Danıştay 10. Daire 2019/5041 Esas 2021/2236 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No: 2019/5041
Karar No: 2021/2236

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : … mirasçıları 1- … 2- …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:Davacılar tarafından, Tunceli ili, Merkez ilçesi, ... Köyünde mirasbırakan babaları ...'tan intikal eden mal varlığı bakımından uğranıldığını ileri sürdükleri zararlarının, 5233 sayılı Kanun kapsamında karşılanması talebiyle kardeşleri ... başvuru dosyasını ilgi göstererek aynı dosyada miras payları üzerinden tazminat talebinde bulundukları başvurunun reddine ilişkin Tunceli Valiliği Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan 1 No'lu Zarar tespit Komisyonunun ... tarih ve ... sayılı kararının, diğer mirasçı ...'un 06/02/2006 tarihinde yaptığı başvurunun, tereke üzerinde mirasçılar arasında elbirliği mülkiyeti bulunduğundan diğer mirasçıların da hakkını koruyacağı ve yapılan başvurudan yararlanmalarını sağlayacağı iddiasıyla iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Danıştay (kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 27/04/2017 tarih ve E:2013/8348, K:2017/2068 sayılı bozma kararına uyularak, Zarar Tespit Komisyonu tarafından talebi kabul edilen dava dışı ... ve edilmeyen davacılar dahil tüm başvuranların ... mirasçısı olduğu ve mirasçı sıfatıyla müteveffa ...'tan kalan mallara iştirak halinde malik oldukları, buna göre davacıların iştirak halinde mülkiyet kuralları gereği zorunlu dava arkadaşı olduğu, bu nedenle bir kısmının süresinde yaptığı başvurunun sonradan dosyaya vekalet sunanlar için de geçerli ve süresinde kabul edilmesi gerektiği, davacıların Zarar Tespit Komisyonu'na sundukları vekaletlerin miras ortaklığında birlikte yürütülmesi gereken işlem için verilen olurlar olarak kabul edilerek tamamının başvurusunun kabul edilmesi gerekirken davacıların başvurusunun süresinde olmadığı gerekçe gösterilerek reddedilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; 19/07/1987 tarihi ile 5233 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih arasında işlenen 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 1 inci, 3 üncü, 4 üncü maddeleri kapsamına giren eylemler ile anılan tarihler arasında terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle uğranılan zararlara karşılık en son 30/05/2008 tarihinde tazminat talebinde bulunulabilineceği, davacıların bu tarihten çok sonra 03/06/2011 tarihli dilekçeyle başvuru yaptıkları ve bu nedenle taleplerinin reddedildiği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, Mahkeme kararının temyizen incelenerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacılar tarafından, Tunceli ili, Merkez ilçesi, ... Köyünde mirasbırakan babaları ...'tan intikal eden mal varlığı bakımından uğranıldığını ileri sürdükleri zararlarının, 5233 sayılı Kanun kapsamında karşılanması talebiyle kardeşleri ... başvuru dosyasını ilgi göstererek aynı dosyada miras payları üzerinden tazminat talebinde bulundukları başvurunun reddine ilişkin Tunceli Valiliği Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan 1 No'lu Zarar Tespit Komisyonunun ... tarih ve ... sayılı kararının, diğer mirasçı ...'un 06/02/2006 tarihinde yaptığı başvurunun, tereke üzerinde mirasçılar arasında elbirliği mülkiyeti bulunduğundan diğer mirasçıların da hakkını koruyacağı ve yapılan başvurudan yararlanmalarını sağlayacağı iddiasıyla iptali istenilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
5233 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde, '' Bu Kanunun amacı, terör eylemleri veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle maddî zarara uğrayan kişilerin, bu zararlarının karşılanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.''; 7 inci maddesinde, ''Bu Kanun hükümlerine göre sulh yoluyla karşılanabilecek zararlar şunlardır: a) Hayvanlara, ağaçlara, ürünlere ve diğer taşınır ve taşınmazlara verilen her türlü zararlar. b) Yaralanma, engelli hâle gelme ve ölüm hâllerinde uğranılan zararlar ile tedavi ve cenaze giderleri. c) Terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle kişilerin mal varlıklarına ulaşamamalarından kaynaklanan maddî zararlar.'' hükmü düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; dava dışı mirasçı ...'un 13542 sayılı başvuru dosyasında,
Tunceli Valiliği Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan 1 No'lu Zarar Tespit Komisyonunun ... tarih ve ... sayılı kararıyla, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararı üzerine yapılan değerlendirmede, mal müşterekleri ... ve ...'un herhangi bir başvurularının bulunmadığı, avukatları tarafından 03/06/2011 tarihinde dilekçe verildiği ve incelenmesinden vekaletlerin son başvuru süresi olan 30/05/2008 tarihinden sonra 2010 ve 2011 yıllarında verildiklerinin görüldüğü, ... ve ...'un vekaletlerinin kanuni süreden sonra başvuru sayıldığı ve … İdare Mahkemesinin E:… K:… sayılı kararında kendilerinden bahsedilmediği gerekçesiyle vekaletlerin dikkate alınmayarak taleplerin değerlendirilmeyeceği kararı verilmiştir. Aynı kararda başvurucu ...'a arazi, ağaçlar ve yapılar nedeniyle uğranılan zararlara karşılık 28.429,20 TL tazminat teklifinde bulunulduğu, teklifin ... tarafından kabul edilerek sulhnamenin imzalandığı ve davalı idarece ödemenin gerçekleştirildiği görülmektedir.
Davacılar tarafından, mirasbırakan babaları ...'tan intikal eden mal varlığı bakımından uğradıklarını ileri sürdükleri zararların, 5233 sayılı Kanun kapsamında karşılanması talebiyle kardeşleri ... başvuru dosyasını ilgi göstererek aynı dosyada miras payları üzerinden tazminat talebinde bulundukları başvurunun reddine ilişkin Tunceli Valiliği Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan 1 No'lu Zarar tespit Komisyonunun ... tarih ve ... sayılı yukarıda bahsedilen kararının, diğer mirasçı ...'un 06/02/2006 tarihinde yaptığı başvurunun, tereke üzerinde mirasçılar arasında elbirliği mülkiyeti bulunduğundan diğer mirasçıların da hakkını koruyacağı ve yapılan başvurudan yararlanmalarını sağlayacağı iddiasıyla iptali istenilmiş; … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararlıya, davanın reddine ilişkin (davanın açıldığı tarih itibariyle yetkili bulunan) ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararının bozulmasına yönelik Danıştay (kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 27/04/2017 tarih ve E:2013/8348, K:2017/2068 sayılı kararına uyularak davacıların Zarar Tespit Komisyonu'na sundukları vekaletlerin miras ortaklığında birlikte yürütülmesi gereken işlem için verilen olurlar olarak kabul edilerek tamamının başvurusunun kabul edilmesi gerekirken davacıların başvurusunun süresinde olmadığı gerekçe gösterilerek reddedilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
5233 sayılı Kanun kapsamında taşınmazlar yönüyle uğranılan zarar iddialarında zarara konu yerleşim yerlerinin kadastrosu tamamlanmışsa iddiada bulunulan taşınmazlar bakımından tapu kayıtlarının dikkate alınacağı açıktır.
Dosyada bu anlamda taşınmaz mal varlığına yönelik sadece, ..., ... ve ... adına 1/3 payla hisseli 8.322,71 m2 tarla niteliğinde taşınmaza ait tapu bulunmaktadır.
Tunceli Valiliği Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan 1 No'lu Zarar Tespit Komisyonunun ... tarih ve ... sayılı kararının hesap cetveli incelendiğinde yukarıda bahsedilen bu taşınmazla ilgili tam hisse yani ... ve ... hisselerini de kapsayacak şekilde hesaplamada bulunulmuştur. Aynı durumun işlem metninden anlaşıldığı kadarıyla ağaçlar bakımından da söz konusu olabileceği, bu konuda tam bir açıklığın bulunmadığı görülmektedir. Bu halde her ne kadar Tunceli Valiliği Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan 1 No'lu Zarar Tespit Komisyonunun ... tarih ve ... sayılı kararının dava konusu edilen kısmında davalı idare tarafından ... ve ...'un taleplerinin değerlendirilmeyeceği belirtilmişse de fiilen aksi yönde tazminat hesaplamasında bulunulup yani ... ve ...'a mirasbırakan ...'tan intikal eden mal varlığı değerleri üzerinden de ... tarih ve ... sayılı kararla ...'a tazminat teklifinde bulunulup bulunulmadığının anılan kararın sulhname ve ödemeyle nihayete ermesi karşısında açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu halde Mahkemece, mirasbırakan ...'tan intikal eden mal varlığı değerlerinin araştırılması, bu araştırmada taşınmaz mal varlığı kadastrosu tamamlanan yerlerde tapuya, tapu ile ispatın gerçekleştirilemediği durumlarda kadastro tespiti ile zilyetlik iddiası arasındaki farklı durumun belge, sözleşme vs. ile ispatlanmasına dikkat edilerek elde edilecek araştırma sonuçlarının Tunceli Valiliği Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan 1 No'lu Zarar Tespit Komisyonunun ... tarih ve ... sayılı kararının hesap cetveli ile birlikte değerlendirilmesi ve imzalanan sulhname göz önünde bulundurularak bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle verilen Mahkeme kararında hukuka uygunluk bulunmamıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29/04/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.