Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/530 Esas 2021/1051 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/530
Karar No : 2021/1051


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DİĞER DAVALILAR : 1- …
VEKİLİ : …
2- … Kaymakamlığı - …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 19/10/2020 tarih ve E:2020/1246, K:2020/9701 sayılı kararının, Alaplı Kaymakamlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptaline ve aleyhlerine vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının davalı idarelerden Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Zonguldak İli, Alaplı İlçesi, Demirciler Köyü'nde 20-21/05/1998 günlerinde gerçekleşen heyelan ve su baskını afeti nedeniyle söz konusu bölgede afete maruz kalan afetzedelerin krokilerde gösterilen mahallere yerleştirilmelerine ilişkin 12/11/1998 tarih ve 12027 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının, anılan bölge hakkında düzenlenen 14/10/1998 tarihinde onaylanan jeolojik etüd raporunun, bu karar uyarınca, kendilerine konut yardımı yapılmasına rağmen hasarlı konutlarda oturduğu tespit edilenlerin, hasarlı konutlarının yıkımına, aksi takdirde can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından konutlardaki elektrik ve su bağlantılarının kesilerek gerekli işlemlerin yapılacağına ilişkin Alaplı Kaymakamlığının … tarih ve … sayılı işleminin ve varsa Demirciler Köyü'nü kapsamına alan afete maruz bölge ilanı kararının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 19/10/2020 tarih ve E:2020/1246, K:2020/9701 sayılı kararıyla;
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 24/12/2018 tarih ve E:2016/2857, K:2018/5722 sayılı eksik inceleme nedeniyle bozma kararına uyularak,
Danıştay Ondördüncü Dairesince 12/06/2015 günü mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda özetle; davaya konu alanın I. derece deprem bölgesinde bulunduğu, civar yerlerde değişik tarihlerde meydana gelen depremlerden bölgenin etkin bir şekilde etkilendiği, davacıya ait yapıda toprak kayması ya da herhangi bir nedenden dolayı oluşmuş ve bina güvenliğini tehdit eder nitelikte yapısal hasara rastlanmadığı, alanda keşif tarihi itibarıyla aktif bir heyelan ve su baskını riskinin mevcut olmadığı, bu nedenle binada yapısal önlem alınmasını gerektiren bir durumun da olmadığı şeklinde tespitlere yer verilmekle birlikte, mevcut verilerle uzun vadeli bir değerlendirmenin yapılamadığı ve muhtemel bir depremde heyelan riskinin varlığını tespit edebilmek için ayrıntılı jeolojik etüt yapılması gerektiğinin de belirtildiği, ancak anılan raporda, keşif tarihi itibarıyla alandaki afet riskinin değerlendirildiğinin anlaşıldığı,
Dava konusu işlemlerin temel dayanağı olan 14/10/1998 tarihli jeolojik etüt raporunda ise, davacının taşınmazının bulunduğu Demirciler Köyü ile ilgili olarak, "Demirciler Köyü nispeten eğimli bir topografya üzerine kurulmuş olup, eğim miktarı yer yer 30-40 derece arasındadır. Köyün kurulu olduğu alanda litolojik olarak kiltaşları ve bunun üzerinde kalınlığı yamaçlara doğru artan altere toprak örtüsü bulunmaktadır. Demirciler Köyü Erenler Tepe Mevkii civarında yağışlar ve eğim miktarının fazla olması sonucu altere toprak zon üzerinde lokal ölçekli kütle hareketleri meydana gelmiştir. Bu hareketler akma şeklinde olup 7 konutu tehdit eden niteliktedir. Demirciler Köyünde toprak akmasından etkilenen konut sahipleri şunlardır: ... 2) Feridun Korkmaz..." şeklindeki tespitlere yer verildiği,
Anılan jeolojik etüt raporunda, dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda, söz konusu tarihte heyelan gerçekleştiğinin ve bu heyelan nedeniyle, dava konusu taşınmazın zarar gördüğünün açıkça tespit edildiğinin görüldüğü, iki jeoloji mühendisi tarafından hazırlanarak Afet İşleri Genel Müdürlüğünce onaylanan söz konusu raporun, afetin meydana geldiği tarihte arazinin ve yapıların durumu hakkında davaya konu işlemlerin tesisi için yeterli bilimsel veriyi içerdiğinin anlaşıldığı,
Bununla birlikte, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun'un 14. maddesi kapsamında yıkım kararı alınabilmesi için, yıkılacak yapının bulunduğu alanla ilgili olarak Bakanlar Kurulunca alınmış afete maruz bölge ilanı kararının olması gerektiği, Danıştay Ondördüncü Dairesinin 05/03/2013 tarih ve E:2013/1222 sayılı ara kararıyla, davalı idarelerden, Demirciler Köyü'nün 7269 sayılı Kanun'un 2. maddesi uyarınca afete maruz bölge ilan edilip edilmediğinin sorulduğu, İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından verilen cevapta, belirtilen köyle ilgili olarak alınmış herhangi bir afete maruz bölge kararının bulunmadığının bildirildiği,
Bu durumda; uyuşmazlığa konu binanın bulunduğu bölgede heyelanın gerçekleştiği ve söz konusu heyelan nedeniyle dava konusu taşınmazın zarar gördüğü sonucuna varıldığından, dava konusu alandaki afetzedelerin krokilerde gösterilen mahallere yerleştirilmelerine ilişkin 12/11/1998 tarih ve 12027 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında hukuka aykırılık; alanın afete maruz bölge ilan edilmesine yönelik alınmış bir Bakanlar Kurulu Kararı olmadığı dikkate alındığında, söz konusu alanda bulunan konutların yıkımı yönünde tesis edilen Alaplı Kaymakamlığının … tarih ve … sayılı işleminde ise hukuka uygunluk bulunmadığı,
Öte yandan, afete maruz bölge kararının alınması, kararın kaldırılması veya sınırlarının genişletilip daraltılması önerilerini içeren jeolojik etüt raporunun, asıl işlemin hazırlayıcısı, diğer bir ifade ile ön işlem niteliğinde teknik bir rapor olması sebebiyle nihai ve icrai bir işlem olarak tek başına idari davaya konu edilemeyeceği, ancak dayanağı olduğu Bakanlar Kurulu Kararı ile birlikte yargısal denetime tabi tutulabileceği, bu nedenle, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan, dava konusu 14/10/1998 tarihli jeolojik etüt raporunun, idari davaya konu olabilecek, icrai, kesin ve yürütülebilir işlem niteliğinde olmadığı anlaşıldığından incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle,
14/10/1998 tarihli jeolojik etüt raporu yönünden davanın incelenmeksizin reddine, 12/11/1998 tarih ve 12027 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yönünden davanın reddine, Alaplı Kaymakamlığının … tarih ve … sayılı işleminin ise iptaline, her iki taraf lehine 3.000,00 TL vekalet ücreti verilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idarelerden Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından, davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı, davanın süre aşımı yönünden de reddi gerektiği, dava konusu edilen işlemlerin farklı mahkemelerin görevine girdiği, ağır hasar gören konutu nedeniyle hak sahibi kabul edilen davacıya yeni konut tahsisinin yapıldığı, ağır hasarlı konutun yıkılmasının can ve mal güvenliği açısından zorunlu olduğu, davalı idarelerden Alaplı Kaymakamlığı işleminin iptaline karar verilmesine rağmen idareleri aleyhine de vekalet ücreti hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu, Daire kararının Alaplı Kaymakamlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptaline ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının temyize konu kısımlarının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerine uyulmamış olunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın, Alaplı Kaymakamlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptaline ilişkin kısmı ile vekalet ücretine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerden Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının temyiz isteminin REDDİNE;
2. Danıştay Altıncı Dairesinin 19/10/2020 tarih ve E:2020/1246, K:2020/9701 sayılı kararının, temyize konu Alaplı Kaymakamlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptaline ilişkin kısmı ile vekalet ücretine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/05/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.