MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA :Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti ile genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalılardan ... Kargo Yurtiçi ve Yurt Dışı Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürlüğü avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı şirketlerde belirsiz süreli iş akdi ile çalışırken sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, 07.30-20.30 saatleri arasında, cumartesi günü de dahil olmak üzere haftanın altı günü kesintisiz olarak çalıştığı halde, haftalık 45 saati aşan fazla ücretlerinin ödenmediğini, dini bayramlar dışında tüm resmi tatillerde çalıştığını iddia ederek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ve genel tatil ücreti alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Kargo AŞ. vekili, kurye olarak çalışan davacının 27.09.2007 tarihinde işten istifa dilekçesi vermek suretiyle ayrıldığını, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, işyerinde fazla mesai yapılmadığını, fazla çalışma olduğunda da ücretinin ödendiğini, davalı şirket nezdınde resmi tatillerde çalışma yapılmadığını, davacıya tüm yıllık izin ücretlerinin ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Group Öz. Güv. Ltd Şirketi usulüne uygun bir şekilde yapılan tebligata rağmen duruşmalara katılmamış, cevap dilekçesi de vermemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının davalı ... Kargo AŞ."de belirsiz süreli iş akdi ile çalışmaya başladığı, daha sonra davalı şirketin ... Acentesi ... Group özel Güvenlik Sistemi Limited Şirketi bünyesinde çalışmaya devam ettiği, acente sözleşmesi imzalayarak, ... ilindeki Gap Şubesinin acenteliliğinin ... Kargo AŞ. tarafından ... Group Ltd. Şirketine verildiği, acentilik sözleşmesine göre davalı ... Kargo AŞ."nin diğer davalı acente üzerinde denetim ve kontrol yetkisinin bulunduğu, çalışma şartlarını belirlediği anlaşıldığından davacının acentede geçen çalışmasından da davalı ... Kargo AŞ.nin sorumlu olduğu, daha sonra sözleşmesinin feshedildiği, yapılan feshin bilirkişi raporundaki yerinde görülen gerekçelere göre haklı olduğu, aldırılan bilirkişi raporunda davacının hak ettiği alacak miktarlarının İş Hukuku ilkeleri çerçevesinde usulünce ve gerekçeleri de belirtilerek gösterildiği, hesaplama yönteminin mahkemece de benimsendiği gerekçesiyle açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı yasal süresi içinde davalı ... Kargo AŞ. vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı ... Kargo AŞ."nin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı işçinin 03.07.2004-25.09.2005 ve 28.10.2006-27.09.2006 tarihleri arası davalı ... Kargo AŞ. Şirketinin işçisi olarak kurye sıfatıyla çalıştığı, 25.09.2005- 27.10.2009 tarihleri arasında ise davalı ... Kargo şirketininin Şanlıurfa acentesi davalı ... Group Öz. Güv. Ltd Şirketinde aynı sıfatla görev yaptığı dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.
Açılan davada her iki dönem için ihbar ve kıdem tazminatı ile diğer işçilik alacakları talep edilmiştir. Davalı ... Kargo şirketi, diğer davalı acente nezdinde geçen hizmetlerden sorumlu olmadıklarını savunmuştur.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davalı ... Kargo şirketinin acente üzerinde denetim ve kontrol yetkisinin olduğundan söz edilerek her iki dönem çalışmaları için toplam süre üzerinden işçilik alacakları hesaplanmıştır.
Mahkemece, bilirkişi raporuna değer verildiği belirtilerek herhangi bir gerekçeye yer verilmeksizin kıdem ve ihbar tazminatının reddi ile diğer isteklerin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, mahkeme kararının gerekçe taşıması kamu düzeni ile doğrudan ilgili temel kurallardan olup, bu kurala Yasa koyucu H.U.M.K. md.381. ve 388.maddeleriyle varlık kazandırmıştır.
Gerçekten de, H.U.M.K. nun 381. ve 388.maddeleri kamu düzeni amacıyla konulmuş, emredici hükümlerdendir Bu maddeler hükmünce kararların alenen tefhim edilmesi gerekir. Yine Anayasamızın “Duruşmaların açık ve kararların gerekçeli olması” başlıklı 141. maddesinin 3. fıkrasında ; “Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır” hükmüne yer verilmiştir.
Mahkeme kararlarında nelerin yazılacağı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 388. maddesinde belirtilmiştir. Hüküm sonucu kısmında gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin isteklerin her biri hakkında verilen hükümle taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların mümkünse sıra numarası altında birer birer açık şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gerekir. Mahkemenin kararının somut olayda uyuşmazlık konusu olan hususlara dair hiçbir gerekçe içermemesi hatalıdır.
Öte yandan, dosya içinde acentelik sözleşmesi ve ekindeki protokoller bulunmadığı, ancak daha önce dairemizden geçen emsal kararlardaki kabule göre davalı işveren ... Kargo şirketinin, Şanlıurfa şubesini diğer davalı ... Group Öz. Güv. Ltd. Şirketine devrettiği anlaşılmaktadır. Devralan işverenin acentelik sözleşmesi hükümlerine göre bağımsız bir işveren olarak faaliyet üstlendiği de emsal karar içeriğinden anlaşılmaktadır.
Davacı işçi SGK hizmet döküm cetveline göre önce davalı ... Kargo şirketinde, daha sonra diğer davalı acentede, daha sonra ise yine davalı ... Kargo şirketinde çalışmış olmakla, işyerinin fiilen devredildiği tarihte davacının şube işçisi olarak çalıştığı anlaşılmakla mahkemece acentelik sözleşmesi hükümleri ve İş Kanunu’nun 6. maddesi gereğince işyeri devri kurallarına göre sorumluluğun belirlenmesi amacıyla gerekli araştırmaya gidilmeli, hasıl olacak sonuca göre gerekirse bilirkişiden ek hesap raporu alınarak ve yine gerektiği taktirde usulü kazanılmış hak ilkesi de gözetilerek bir karar verilmelidir.
3- Davacı işçi fazla çalışma ücreti talep etmiş, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda günde 12,5 saat olan çalışma süresinden 1 saat ara dinlenmesi indirilerek hesaplama yapılmıştır.
İşçinin günlük iş süresi içinde kesintisiz olarak hiç ara vermeden çalışması beklenemez. Gün içinde işçinin yemek, çay, sigara gibi ihtiyaçlar sebebiyle ya da dinlenmek için belli bir zamana ihtiyacı vardır.
Ara dinlenme 4857 sayılı İş Kanununun 68 inci maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükümde ara dinlenme süresi, günlük çalışma süresine göre kademeli bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre dört saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az onbeş dakika, dört saatten fazla ve yedibuçuk saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve günlük yedibuçuk saati aşan çalışmalar bakımından ise en az bir saat ara dinlenmesi verilmelidir. Uygulamada yedibuçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. İş Kanunu"nun 63 üncü maddesi hükmüne göre, günlük çalışma süresi onbir saati aşamayacağından, 68 inci maddenin belirlediği yedibuçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az bir saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok onbir saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla günde onbir saate kadar olan çalışmalar için ara dinlenmesi en az bir saat, onbir saat ve daha fazla çalışmalarda ise en az birbuçuk saat olarak verilmelidir.
Somut olayda ara dinlenme süresinin birbuçuk saat yerine 1 saat olarak düşülmesi ve fazla hesaplama yapılması hatalıdır.
4- Mahkemece kıdem tazminatına hükmedilmemesine karşın gerekçeli kararının hüküm kısmında “kıdem tazminatına mevduat faizi yürütülmesi” kararı verilmesi hatalı olup ayrı bir bozma sebebidir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20.03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.