Danıştay 10. Daire 2016/1220 Esas 2021/3146 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/1220
Karar No : 2021/3146

DAVACI : ... (Müteveffa)

DAVALI : … Bakanlığı
(Mülga … Müsteşarlığı)

VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN_ÖZETİ : Sigorta Tahkim Komisyonu bünyesinde sigorta itiraz hakemi olarak görev yapan davacı tarafından, sigorta hakemi ve sigorta itiraz hakemi ücretlerinin her dosya için hakem başına 350,00 TL olarak belirlenmesi suretiyle nisbi ücret sisteminden maktu ücret sistemine geçilmesine ilişkin Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Davacının vefat etmiş olması nedeniyle yalnız kendisini ilgilendiren dava dilekçesinin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava; Sigorta Tahkim Komisyonu bünyesinde sigorta itiraz hakemi olarak görev yapan davacı tarafından, sigorta hakemi ve sigorta itiraz hakemi ücretlerinin her dosya için hakem başına 350.-TL olarak belirlenmesi suretiyle nisbi ücret sisteminden maktu ücret sistemine geçilmesine ilişkin Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Ülkemiz sigortacılığının geliştirilmesini sağlamak, sigorta sözleşmesinde yer alan kişilerin hak ve menfaatlerini korumak ve sigortacılık sektörünün güvenli ve istikrarlı bir ortamda etkin bir şekilde çalışmasını temin etmek üzere bu Kanuna tâbi kişi ve kuruluşların, faaliyete başlama, teşkilât, yönetim, çalışma esas ve usûlleri ile faaliyetlerinin sona ermesine ve denetlenmesine ilişkin hususlar ve sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümlenmesine yönelik olarak sigorta tahkim sistemi ile ilgili usûl ve esasları düzenlemek amacıyla yürürlüğe konulan 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 2. maddesinin (o) bendinde, sigorta hakeminin, sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkları çözen kişiyi ifade ettiği belirtilmiş; 30. maddesinin 1. fıkrasında, sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden veya hesaptan faydalanacak kişiler ile hesap arasında doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla Birlik nezdinde Sigorta Tahkim Komisyonu oluşturulacağı; aynı maddenin 18'inci fıkrasında da, hakemlik ücretinin, komisyona başvuru ücretinin ve üyeliğe katılma payının, komisyonun görüşü alınarak Müsteşarlıkça belirleneceği; hakem ücretinin Komisyon tarafından ödeneceği hükümlerine yer verilmiş olup; Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin "Komisyon gelir ve giderleri" başlıklı 11. maddesinin 3. fıkrasında, Komisyon Başkanlığının görüşü alınarak Müsteşarlıkça belirlenecek başvuru ücretinin, katılım payı ile sigorta hakemlerinin ücretlerinin Ocak ve Temmuz ayları itibariyle gözden geçirilerek gerektiğinde revize edileceği kurala bağlanmıştır.
Görüldüğü üzere; sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla alternatif sistemin bir parçası olarak kurulan Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından görevlendirilecek hakemlerde aranacak deneyime esas teşkil eden bilginin tespitine ilişkin ölçütlerin ve başvuru ile hakem ücretlerinin belirlenmesi konusunda anılan Yasa ile Hazine Müsteşarlığına yetki tanınmıştır.
Sigorta itiraz hakemi olarak görev yapan davacı tarafından; her yıl artan sayılarda sigorta uyuşmazlıklarının çözüme kavuşturulduğu, kararların oluşturulması sırasında çok fazla emek ve mesai harcandığı hususu göz önüne alındığında, her dosya için sigorta ve sigorta itiraz hakemi ücretlerinin nispi yerine, maktu olarak belirlenmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmekte ise de; hakemler tarafından dosyaya verilen emeğin uyuşmazlık miktarına bağlı olarak değişiklik göstermediği, kaldı ki, bu ücretleri belirleme konusunda yasayla verilmiş bir yetkiye sahip olan idarece, sigorta ve itiraz hakemliği ücretlerinin enflasyon oranının üzerinde artırıldığı anlaşılmaktadır.
Sonuç itibarıyla; 5684 sayılı Kanun ve Yönetmelik hükümleri ile verilen yetki çerçevesinde, yıllar itibarıyla sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlık değerleri ve sayıları göz önüne alınarak, sigorta ve itiraz hakemlerinin hak kazandıkları ücretin belirlenmesinde hizmet gereklerine ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacının 5 yıl boyunca uygulanan nispi ücret sisteminden maktu ücret sistemine geçilmesi ile meslek grubunun kazanılmış hakkının ihlal edildiği iddiasında ise; Ocak ve Temmuz ayları itibarıyla sigorta hakem ücretlerinin idarenin takdiriyle yeniden belirlenebilmesinin mümkün olması karşısında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava; Sigorta Tahkim Komisyonu bünyesinde sigorta itiraz hakemi olarak görev yapan davacı tarafından, sigorta hakemi ve sigorta itiraz hakemi ücretlerinin her dosya için hakem başına 350,00 TL olarak belirlenmesi suretiyle nisbi ücret sisteminden maktu ücret sistemine geçilmesine ilişkin Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava devam ederken davacının 06/03/2018 tarihinde vefat ettiği anlaşılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik" başlığını taşıyan 26. maddesinde; "1- Dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik ve niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verilir. Dört ay içinde yenileme dilekçesi verilmemiş ise, varsa yürütmenin durdurulması karar kendiliğinden hükümsüz kalır.

2- Yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçeler iptal edilir. ..." hükümleri yer almaktadır.
Davanın, sigorta hakemi ve sigorta itiraz hakemi ücretlerinin her dosya için hakem başına 350,00 TL olarak belirlenmesi suretiyle nisbi ücret sisteminden maktu ücret sistemine geçilmesine ilişkin Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açıldığı, davanın konusu itibariyle yalnızca ölen davacıyı ilgilendirdiği dikkate alındığında, 2577 sayılı Kanun'un yukarıda metnine yer verilen 26. maddesi uyarınca dava dilekçesinin iptaline karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, dava dilekçesinin iptaline, yargılama giderlerinin davayı açan üzerinde bırakılmasına, kararın bir örneğinin …'ın (Müteveffa) mirasçılarına ve davalı idareye tebliğine, bu kararın tebliğini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 08/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.