaktadır. Öte yandan, 6112 sayılı Kanun'da, Üst Kurul'un yetkilerinin bir kısmını hizmet birimlerine devredebileceğine dair bir hükme de yer verilmemiştir.
Yerel radyo lisansı (R3) kapsamında Adana ilinde geçici yayın yapma hakkı bulunan davacı yayın kuruluşu tarafından, 28/06/2013 tarihli dilekçe ile ülke genelinde yayın yapabilmek için ulusal radyo (R1) lisansı istemiyle yapılan başvurunun, davalı idarenin 24/07/2013 tarih ve 010048 sayılı işlemiyle reddedildiği, başvurunun reddine yönelik bu işlemin Üst Kurul Başkanı adına Başkan Yardımcısı tarafından imzalandığı, söz konusu başvurunun Üst Kurul'un değerlendirmesine sunulmadığı, Üst Kurul tarafından herhangi bir karar alınmadığı görülmektedir.
Bu itibarla, davacı tarafından yapılan başvurunun Üst Kurul'un değerlendirmesine sunulmadan İzin ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı işlemi ile reddedilmesinde yetki unsuru yönünden hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 19/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.