Danıştay 10. Daire 2016/443 Esas 2021/2391 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/443
Karar No : 2021/2391


DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN_KONUSU : (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı temel eğitim programını tamamlayan davacı tarafından, kendisine (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi düzenlenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddedilmesine ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün sayılı işlemi ile buna dayanak gösterilen 29/12/2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendinin 2. alt bendi ve 8. maddesi, 1. fıkrası, (a) bendinin 4. alt bendinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ_İDDİALARI : Davacı tarafından, 1999 yılında Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İngilizce İktisat bölümünden lisans düzeyinde mezun olduğu, 2008 yılında Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Kamu Hukuku alanında yüksek lisans yaptığı, 2013 yılında başladığı doktorasının tez aşamasının devam ettiği, 2001 yılında Bağ-Kur Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığında müfettiş yardımcısı olarak göreve başladığı, 2004 yılında müfettiş kadrosuna atandığı, 2007 yılında sosyal güvenlik kurumlarının birleşmesiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna atandığı, 27/02/2006 – 30/03/2007 arasında müfettişlik kadro unvanın koruyarak, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği'nde geçici görevlendirildiği, askerlik hizmeti sonrasında ise 05/10/2008 – 25/12/2012 tarihleri arasında Hazine Müsteşarlığı Merkez Finans ve İhale Biriminde müfettişlik kadro unvanı koruyarak görevlendirildiği, 17/09/2012 tarihinde Başmüfettişlik kadrosuna atandığı, 18/12/2012 – 11/06/2014 tarihleri arasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Daire Başkanı olarak görev yaptığı, 19/05/2014 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Başmüfettiş kadrosuna atandığı, 18/12/2014 – 23/04/2015 arasında tekrar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Daire Başkanı olarak görev yaptığı ve 18/05/2015 tarihinde Başmüfettişlik kadrosuna atandığı, sonuçta sosyal güvenlik kurumlarında müfettiş ve müfettişlik kadro unvanında bulunduğu sürenin 13 yıl 1 ay olduğu, dava konusu işlemle yeterli görev süresini doldurmadığı için (C) sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı belgesi verilmemesinin hukuka aykırı olduğu, geçici görevli olduğu sürelerin sayılmamasının Yönetmeliğe aykırı olduğu, Yönetmelikte 10 yıl bu kadrolarda bulunan personelin kastedildiği, Yönetmeliğin 8. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendinin 2. alt bendinde 10 yıllık süre öngörülmesinin kanuna aykırı olduğu, Yönetmeliğin 8. maddesi, 1. fıkrası, (a) bendinin 4. alt bendinin (A) sınıfı iş güvenliği belgesini sadece teknik eleman olan iş müfettişlerine verileceği yönündeki düzenlemenin de Kanuna aykırı olduğu, Kanunda teknik olan veya olmayan şeklinde sınırlandırma yapılmadığı, sosyal güvenlik müfettişlerine bu hakkın tanınmamasının eşitlik ilkesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

DAVALININ_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, usule ilişkin olarak dava dilekçesinin reddi gerektiği, esasa ilişkin olarak ise, davacı tarafça müfettişlik kadro ve unvanında bulunduğu sürenin 13 yıl 1 ay olduğu ileri sürülmekte ise de dava dilekçesinde de görüldüğü üzere müfettiş olarak görev yaptığı sürenin 10 yılın çok altında olduğu, Kanun ve Yönetmelikle erişilmek istenen amaç dikkate alındığında 10 yıllık sürenin fiilen yürütülen müfettişlik olduğu, 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 2. maddesi ve 12. maddesi ile 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda Bakanlığa görev verildiği, Yönetmeliğin yasal dayanağının bulunduğu, iş güvenliği uzmanının Kanunda tanımlandığı, Kanunun 30. maddesinde idareye Yönetmelikle düzenleme yetkisinin verildiği, getirilen düzenlemenin eşitlik ilkesine aykırı olmadığı, mevzuatta işin yürütümü yönünden ve iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftişten sorumlu olan iş müfettişlerinin farklı lisans eğitimlerine sahip olarak Bakanlık kadrolarına alındıkları, yazılı ve sözlü sınavlarının farklı olduğu, müfettiş yardımcılığı ve müfettişlik süresince aldıkları eğitimler ve ifa ettikleri görevlerin birbirinden farklı olduğu, SGK müfettişlerinin işe giriş aşamalarında iş sağlığı ve güvenliği alanında yazılı ve test sorularına tabi tutulmadıkları, aldıkları eğitimlerde ve ifa ettikleri görev sırasında iş sağlığı ve güvenliği alanında önleyici yaklaşıma yönelik kapsamlı bir denetim ve çalışmalarının olmadığı, bu nedenlerle işlemde ve Yönetmelik düzenlemelerinde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava; C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı temel eğitim proğramını tamamlayan davacı tarafından, kendisine C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi düzenlenmesi istemiyle yapılan başvurunun redddilmesine ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün … gün ve … sayılı işlemi ile buna dayanak gösterilen 29.12.2012 gün ve 28512 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 8'inci maddesinin 1'inci fıkrasının c bendinin 2 numaralı alt bendinde yer verilen "İş sağlığı ve güvenliği alanında teftiş yapan mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişliği hariç Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında müfettiş yardımcılığı süresi dahil en az on yıl görev yapan müfettişlerden (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı" ibarelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı İdare tarafından usule ilişkin olarak ileri sürülen iddialar yerinde görülmemiştir.
Bilindiği üzere, Ülkemiz tarafından Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin 155 sayılı Sözleşmesi 5038 sayılı Kanunla; İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin 161 sayılı Sözleşmesi ise 5039 sayılı Kanunla onaylanmış olup; onaylanan bu sözleşmeler mevzuatımızın güncellenmesini gerektirmiştir. Avrupa Birliği müktesabatına uyum sürecinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda daha kapsamlı bir yasanın hazırlanmasının zorunluluğu nedeniyle Avrupa Birliğinin 1989 yılında kabul ettiği 89/391/EEC sayılı Çerçeve Direktifi ile; gerek kapsam (tüm çalışanları içerecek şekilde) ve istisnalar, gerekse sürekli iyileştirme ve önleyici yaklaşımın benimsenmesi çerçevesinde 4857 sayılı İş Kanununun ülkemizde çalışanların tümünü ve tüm ekonomik faaliyet kollarını içermemesi nedeniyle işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemek amacıyla 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çıkarılmış ve 30.6.2012 gün ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun "Tanımlar" başlıklı 3'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının, 6495 sayılı Yasa ile değişik (f) bendinde; "İş güvenliği uzmanı: Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı.....ifade eder." kuralına yer verilmiştir.
Söz konusu Kanunun 6'ncı maddesinin 1'inci fıkrasının a bendinde, "Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren; a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir." kuralına yer verilmiş; Kanunun 30'uncu maddesinin b bendinin 2'nci alt bendinde, İşyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik biriminde görev alacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, işe alınmaları, görevlendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl yürütecekleri, işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak asgari çalışma süreleri, işyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl bildirecekleri, sahip oldukları belgelere göre hangi işyerlerinde görev alabilecekleri hükmü yer almış ve maddede yer alan usul ve esasların Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle düzenleneceği kurala bağlanmıştır.
Öte yandan; 6331 sayılı Kanun kapsamında yer alan işyerleri ile eğitim kurumlarında, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli iş güvenliği uzmanlarının nitelikleri, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla çıkarılan ve 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin bir kısım hükümleri 11.10.2013 gün ve 28792 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile değiştirilmiştir. Söz konusu Yönetmeliğin 4'üncü maddesinin f bendinde, İş güvenliği uzmanı, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı olarak tanımlanmıştır.
Yönetmeliğin iptali istenilen maddelerinde, İş sağlığı ve güvenliği alanında en az on yıl süreyle görev yapan iş müfettişlerine doğrudan (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi verileceği, diğerlerinin eğitim sonrası yapılacak sınavda başarılı olmak kaydıyla (B) sınıfı iş güvenliği belgesine veya (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlık belgesine sahip olabileceği, kuralına yer verilmiş olup; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında Baş İş Müfettişi olarak görev yapan davacı tarafından, müfettişlik ve yardımcılığı kadrosunda 13 yıl 1 ay süre ile hizmette bulunulduğu ileri sürülerek, bu konuda maddede geçen aleyhe düzenlemenin ve ibarenin iptali istenilmektedir.
3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 5 ve 15'inci maddeleri, 5690 sayılı Sanayi ve Ticarette İş Teftişi Hakkındaki 81 numaralı Milletlerarası Çalışma Sözleşmesinin Onanmasına Dair Kanun ile 6.8.1979 tarihli ve 7/17925 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İş Teftişi Tüzüğüne dayanılarak hazırlanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Yönetmeliğinin 4'üncü maddesinin ğ bendinde, "İdari teftiş"in, Bakanın emri veya onayı üzerine Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşların her türlü hesap, faaliyet ve işlemlerinin, ilgili mevzuat çerçevesinde uygulanması ile buralardaki amir, memur ve diğer görevlilerin her türlü hal ve hareketlerinin incelenmesi, teftişi, soruşturulması ve ön incelemesini, ı bendinde de,"İş teftişi"nin, Çalışma süreleri, ücretler, iş sağlığı ve güvenliği, işçilerin refahı, çocuk ve gençlerin çalıştırılması, kayıtdışılık, işsizlik, istihdam ve işgücü piyasası uygulamaları gibi çalışma şartlarına ve ortamına ilişkin tüm mevzuat hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili olarak araştırma, inceleme ve denetlemeyi de kapsayan ve Devlet adına gerçekleştirilen teftiş faaliyetleri ile mevzuat ile verilen diğer teftiş faaliyetlerini, ifade edeceği belirtilmiş, işin yürütülmesi yönünden fiilen görevde bulunulması şartı aranmıştır.
Uluslararası Çalışma Örgütü verilerine göre, ölümlü iş kazaları konusunda en yüksek orana sahip ülkeler arasında sayılan Türkiye'de, sadece ekonomik bir sorun olmayıp, toplumsal boyutları da bulunan teknik bir konu olan iş sağlığı ve güvenliği konusunun ivedilikle çözüme kavuşturulması gerekmektedir. Esasen; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu da, iş kazaları ve meslek hastalıklarının olabildiğince azaltılması amacıyla uygulamaya konulmuştur.

İşçi sağlığının korunması ve iş güvenliğinin sağlanması ise; hangi sektörde olursa olsun işçilerin bedensel, ruhsal, sosyal durumlarını mümkün olan en üst düzeye çıkarmak, işçilerin çalışma koşulları yüzünden sağlıklarının bozulmasını önlemek, işçileri çalışmaları sırasında sağlığa aykırı etkenlerden ve tehlikelerden korumak, işçilerin fizyolojik ve psikolojik durumlarına en uygun mesleki ortamlarda çalışmalarını sağlamakla mümkün olabilecektir.
Sonuç itibarıyla, Uluslararası anlaşmalar ve 6331 sayılı Kanun hükümleri ile ulaşılmak istenilen amaç, kurumsal fayda ve menfaat dikkate alındığında, iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilmek için yapılan işin niteliği gereği teknik bilgi gerektiren hizmetin gereğine uygun olarak müfettiş yardımcılığı dahil müfettişlikte asgari bir süre görev yapmış olmak şartı aranmasına; işçi sağlığının ve iş güvenliğinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesine yönelik olarak idareye tanınan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan düzenlemede ve buna dayanılarak davacı adına tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacı tarafından ileri sürülen diğer iddialarda da yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Bakılan dava, (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı temel eğitim programını tamamlayan davacı tarafından, kendisine (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi düzenlenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddedilmesine ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işleminin ve buna dayanak gösterilen 29/12/2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendinin 2. alt bendi ve 8. maddesi, 1. fıkrası, (a) bendinin 4. alt bendinin iptali istemiyle açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
Davalı idare tarafından usule yönelik olarak dava dilekçesinin reddi gerektiği ileri sürülmekte ise de dava dilekçesinin incelenmesinde dilekçenin reddini gerektiren bir hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.

ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun "Tanımlar" başlıklı 3. maddesi, (f) bendinde; "f) (Değişik: 12/7/2013-6495/101 md.) İş Güvenliği Uzmanı: Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı," hükmü,
"İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları" başlıklı 8. maddesinde; "(1) İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür.
(5) İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları şartı aranır." hükmü,
"Tehlike sınıfının belirlenmesi" başlıklı 9. maddesinde; "(1) İşyeri tehlike sınıfları; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 83 üncü maddesine göre belirlenen kısa vadeli sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda, Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
(2) İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde, o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır." hükmü,
"Teftiş, inceleme, araştırma, müfettişin yetki, yükümlülük ve sorumluluğu" başlıklı 24. maddesi, 1. fıkrasında; "(1) Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasının izlenmesi ve teftişi, iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftiş yapmaya yetkili Bakanlık iş müfettişlerince yapılır. Bu Kanun kapsamında yapılacak teftiş ve incelemelerde, 4857 sayılı Kanunun 92, 93, 96, 97 ve 107 nci maddeleri uygulanır." hükmü,
"İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli yönetmelikler" başlıklı 30. maddesinde;
"(1) Aşağıdaki konular ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir:
a) ...
b) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili olarak;
1) Çalışan sayısı ve tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak hangi işyerlerinde işyeri sağlık ve güvenlik biriminin kurulacağı, bu birimlerin fiziki şartları ile birimlerde bulundurulacak donanım.
2) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik biriminde görev alacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, işe alınmaları, görevlendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl yürütecekleri, işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak asgari çalışma süreleri, işyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl bildirecekleri, sahip oldukları belgelere göre hangi işyerlerinde görev alabilecekleri.
3) İş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunacak kişi, kurum ve kuruluşların; görev, yetki ve yükümlülükleri, belgelendirilmeleri ve yetkilendirilmeleri ile sunulacak hizmetler kapsamında yer alan sağlık gözetimi ve sağlık raporları, kuruluşların fiziki şartları ile kuruluşlarda bulundurulacak personel ve donanım.
4) İş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunan kişi, kurum ve kuruluşlardan işyeri tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre; hangi şartlarda hizmet alınacağı, görevlendirilecek veya istihdam edilecek kişilerin sayısı, işyerinde verilecek hizmet süresi ve belirlenen görevleri hangi hallerde işverenin kendisinin üstlenebileceği.
5) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin eğitimleri ve belgelendirilmeleri, unvanlarına göre kimlerin hangi sınıf belge alabilecekleri, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli eğitimi verecek kurumların belgelendirilmeleri, yetkilendirilmeleri ile eğitim programlarının ve bu programlarda görev alacak eğiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmeleri, eğitimlerin sonunda yapılacak sınavlar ve düzenlenecek belgeler." hükmü yer almaktadır.
31/10/2012 tarih ve 28453 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nde; idari teftişin, Bakanın emri veya onayı üzerine Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşların her türlü hesap, faaliyet ve işlemlerinin, ilgili mevzuat çerçevesinde uygulanması ile buralardaki amir, memur ve diğer görevlilerin her türlü hal ve hareketlerinin incelenmesi, teftişi, soruşturulması ve ön incelemesini, iş teftişinin ise; çalışma süreleri, ücretler, iş sağlığı ve güvenliği, işçilerin refahı, çocuk ve gençlerin çalıştırılması, kayıtdışılık, işsizlik, istihdam ve işgücü piyasası uygulamaları gibi çalışma şartlarına ve ortamına ilişkin tüm mevzuat hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili olarak araştırma, inceleme ve denetlemeyi de kapsayan ve Devlet adına gerçekleştirilen teftiş faaliyetleri ile mevzuat ile verilen diğer teftiş faaliyetlerini ifade ettiği düzenlenmiş ve işin yürütümü yönünden iş teftişi görevi için; hukuk, siyasal bilgiler, siyasal bilimler, iktisat, idari bilimler, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakülteleriyle, bunlara denkliği onaylanmış yerli ve yabancı yüksek okullardan birini bitirmek, iş sağlığı ve güvenliği yönünden iş teftişi görevi için; tıp doktoru, mimar, elektrik, maden, jeoloji, metalürji, inşaat, elektronik, makina, kimya, endüstri, fizik, bilgisayar, tekstil, petrol, uçak, gemi, çevre yüksek mühendisi veya mühendisi olmak ya da bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurtiçindeki veya yurtdışındaki öğretim kurumlarından mezun olmak şartı aranmıştır.
Yukarıda aktarılan Kanun hükümlerine dayanılarak çıkarılan ve 29/12/2012 tarih ve 28512 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli iş güvenliği uzmanlarının nitelikleri, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla yürürlüğe konulmuş olup; "İş güvenliği uzmanlığı belgesi" başlıklı 8. maddesinde ise;
"(1) (Değişik:RG-11/10/2013-28792) İş güvenliği uzmanlığı belgesinin sınıfları aşağıda belirtilmiştir:
a) (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi;
1) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az dört yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlara,
2) Mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakülte mezunları ile teknik elemanlardan; iş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği programında doktora yapmış olanlara,
3) Genel Müdürlük veya bağlı birimlerinde en az on yıl görev yapmış mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakülte mezunları ile teknik elemanlara,
4) İş sağlığı ve güvenliği alanında müfettiş yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapmış mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişlerine,
5) Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde uzman yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl fiilen görev yapmış mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakülte mezunları ile teknik elemanı olan iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına,
EK-1’deki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe verilir.
b) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi;
1) (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az üç yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanlara,
2) İş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği programında yüksek lisans yapmış mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanlardan (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı için yapılacak sınavda başarılı olanlara,
3) İş sağlığı ve güvenliği alanında teftiş yapan mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişleri hariç, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında müfettiş yardımcılığı süresi dahil en az on yıl görev yapan müfettişlerden (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlara,
EK-1’deki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe verilir.
c) (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi;
1) (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanlara,
2) İş sağlığı ve güvenliği alanında teftiş yapan mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişleri hariç Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında müfettiş yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapan müfettişlerden (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılanlara," düzenlemesine yer verilmiştir.



HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava Konusu Yönetmeliğin 8. maddesi, 1. fıkrası, (a) bendinin 4. alt bendinin ve 8. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendinin 2. alt bendinin İncelenmesi:
Yönetmeliğin 8. maddesi ile (A), (B) ve (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alınmasının şartları düzenlenmiş ve getirilen düzenleme ile iş sağlığı ve güvenliği alanında müfettiş yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapmış mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişlerine (A) sınıfı belge verilmesi, iş sağlığı ve güvenliği alanında teftiş yapan mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişleri hariç, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında müfettiş yardımcılığı süresi dahil en az on yıl görev yapan müfettişlerden (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlara (B) sınıfı ve (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılanlara ise (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi verilmesi öngörülmüştür.
Böylece iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmış mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişleri ile Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında görev yapan diğer müfettişler farklı uygulamaya tabi tutulmuştur.
Hukuk devleti ilkesi uyarınca, idari düzenlemelerin, öngörülebilir olması ve keyfiliğe neden olabilecek uygulamalara yol açmaması gerekmektedir. Hukuk devletinde kişilerin, haklarını kullanırken belli kısıtlamalara tabi olacağını önceden bilmesi ve bu kısıtlamaların da somut, objektif ve öngörülebilir nitelikte ve netlikte olması gerekmektedir.
Esasen, doğrudan (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilecek olanların sayıldığı Yönetmeliğin 8. maddesi, 1. fıkrası (a) bendinin dava konusu 4. alt bendi, mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişleri ibaresine yer vermesi itibariyle sadece mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakülte mezunları ile teknik elemanların sayıldığı 2., 3. ve 5. alt bentler ile aynı doğrultuda getirilmiş bir düzenlemedir.
Bu durumda, Yönetmeliğin 8. maddesi, (b) bendinin 3. alt bendi ve (c) bendinin 2. alt bendi ile Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında görev yapan diğer müfettişlerin doğrudan (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alması yerine (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlara (B) sınıfı ve (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılanlara ise (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi verilmesine yönelik düzenlemelerin bu kişilerin belli bir süre iş güvenliği uzmanı olarak görev yaparak iş sağlığı ve güvenliği alanında tecrübe kazanmalarını sağlayacağı kuşkusuzdur.
Dolayısıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nde yapılan idari teftiş ve iş teftişi ayrımı da dikkate alındığında 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin eğitimleri ve belgelendirilmeleri ve unvanlarına göre kimlerin hangi sınıf belge alabilecekleri hususlarını Yönetmelikle düzenleme yetkisi verilen davalı idare tarafından getirilen düzenlemelerde dayanağı olan yasa hükmüne ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.

Dava konusu işlemin incelenmesi :
Davacı tarafından sosyal güvenlik kurumlarında müfettiş ve müfettişlik kadro unvanında bulunduğu sürenin 13 yıl 1 ay olduğu, dava konusu işlemle yeterli görev süresini doldurmadığı için (C) sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı belgesi verilmemesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmekte ise de dava konusu Yönetmeliğin 8. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendinin 2. alt bendinde; iş sağlığı ve güvenliği alanında teftiş yapan mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişleri hariç Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında müfettiş yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapan müfettişlerden (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılanlara (C) İş Güvenliği Uzmanlığı belgesi verileceğinin düzenlendiği, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik ile ulaşılmak istenilen amaç ve kamu yararı dikkate alındığında, iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilmek için müfettiş yardımcılığı süresi dahil müfettiş olarak geçirilmesi gereken 10 yıllık görev süresinin müfettiş yardımcılığı ve müfettiş olarak fiilen çalışılan süre olduğu, davacının başka kurumlarda geçici görevlendirme ile çalışarak geçirdiği sürelerin ise Yönetmelikte aranan 10 yıllık görev süresinden sayılmayacağı anlaşıldığından dava konusu işlemde de hukuka aykırılık bulunmadığı sonuncuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 18/05/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.