Danıştay 10. Daire 2019/5991 Esas 2021/2536 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/5991
Karar No : 2021/2536

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- …'e velayeten, kendi adlarına asaleten … ve … 2- … 3- …
VEKİLLERİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMLERİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davacılar tarafından esastan, davalı idare tarafından vekalet ücreti yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, ...'ün Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 27/11/2016 tarihinde yapmış olduğu doğum esnasında, öncesinde ve sonrasında gerçekleşen teşhis ve tedavisinde davalı idarenin hizmet kusurunun bulunduğundan bahisle uğranılan zarara karşılık ... için 1.000,00 TL maddi 250.000,00 TL manevi; anne ... için 500,00 TL maddi, 100.000,00 TL manevi; baba ... için 500,00 TL maddi, 100.000,00 TL manevi; büyükbaba ... için 100,00 TL maddi, 25.000,00 TL manevi; anneanne ... için 100,00 TL maddi, 25.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacılar tarafından davalı idareye yapılan başvurunun kısmen veya tamamen reddi üzerine ya da başvurunun tebliği izleyen günden itibaren altmış gün içinde idarece cevap verilmeden zımni olarak reddedilmesi üzerine dava açılması gerekirken, bunun aksine 16/10/2017 tarihinde yapılan başvuru üzerine herhangi bir ön karar alınmadan, idarenin yasal cevap verme süresi olan altmış günlük (15/12/2017) süreden önce açılan (28/11/2017) işbu davanın incelenme olanağı bulunmadığı, ayrıca davacılar tarafından davalı Sağlık Bakanlığına başvuruda bulunulduğu anlaşıldığından, idari merci tecavüzü nedeniyle davacıların isteği hakkında bir karar verilmek üzere dava dilekçesinin merciine tevdi yoluyla gönderilmesinin de mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacılar tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_ EDENLERİN_İDDİALARI : Davacılar tarafından; idari başvurunun bir yıllık süre içerisinde yapıldığı, İdare Mahkemesince 16/10/2017 tarihli başvuruya dava açıldıktan sonra bir cevap verilip verilmediği araştırılıp bu duruma göre davanın esasına geçilmesi gerekirken aksi yönde hüküm tesis edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu belirtilerek temyiz isteminin kabulü gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından; temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının vekalet ücretine hükmedilmemesine ilişkin kısmı yönünden düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca, karşılıklı olarak temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacıların temyiz istemlerinin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesince düzenlenen doğum bildirir rapora göre 27/11/2016 tarihinde doğumun gerçekleştiği, doğum şeklinin normal doğum olduğu, aynı hastane tarafından düzenlenen engelli sağlık kurulu raporunda ise "doğumda brakial pleksus zedelenmesi", "zor doğum öyküsü, sağ kolda hareket yok, omuz ve dirsek şu an hareket gözlenmedi" ibarelerinin yer aldığı, bunun üzerine normal doğum için gereğinden fazla ısrar edildiğinden bahisle 16/10/2017 tarihinde davalı idareye 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 13. maddesi kapsamında başvuruda bulunulduğu, davalı idarenin cevap verme süresinin son günü olan 15/12/2017 tarihinden önce 28/11/2017 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 13. maddesinin birinci fıkrasında; idari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemelerinin gerekli olduğu, bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren, dava süresi içinde dava açılabileceği hükmüne yer verilmiştir.
Usul kurallarının hakkı kullanılamaz hale getirmemesi gerektiğini vurgulayan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin … başvuru numaralı …-Türkiye kararında özetle; " … mahkemeye erişim hakkının mutlak olmadığı, bazı sınırlamalara tabi olabildiği, bununla birlikte, getirilen kısıtlamaların, hakkın özünü ortadan kaldıracak ölçüde, kişinin mahkemeye erişimini engellememesi gerektiği, mahkemeye erişim hakkına getirilen bu tür sınırlamaların ancak meşru bir amaç güdüldüğü takdirde ve hedeflenen amaç ile başvurulan araçlar arasında makul bir orantı olması halinde Sözleşmenin 6/1. maddesi ile bağdaşabileceği, bu ilkelerden hareketle, dava açma hakkının doğal olarak yasayla belirlenen şartları olmakla birlikte, mahkemelerin yargılama usullerini uygularken bir yandan davanın hakkaniyetine halel getirecek kadar abartılı şekilcilikten, öte yandan, kanunla öngörülmüş olan usul şartlarının ortadan kalkmasına neden olacak kadar aşırı bir gevşeklikten kaçınılması gerektiği…” belirtilmektedir.
Dosyadaki belgeler ile UYAP üzerinden yapılan araştırmadan elde edilen bilgiler incelendiğinde; davacıların aynı Mahkeme nezdinde sonradan bir dava daha açtıkları ve bu davanın; 16/10/2017 tarihli ön karar başvurusunun davalı idarece cevap verme süresi olan 60 günlük sürenin dolduğu tarihten (15/12/2017) itibaren zımnen reddedilmiş sayılacağından maddi ve manevi zararların tazmini istemiyle 60 gün içerisinde (14/02/2018 tarihine kadar) dava açılması gerekirken, bu süreler geçirildikten çok sonra 28/02/2018 tarihinde ikinci kez yapılan ön karar başvurusunun zımnen reddi durumunun dava açma süresini yeniden canlandırmayacağının açık olduğu, 19/06/2018 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın 2577 sayılı Kanun'un 15/1-b bendi uyarınca süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin olarak … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara karşı davacılar tarafından yapılan istinaf başvurusunun … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesince reddedildiği görülmektedir.
Bu husus da göz önünde bulundurulduğunda, davacıların mahkemeye erişim haklarının kısıtlanmaması adına bir ara kararıyla davalı idarenin 16/10/2017 tarihli başvuruya cevap verip vermediği sorulup, sonucuna göre davanın esasına geçilerek bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, davanın incelenmeksizin reddi yolundaki Yozgat İdare Mahkemesi kararına yönelik davacıların istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan; bozma kararı üzerine dosya tekemmül ettirilip esasa geçilerek yeniden bir karar verileceğinden, davalı idarenin vekalet ücreti yönünden yapmış olduğu temyiz başvurusunun bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Davanın incelenmeksizin reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 24/05/2021 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.