Danıştay 6. Daire 1986/621 Esas 1986/809 Karar Sayılı İlamı

Daire : ALTINCI DAİRE
Karar Yılı : 1986
Karar No : 809
Esas Yılı : 1986
Esas No : 621
Karar Tarihi : 09/10/986

İLÇE BELEDİYELERİNCE KABUL EDİLEN İMAR PLANLARININ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNCE BELİRLİ SÜRE İÇERİSİNDE İNCELENMEMESİ HALİNDE BU PLANLARIN KESİNLEŞEMEYECEĞİ HK.
Dava, uygulama imar planının Büyükşehir Belediye Başkanlığınca onaylanmayarak ilçe Belediyesine duyurulması üzerine, İlçe Belediye Meclisinin, Büyükşehir Belediyesinin imar planını yasal süresinde onaylamadığı yolunda almış olduğu kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; Büyükşehir Belediyesinin İmar ve İskan Bakanlığı gibi planları onamada süreye tabi olmadığının düşünülmemesi gerektiği, çünkü 3030 sayılı yasanın 21.maddesi ile İmar Kanununun bu Kanuna aykırı kurallarının yürürlükten kalktığı, ancak, Büyükşehir Belediyesinin imar planını 15 gün içinde onaylamamasını, istemin zımnen reddi olarak kabul edilerek yada 27.3.1985 günlü yazı ile istemin açık olarak reddi üzerine uygulama yönetmeliğinin 42.maddesinde belirtildiği şekilde Merkez İlçe Belediyesinin Büyükşehir Belediyesine karşı dava açması gerekirken planın kesinleştiği anlamına gelen bir karar almasında usul ve yasa kurallarına uyarlık bulunmadığı nedeniyle işlem iptal edilmiş bu karar davalı idarece temyiz edilmiştir.
3030 sayılı Yasanın genel olarak Büyükşehir Belediyelerinin görevlerini belirleyen 6.maddesi ile Büyükşehir Belediye Başkanının görevlerini belirleyen 14.maddesinin birlikte değerlendirilmesi, nazım imar planı yapma ve yaptırma yetkisinin büyükşehir belediyelerine ait olduğunu, ilçe belediyelerinin nazım imar planına uygun olarak uygulama planı
yapabilecekleri ve ilçe belediyelerince hazırlanan uygulama planlarının Büyükşehir Belediye Başkanının onayına tabi olduğu ortaya çıkarmaktadır.
3030 sayılı Yasanın uygulanması ile ilgili Yönetmeliğin 42.maddesinde ise; "Büyükşehir Belediye Başkanı, 1580 sayılı Belediye Kanununun belediye başkanlarına ve 3030 sAyılı Kanunun büyük şehir belediye başkanlarına verdiği görevleri yerine getirir ve tanıdığı bütün yetkileri kullanır. Büyükşehir Belediye Başkanları, büyükşehir belediye meclisi
ile ilçe belediye meclis kararlarını tetkikle aynen veya tadilen tasdik veyahut meclislerde tekrar görüşülmesini isteme görev ve yetkilerini kullanmada Belediye Kanununun. meclis kararlarının tetkik ve tasdiki konusunda, yetkili idari vesayet makamlarına tanıdığı süreleri gözönünde bulundurur ve aynı şekilde iş ve işlem yaparlar.
Bu süreler, büyükşehir belediye başkanları için en çok 15 gündür. Noksanların ikmali için yapılacak yazışmalarla geçecek süreler 15 günlük süreye dahil değildir.
İlgili Belediye Meclislerinin bu süre sonunda yetkili idari yargı merciine başvurma hakları saklı olduğu gibi, büyükşehir belediye başkanlarının da, 2/3 çoğunlukla ısrar edilip kesinleşen meclis kararlarına karşı aynı şekilde yetkili idari yargı merciine başvurma hak ve yetkileri saklıdır." kuralı yer almaktadır.
Yönetmeliğin bu maddesinin düzenleniş biçiminden büyükşehir belediye başkanının, 3030 sayılı Yasanın verdiği yetkileri en çok (15) gün içinde kullanması gerektiği ve bu 15 günlük sürenin imar planlarının onaylanması konusunu da kapsadığı anlaşılmaktadır.
Ancak bu Yönetmeliğin dayandığı 3030 sayılı Yasanın yukarıda açıklanan konuyla ilgisi 6.maddesi onaylama görevinin yerine getirilmesinde belli bir süre koşulu öngörmemektedir. Yönetmeliğin planların onayıyla ilgili 8.maddesinin c bendinde, büyükşehir belediyelerinin, ilçe belediyelerinin nazım imar planlarını ve (B) fıkrası kapsamındaki esaslara uygun olarak hazırlamaları zorunlu uygulama planlarını inceleyeceği, aynen veya değiştirerek onaylayacağı ve uygulamalarını denetleyeceği (e) bendinde ise büyükşehir belediyelerinin, imar mevzuatının şehirlerin imar ve imar planları konusunda İmar ve İskan Bakanlığına vermiş olduğu yetkileri kullanacağı belirtilmek suretiyle sözü edilen Yasanın 6.maddesine açıklık getirilmiştir.
Öte yandAn, imar planlarının onanması yetkisi, 6785 sayılı İmar Kanununun 29.maddesi uyarınca İmar ve İskan Bakanlığına ait olduğundan ve 3030 sayılı Yasanın 21.maddesine göre de ilgili mevzuatın bu kanuna aykırı olmayan kurallarının uygulanması gerektiğinden, İmar Kanununun 29.maddesi ile İmar ve İskan Bakanlığına tanınan yetkilerin Büyükşehir Belediye Başkanına devredildiğinin kabulü zorunludur.
İmar Kanununun 29.maddesinde de bu yetkinin kullanılma esasları belirlenmiş ve ilgili bakanlık, inceleme konusunda herhangi bir süre ile kısıtlandırılmamıştır.
Bu konuda 3030 sayılı yasada da süre sınırı getirilmemiştir. Bu durum ise yönetmelikle doldurulması gereken bir boşluk anlamında olmayıp, idareye hizmet gereklerine ve işin özelliğine göre değişken bir süre içinde inceleme yapma olanağının tanınması anlamındadır.
Ayrıca normlar hiyerarşisinde Yasalar yönetmeliklerden önde geldiğine göre, yasada öngörülmeyen hak düşürücü bir sürenin yönetmelikle getirilmesi, yönetmeliklerin yasalara aykırı kurallar içeremiyeceği ilkesine aykırı düşeceğinden ve yönetmeliğin 42.maddesinin 3030 sayılı Yasanın 21.maddesi uyarınca İmar Kanununun 29.maddesindeki süreye bağlı olmama kuralını yürürlükten kaldırıldığı düşünülemiyeceğinden, imar planı değişikliğine ilişkin meclis kararlarının yönetmeliğin 42.maddesinde öngörülen 15 günlük süre içinde incelenmemiş olması halinde planın kesinleştiğinden söz edilemez.
Olayda Büyükşehir Belediye Başkanlığınca, İlçe Belediye Meclisinin plan değişikliği önerisinin yapılan inceleme sonucu yukarıda açıklanan yasaların verdiği yetki çerçevesinde onaylanmayarak iade edilmesi üzerine bu işlemin iptali istemiyle Merkez İlçe Belediye Başkanlığınca iptal davası açılması gerekirken, planın kesinleştiği anlamına gelen bir karar alınmasında mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.
Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, bozma istemi yerinde görülmeyerek anılan mahkeme kararının onanmasına karar verildi.