Danıştay 12. Daire 2019/7340 Esas 2021/2704 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/7340
Karar No : 2021/2704


DAVACILAR : 1- … Derneği
2- …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

2- … Birliği
VEKİLİ : Av….

3- .. Vakfı
VEKİLİ : Av….

DAVANIN KONUSU : Sosyal Güvenlik Kurumunun Türkiye Bankalar Birliğine gönderdiği "Bayram İkramiyesi" konulu, … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na, 7143 sayılı Kanunun 23. maddesi ile eklenen Ek 18. madde uyarınca, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, 11 milyon 832 emekliye Ramazan ve Kurban Bayramlarında 1000'er TL. tutarında bayram ikramiyesi verilirken, 5510 sayılı Kanunun Geçici 20. maddesi kapsamındaki 150 bin Banka sandık emeklilerinin bu haktan yararlanamadıkları, söz konusu ödemenin yapılıp yapılmayacağına ilişkin inisiyatifin banka sandıklarına bırakıldığı, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun Geçici 20. maddesine göre kurulmuş Banka Sandık Vakıflarının yapacakları her türlü yardımların, aynı maddenin onbirinci ve onikinci fıkraları uyarınca Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşü ile yapmak durumunda oldukları, 5510 sayılı Kanun'un geçici 20. maddesinin yürürlüğe girdiği 30/04/2008 tarihi itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu emeklileri aynı emekli aylığı ve yardımları alan banka sandık emeklilerinin bayram ikramiyelerinden yararlandırılmaması Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gibi bu uygulamayla 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun Geçici 20. maddesi hükmünün ihlal edildiği ileri sürülmektedir.

DAVALI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞININ SAVUNMASI: 2575 sayılı Kanun'un 24. maddesine göre ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda görülmesi gereken davalardan olmayan davanın görev yönünden reddi gerektiği; ayrıca, yasal süresinde açılmamış olan davanın süre yönünden de reddi gerektiği; öte yandan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun Geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıklar, Kurumlarına devredilinceye kadar müstakil birer sosyal güvenlik kurumu niteliğinde olduklarından, ilgili sandık personeline bayram ikramiyesi ödemesi yapılıp yapılmayacağının Şekerbank T.A.Ş. Personeli Sosyal Sigorta Sandığı Vakfının inisiyatifinde olduğu, 506 sayılı Kanun'un Geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıklardan gelir/aylık alanlara da bayram ikramiyesi ödemesi yapılacağına ilişkin olarak Kanunda açık bir düzenleme bulunmadığı ileri sürülerek, davanın usul ve esas yönünden reddi gerektiği savunulmuştur.

DAVALI TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİNİN SAVUNMASI: Kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan Birliğin, banka sandık emeklilerine bayram ikramiyesi ödenmesi konusunda işlem tesis etme görev ve yetkisi bulunmadığından, Birliğe husumet yöneltilmesinin doğru olmadığı, bu nedenle davanın husumet yönünden reddedilmesi gerektiği savunulmuştur.

DAVALI ŞEKERBANK T.A.Ş. PERSONELİ SOSYAL SİGORTA SANDIĞI VAKFININ SAVUNMASI: Uyuşmazlık Danıştayın görev alanına girmediği gibi, idari ve mali açıdan bağımsız, özel hukuk tüzel kişiliğine sahip bir kuruluş olan Sandıkları aleyhine açılan davaların adli yargı mercilerince çözümlenmesi gerektiğinden, davanın öncelikle görev yönünden reddi gerektiği; öte yandan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na 7143 sayılı Kanun ile eklenen Ek 18. maddede, 506 sayılı Kanun'un Geçici 20. maddesi kapsamındaki sandık emeklilerine bayram ikramiyesi ödenmesi ve Hazine'den tahsiline yönelik açık bir hükmün bulunmaması ve Sosyal Güvenlik Kurumu ile Hazine Müsteşarlığı'nın bu konuda olumsuz görüş bildirmesi üzerine, bayram ikramiyesi ödemesinin, 5510 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca Sosyal Güvenlik Kurumunca gelir ve aylık ödemesi yapılanlar için öngörüldüğü ve banka sandıklarını kapsamadığı sonucuna varıldığı, banka sandıkları emeklilerine bayram ikramiyesi ödenmesinin Vakıflarına külfet doğuracağı belirtilerek, davanın usul ve esas yönünden reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Davanın görüm ve çözümünde adli yargı mercilerinin görevli olduğu, bu nedenle davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dosyası 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKÎ SÜREÇ :
18/05/2018 tarih ve 30425 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 23. maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na eklenen Ek 18. madde ile, Kurumca 5510 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca gelir ve aylık ödemesi yapılanlara, ödemenin yapılacağı tarihte gelir/aylık alma şartıyla Ramazan ve Kurban Bayramlarında 1.000,00 TL tutarında Bayram ikramiyesi ödenmesine ve bedellerinin Hazinece karşılanmasına karar verilmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Türkiye Bankalar Birliğine gönderdiği, … tarih ve … sayılı, "Bayram İkramiyesi" konulu yazı ile, 506 sayılı Kanun'un Geçici 20. maddesine tabi olan sandıklardan gelir / aylık alanlara bayram ikramiyesi ödeneceğine ilişkin açık bir hüküm bulunmadığından, bayram ikramiyelerinin ödenmesi konusunda insiyatifin banka sandık vakıflarında olduğu yolunda görüş bildirilmiştir.
Türkiye Bankalar Birliği de bu yazıyı, Banka Sandık Vakıflarına göndermiştir.
Bunun üzerine davacılar, anılan yazının iptali istemiyle bakılan davayı açmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde, idari dava türleri; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı açılan iptal davaları; idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ve tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak sayılmış; 14. maddesinin 3/a bendinde, dava dilekçelerinin ilk inceleme aşamasında görev yönünden incelenmesi gerektiği belirtilmiş; 15. maddesinin 1/a bendinde ise, 14. maddenin 3/a bendine göre adlî yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine karar verilmesi gerektiği kurala bağlanmıştır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 101. maddesinde, "Bu Kanun'da aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür." hükmüne yer verilmek suretiyle, 5510 sayılı Kanundaki iş ve işlemler hakkında genel düzenleme yapılmış ve aksine hüküm bulunmayan hallerde, kanun kapsamındaki uyuşmazlıkların çözüm yeri olarak iş mahkemeleri gösterilmiştir.
İş mahkemeleri, iş hukuku alanındaki uyuşmazlıkları çözmekle görevli, ihtisaslaşmış adli yargı mahkemeleridir. Sosyal güvenlik hukuku kapsamında aynı konuya ilişkin tüm uyuşmazlıkların, bu alanda görevli uzman mahkeme olan iş mahkemelerinde görülmesinin, hak arama özgürlüğünü kolaylaştırıcı nitelikte olduğu, bu suretle kısa sürede sonuç alınmasını olanaklı kıldığı açıktır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu uyuşmazlığın,18/05/2018 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 23. maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen Ek 18. madde gereğince, Kurumca 5510 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca gelir ve aylık ödemesi yapılanlara, ödemenin yapılacağı tarihte gelir / aylık alma şartıyla Ramazan ve Kurban Bayramlarında 1.000,00 TL tutarında ödenmekte olan bayram ikramiyelerinin, 506 sayılı Kanunun Geçici 20. maddesi kapsamındaki banka sandıklardan gelir /aylık alanlara da ödenmesi gerektiğine ilişkin açık bir mevzuat hükmü bulunmadığından, bu konudaki insiyatifin banka sandık vakıflarında olduğuna ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı işleminden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; 5510 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili olarak ortaya çıktığı açık olan uyuşmazlığın adli yargı mercilerince (iş mahkemelerince) görülüp çözümlenmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …- TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 29/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.