Danıştay 2. Daire 2019/3584 Esas 2021/1460 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/3584
Karar No : 2021/1460


TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
VEKİLİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılardan ...’nın Muş İli Malazgirt İlçesinde vatani görevini yapmakta iken rahatsızlanması sonrasında sevk edildiği Muş Malazgirt Devlet Hastanesi'nde yapılan tetkik ve teşhisi sonucunda yapılan ameliyatta, tıbbi müdahalenin uygun yapılmaması nedeniyle %100 iş gücü kaybına sebebiyet verilmesinde, davalı idarenin hizmet kusuru bulunduğundan bahisle uğranıldığı ileri sürülen ... için 300.000,00 TL işgücü kaybı tazminatı, 300.000,00 TL (Islahla 564.126,61 TL'ye çıkarılmış) bakıcı gideri, baba için 50.000,00 TL, anne için 50.000,00 TL olmak üzere toplamda 964.126,61 TL maddi tazminatın ve yine ... için 300.000,00 TL manevi, anne ve babanın her biri için ayrı ayrı 30.000,00 TL, kardeşlerinin her biri için ayrı ayrı 15.000,00 TL olmak üzere toplamda 390.000TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda verilen kararın, Danıştay (Kapanan) Onbeşinci Dairesinin temyiz aşamasında verilen 18/04/2016 tarih ve E:2015/7589, K:2016/2661 sayılı kararı ile kısmen reddedilen maddi tazminat miktarı üzerinden davalı idare lehine maktu vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının bozulması, Onbeşinci Dairece karar düzeltme aşamasında verilen 22/06/2017 tarih ve E:2016/10346, K:2017/4239 sayılı kararı ile maddi tazminat kalemlerinden bakıcı giderine ilişkin kısmının bozulması üzerine, bozma kararına uyularak verilen 11/04/2018 tarih ve E:20172448, K:2018/650 sayılı kararda; bozma gerekçeleri doğrultusunda yeniden bakıcı gideri tazminatı hesaplanarak bakıcı giderine yönelik tazminat istemi bakımından davanın kabulüne; kısmen reddedilen ve kesinleşen maddi tazminat miktarına (anne ve baba için talep edilen maddi tazminat) ilişkin olarak davalı idare lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, olayda tazmin şartlarının oluşmadığı, 01/07/2010 tarihinden itibaren anneye evde bakım gideri ödendiğinden bakıcı giderlerinin ayrı bir kalem olarak hesaplanmaması gerektiği, hukuka aykırı olan kararın bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
Davacılar tarafından, bakıcı giderinde %50 indirim yapılmasının ve reddedilen maddi tazminat miktarı üzerinden nispi vekalet ücretine hükmedilmesinin, bakıcı giderine ilişkin kabul edilen miktar üzerinden maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin hakkaniyete aykırı olduğu, kararın bu yönlerden bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.

TARAFLARIN SAVUNMALARI : Davalı idare tarafından, davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur. Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü ile Mahkeme kararının bakıcı giderine ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı ... askerliğini yapmakta iken 31/12/2008 tarihinde "burun tıkanıklığı-ağzı açık uyuma" şikayetleri ile Muş Malazgirt Devlet Hastanesine sevk edilmiş, septum deviasyonu teşhisi ile ameliyat planlanmış, 02/01/2009 tarihinde ameliyat yapılmış (saat 10:15-10:45 arası), ayılma sonrası saat 11:00'de servise alınmış, servise alındıktan 10 dk sonra aniden solunum sıkıntısı gelişmiş, entübe edilmiş, oksijen verilmiş, kardiyak arrest gelişmiş, CRP uygulanmış, hasta geri gelmiş fakat CRP ye bağlı pulmoner ödem gelişmiş, aynı gün 13:30 da bir üst merkez olan Erzurum Atatürk Üniversitesi Süleyman Demirel Tıp Merkezi'ne helikopter ambulans ile sevk edilmiştir.
Bu Hastanede yoğun bakım ünitesinde "Aspirasyon Pnömonisi?+Hipoksik Beyin?" tanısı ile mekanik ventilatöre bağlı, monitörize olarak tedavi görmüş, 22/01/2009 tarihinde hasta yakınlarının isteği ile Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hastanesi Reanimasyon Kliniğine sevk edilmiştir.
Burada 22/01/2009-01/06/2009 tarihleri arasında yatarak tedavi görmüş, taburculuk sonrası evde ventilatöre bağlı olarak bakımına devam edilmiştir.
Davacılar tarafından, 17/06/2009 tarihinde idareye müracaat edilerek tazminat talebinde bulunulmuş, talebin 31/07/2009 tarihinde reddi üzerine görülen dava 06/10/2009 tarihinde açılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyize konu kararın, Danıştay (Kapanan) Onbeşinci Dairesinin 18/04/2016 tarih ve E:2015/7589, K:2016/2661 sayılı bozma kararına uyularak verilen, "kısmen reddedilen ve kesinleşen maddi tazminat miktarına (anne ve baba için talep edilen maddi tazminat) ilişkin olarak davalı idare lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmesine" ilişkin kısmında bozma nedenleri bulunmamaktadır.
Kararın, bakıcı giderlerinin hesaplanmasına ilişkin kısmı yönünden;
Bilindiği üzere, idarenin hatalı tıbbi uygulamaları sonucu ağır engelli konuma gelen ve başkasının desteği olmaksızın günlük yaşam aktivitelerini yerine getiremeyecek olanların bakımının üstlenilmesi nedeniyle açılan davalarda, muhtemel yaşam süresi dikkate alınarak yapılan hesaplamalara dayalı olarak belirlenen toplu tazminat miktarlarının idarelerce ilgililere ödenmesine karar verilmektedir. Tazminatın toplu olarak ödenmesine karar verilen bu durumlarda, bakıma muhtaç kişinin hesaplanan muhtemel yaşam süresinden daha erken bir tarihte vefatı halinde, idare aleyhine bir sebepsiz zenginleşme ortaya çıkabilmekte ve ödenen tazminatlar geri istenebilmektedir.
Bu türden bir soruna yer verilmemesi açısından, bakıcı giderine ilişkin maddi tazminat hesabının yerleşik içtihatlar gereği aşağıda belirtilen ilkelere göre yapılması gerekmektedir. Buna göre;
1- Bakımı üstlenilen ağır engelli hastanın hayatta olduğunun belgelendirildiği sürece bakıcı giderlerinin ödenmesine karar verilmesi,
2- Ödemenin her takvim yılı başında yıllık peşin olarak yapılması,
3- Bakımı üstlenilen ağır engelli hastanın bakıcı giderine ilişkin maddi tazminat tutarının, aylık brüt asgari ücret üzerinden hesaplanması,
4- Anılan kriterler dikkate alınarak, olay tarihi ile mahkemece verilecek karar tarihi arasında geçen süre için bakıcı gideri tazminat tutarının bir bütün olarak hesaplanması, bu tutarın yasal faiziyle birlikte tazminat olarak ödenmesine karar verilmesi ve bu kısım açısından nispi vekalet ücretine hükmedilmesi,
5- Mahkemece verilecek karar tarihinden sonraki dönemler için yapılacak bakıcı gideri tazminatına ilişkin ödemelerin, davalı idarece re'sen ağır engelli kişinin yaşadığı tespit edilmek ve ilgili yıldaki brüt asgari ücret üzerinden hesaplanmak suretiyle her takvim yılının başında peşin olarak yapılmasına karar verilmesi ve bu kısım açısından maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekmektedir.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, yukarıda belirtilen kriterler dikkate alınarak bakıcı giderlerine ilişkin tazminatın yeniden dönemsel olarak hesaplatılarak karara bağlanması ve buna ilişkin vekalet ücretinin de açıklanan şekilde ayrı ayrı hesaplanması gerekmektedir.
Öte yandan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 51'inci maddesinde "Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler. Tazminatın irat biçiminde ödenmesine hükmedilirse, borçlu güvence göstermekle yükümlüdür.
" hükmü; 52'nci maddesinde "Zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir. Zarara hafif kusuruyla sebep olan tazminat yükümlüsü, tazminatı ödediğinde yoksulluğa düşecek olur ve hakkaniyet de gerektirirse hâkim, tazminatı indirebilir." hükmü; 55'inci maddesinde "Destekten yoksun kalma zararları ile bedensel zararlar, bu Kanun hükümlerine ve sorumluluk hukuku ilkelerine göre hesaplanır. Kısmen veya tamamen rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri ile ifa amacını taşımayan ödemeler, bu tür zararların belirlenmesinde gözetilemez; zarar veya tazminattan indirilemez. Hesaplanan tazminat, miktar esas alınarak hakkaniyet düşüncesi ile artırılamaz veya azaltılamaz. Bu Kanun hükümleri, her türlü idari eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerin yol açtığı vücut bütünlüğünün kısmen veya tamamen yitirilmesine ya da kişinin ölümüne bağlı zararlara ilişkin istem ve davalarda da uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Bu durumda; davacı ...'nın davalı idare bünyesinde gerçekleştirilen tedavisi sırasındaki hizmet kusuru nedeniyle zararın oluşmasında, davacıların kusursuz olduğu, hiçbir şekilde müterafik kusurunun da bulunmadığı hususu dosya içeriği ile sabittir.
Hal böyle olunca, hesaplanan bakıcı giderine ilişkin tazminattan hakkaniyet gereği % 50 indirim yapılmasında da hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Mahkeme kararının bakıcı giderlerinin hesaplanmasına ilişkin kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacıların temyiz isteminin kısmen kabulüne, davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bakıcı giderinin hesaplanmasına ilişkin kısmının BOZULMASINA, kısmen reddedilen ve kesinleşen maddi tazminat miktarına (anne ve baba için talep edilen maddi tazminat) ilişkin olarak davalı idare lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/07/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.