Danıştay 6. Daire 2019/16628 Esas 2021/6022 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/16628
Karar No : 2021/6022

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Poliüretan Aşınma Nak. Elem. San ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara İli, Gölbaşı İlçesi, Ankara-Konya Devlet Karayolu … km, … Mevkii, No:… adresinde faaliyet gösteren tesiste yapılan denetimde, işletmede oluşan atıkların işletme yanında bulunan boş arazide biriktirildiği ve bir kısmının yakıldığı hususlarının tespit edildiğinden bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. maddesinin (j) bendi uyarınca idari para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı yazı ile davacıya bildirilen, 42.232,00-TL bedelli, bila tarihli, … sayılı Ankara Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 27/12/2018 tarih ve E:2018/4132, K:2018/8232 sayılı kararıyla bozulması üzerine, İdare Mahkermesince bozma kararına uyularak; 2872 sayılı Çevre Kanununun ihlal edildiğine dair denetim tutanağını tanzim eden Jandarma Genel Komutanlığına, Orman ve Su İşleri Bakanlığınca 2872 sayılı Kanunun 12. maddesine göre yapılmış bir yetki devri bulunmadığından, denetim yetkisi bulunmayan kurumda görevli jandarmalar tarafından düzenlenen tutanağa dayanılarak idari para cezası verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yetki devri yapılmayan kurumlarca yapılan denetimlerde düzenlenen tutanağın, ihlalin sonradan yeniden yapılacak denetim ile tespitinin mümkün olmaması durumunda, tutanağın ceza verilmesine esas tüm unsurları içermesi halinde para cezasının uygulandığı, aksinin kabulü halinde anlık olarak yapılacak ihlallerin tespit edilememesine ve fiilin yaptırımsız kalmasına sebebiyet vereceği, çevrenin korunmasına yönelik uygulamalar kamu düzenine ilişkin olduğundan jandarmanın görevinin bulunduğunda tereddüt olmadığı belirtilerek İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Ankara İl Jandarma Komutanlığında görevli jandarmalar tarafından 19/02/2014 tarihinde, davacı şirkete ait işletmede yapılan kontrolde, geçici depolama alanının bulunmadığı, tesiste oluşan atıkların işletmenin yanındaki boş arazide biriktirildiği ve bazı atıkların yakıldığı hususları tespit edilmiştir.
Anılan tespite istinaden, dava konusu işlem ile, işletmede oluşan atıkların işletme yanında bulunan boş arazide biriktirildiği ve bir kısmının yakıldığı hususlarının tespit edildiğinden bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. maddesinin (j) bendi uyarınca davacı şirkete 42.232,00 TL para cezası verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununun 3. maddesinde Jandarmanın, emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin korunmasını sağlayan ve diğer kanunların verdiği görevleri yerine getiren silahlı genel kolluk kuvveti olduğu, ''Jandarmanın genel olarak görevleri''ni düzenleyen 7. maddesinde, Jandarmanın sorumluluk alanlarında emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı men takip ve tahrik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin dış korunmalarını yapmak, (b) ve (c) bentlerinde belirtilen görevler dışında kalan ve diğer kanun ve nizam hükümlerinin icrası ile bunlara dayalı emir ve kararlarla Jandarmaya verilen görevleri yapmakla görevli olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Jandarmanın genel olarak görev ve sorumluluk alanının, polis ve sahil güvenlik teşkilatının görev alanının dışındaki yerler olduğu, Jandarmanın görev alanının genellikle Ülkemizin kırsal kesimleri olduğu görülmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; Jandarmanın sorumluluk alanlarında kamu düzenini korumak, asayiş ile kamu düzenini sağlamak, koruma ve kollamak ve bunun için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak görevinin bulunduğu çevrenin korunmasına ve kirletilmesinin önlenmesine yönelik uygulamaların da kamu düzenine ilişkin olduğu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının çevre denetimi ile ilgili görevli personel kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle geniş bir alanı kapsayan ülkenin kırsal alanlarında çevre denetiminin yeterince ve sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı da dikkate alındığında, Jandarmanın Çevre Kanunu kapsamındaki konusu suç teşkil eden fiil ve uygulamaları tespit yetki ve görevinin bulunduğunun kabulü gerekmektedir.
Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 05/12/2019 tarihli, E:2019/616 K:2019/6248 sayılı kararı da bu yönde olup, görev ve sorumluluk alanı çerçevesinde Jandarma personelinin Çevre Kanununa ilişkin, konusu suç teşkil eden fiil ve uygulamaları tespit etme yetkisi ve görevinin bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen hususlar çerçevesinde İdare Mahkemesince uyuşmazlıkta, görevli jandarmalar tarafından düzenlenen tutanağa dayanılarak verilen çevre para cezasının esasının incelenmesi suretiyle yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla; dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 22/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.