Danıştay 10. Daire 2019/6002 Esas 2021/2543 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/6002
Karar No : 2021/2543

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- …'e velayeten, kendi adına asaleten …
2- …
VEKİLLERİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı (… Kurumu)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılardan ...'e, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi çocuk sağlığı kliniğinde uygulanan tedavide davalı idarenin hizmet kusurunun bulunduğundan bahisle uğranıldığı ileri sürülen zarara karşılık toplam 5.000,00 TL maddi, 300.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 14/03/2011 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Ege Ünivesitesi Tıp Fakültesi Hastanesi çocuk sağlığı kliniğinde yapılan tedavi sürecinde hemisferektomi işlemi uygulanmasında gereken dikkat ve özenin gösterilmediği ve yanlış tedavi uygulanması nedeniyle küçüğün yatağa mahkum hale geldiği, başkasının yardımına muhtaç şekilde yaşamını sürdürdüğünün iddia edildiği, davacılar tarafından zarara neden olduğu ileri sürülen hemisferektomi ameliyatının gerçekleştirildiği 16/06/2011 tarihinden itibaren beş yıllık süre içerisinde tazminat istemiyle davalı idareye başvurularak verilen cevaba göre dava açma süresi içerisinde dava açılması gerekirken, beş yıllık süre geçirildikten sonra 29/06/2016 tarihinde yapılan başvurunun reddi üzerine 19/08/2016 tarihinde bakılan davanın açıldığı, dolayısıyla beş yıllık başvuru süresinin geçirildiği, bu nedenle davanın esasının incelenmesine hukuken imkan bulunmadığı gerekçesiyle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davacılar tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacılar tarafından; bedensel zarar söz konusu olduğundan, dava açma süresinin kesin maluliyete ilişkin sağlık kurulu raporunun alınması üzerine başlayacağı, Mahkemenin ilk incelemeye esas ara kararına cevaben verilen dilekçenin ekinde 18/08/2016 tarihinde Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesince düzenlenen %100 özür oranını gösteren sağlık kurulu raporunun dosyaya sunulduğu belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesince düzenlenen incelenen epikriz raporları incelendiğinde, küçük ...'in ilk kez Aralık 2008'de gözlerini bir noktaya dikme şeklinde nöbet geçirdiği anlaşılmaktadır. Kol ve bacakta kasılmanın eşlik ettiği bir nöbet daha geçirmesi üzerine davacılar Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesine başvurmuşlardır. Burada "Herpes Ensefaliti" tanısı konulmuştur. Konuşma, yürüme ve mental işlevlerde kayıplar oluşmuştur. Uygulanan ilaç tedavisinin ardından bir ay sonunda davacı küçük taburcu edilmiştir.
Davacı küçüğe, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde 16/06/2011 tarihinde "Sol Fonksiyonel Hemisferektomi" ameliyatı yapılmıştır. Birkaç ay geçtikten sonra tekrar nöbet geçirmeye başlamış ve 2013 yılında nöbetleri sıklaşmıştır. Bunun üzerine davacılar tekrar Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesine başvurmuş, ilaçların dozu artırılmasına rağmen nöbetleri devam etmiştir.
Davacılar tarafından; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesine hitaben yazılan dilekçe ile 29/06/2016 tarihinde zararın tazminine yönelik başvuruda bulunulmuş, davacıların talebinin Ege Üniversitesi Rektörlüğünün 09/08/2016 tarihli işlemi ile reddedilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 125. maddesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtildikten sonra, son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
İdare kural olarak, yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen zararları ödemekle yükümlü olup; idari eylem ve işlemlerden doğan zararlar, idare hukuku kuralları çerçevesinde, hizmet kusuru veya kusursuz sorumluluk ilkeleri gereği tazmin edilmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Doğrudan doğruya tam yargı davası açılması" başlıklı 13. maddesinde "İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka süretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gereklidir. Bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren, dava süresi içinde dava açılabilir." hükmüne yer verilmiştir.
Maddede yer alan, idari eylem nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemiyle tam yargı davası açılabilmesi için, zarara sebep olan eylemin ve maddi olayın idariliğinin ve yol açtığı zararın kesin olarak ortaya çıkması zorunludur.
Bu itibarla; ancak, zararın varlığı, niteliği ve esaslı unsurları hakkında bir dava açmaya, o davayı ciddi ve objektif bir şekilde desteklemeye, gerekçelerini göstermeye elverişli yeterli hal ve şartların öğrenilmesi halinde zararın öğrenilmiş sayılacağının kabulü gerekmektedir.
İdari eylem, idarenin işlevi sırasında bir hareketi, bir davranışı, bir tutumu veya hareketsizliği; idari karar ve işlemle ilgisi olmayan, başka bir deyişle öncesinde, temelinde bir idari karar veya işlem olmayan salt maddi tasarrufları ifade etmektedir. Dolayısıyla zarara sebep olan eylemin ve maddi olayın idariliği ve yol açtığı zarar bazen eylemin yapılmasıyla veya olayın gerçekleşmesiyle birlikte ortaya çıkarken, bazen de çok sonra, değişik araştırma, inceleme ve kesin sağlık raporları sonucu da ortaya çıkabilmektedir.
İdari eylemlerin neden olduğu bedensel zararların, tedavi sürecinin tamamlanıp kesin sağlık raporunun alındığı tarihte öğrenilmiş sayılması, Kanun'da öngörülen sürenin kesin raporun ilgiliye verildiği tarihte işlemeye başlatılması gerektiği Danıştay'ın yerleşik içtihatlarındandır. Esasen, idari eylemin tamamlandığı ve zararın tam olarak ortaya çıktığı tarih dikkate alınmadan 2577 sayılı Kanunun 13. maddesinde öngörülen bir ve beş yıllık sürenin hesaplanması, bazı hallerde dava açma hakkının kullanılamaması sonucunu doğuracaktır. Zararın ortaya çıkmasıyla kullanılması mümkün olan dava açma hakkını ortadan kaldırır biçimde süre hesabı yapılmasının ise hak arama özgürlüğüyle bağdaşmayacağı açıktır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden; İdare Mahkemesince 30/09/2016 tarihli ara kararıyla davacılardan, uyuşmazlık konusu tazminat talebinin dayanağı olan idari eylemin gerçekleştiği kurum ile anılan eylemin ve zararın öğrenildiği tarih hakkında ayrıntılı açıklama yapılmasının istenildiği, davacıların 10/11/2016 tarihli dilekçe ile bu kararın gereğini yerine getirdikleri ve dilekçe ekinde Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesince düzenlenen 18/08/2016 tarihli ve %100 özür oranının bulunduğunu gösteren, geçerlilik süresi beş yıl olan sağlık kurulu raporunu dosyaya sundukları görülmektedir.
Bu durumda, davacılar tarafından dosyaya sunulan kesin nitelikte olmayan raporun düzenlenme tarihinin davanın açıldığı tarihten bir gün önce olduğu dikkate alındığında davanın süresinde açıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla; … İdare Mahkemesinin, ameliyatın gerçekleştirildiği 16/06/2011 tarihinden itibaren 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 13. maddesinde öngörülen beş yıllık sürenin geçirildiği gerekçesiyle davanın süre aşımı yönünden reddi yolundaki kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan; zarara neden olduğu ileri sürülen ameliyatın Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde gerçekleştirildiği, idari başvurunun da aynı Üniversiteye yapıldığı göz önünde bulundurulduğunda Ege Üniversitesi Rektörlüğünün hasım mevkiine alınması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle süre aşımı yönünden reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 24/05/2021 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.