17. Hukuk Dairesi 2013/13420 E. , 2014/19043 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, asıl davada, müvekkillerinin davalı ..."un işleteni olduğu aracın, içinde bulundukları ..."ın yönetimindeki araca çarpması sonucu müvekkillerinin kemik kırıkları oluşacak şekilde yaralandıklarını, aracın hasarlandığı, tedavilerinin bir kısmının ..."da yapıldığını daha sonra ..."da devam ettiğini, olay sebebiyle acı, üzüntü yaşadıklarını, maddi ve manevi yönden mağdur olduklarını, davalı taraf aracının ZMSS poliçesinin bulunmadığını, davalı aracının sürücüsü ..."ın olayda %100 kusurlu olduğunu, tedavilerin halen devam ettiğini belirterek şimdilik 15.195,98 DM tedavi gideri, 23.175,88 DM yardımcı eleman ücreti, 5.000 DM kiraladıkları aracın hasar bedeli, 124,90 DM vekaletname noter ücreti, harcı ve hastane odasında 3.5 hafta için kiralanan TV ücreti olmak üzere toplam 43.496,76 DM maddi ve her bir müvekkili için 5.000"er DM"dan, toplam 10.000 DM manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle aynen ya da fiili ödeme günündeki TL"sı rayici üzerinden tahsilini talep etmiştir.
Davacı ... vekili, bu dosya ile birleşen mahkemenin 1998/149-282 sayılı dava dosyasında aynı davalılar hakkında açtığı davada; aynı sebeplerle müvekkili ..."nın tedavinin devam etmesi sebebiyle, asıl dava açıldıktan sonra geçirdiği ameliyatlar ve tedavi sebebiyle şimdilik 2.978,83 DM tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle aynen yada fiili ödeme tarihindeki TL rayici üzerinden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı ... vekili, bu dosya ile birleşen, mahkemenin 1999/98-2000/69 sayılı dava dosyasında, diğer davalılarla birlikte davalı sürücü ... hakkında da dava açarak, aynı sebeplerle, müvekkilinin tedavisinin devam ettiğini, %60 oranında işgörmezlik halinin bulunduğunu, sol bacağının kısaldığını, koltuk değneğiyle zorlukla yürüdüğünü belirterek şimdilik tedavi gideri, hastane masrafları, ilaç bedeli, muayene ücretleri, fizik tedavi masrafı ile yardımcı eleman ücreti (32.600 DM) olmak üzere toplam 38.623,48 DM tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal fazi ile aynen yada fiili ödeme tarihindeki TL"sı rayici üzerinden tahsilini talep etmiştir.
Davalılar ... ve ... vekili, kusuru, hasarı, tazminat miktarlarını kabul etmediğini, olayda davacı tarafın kusurlu olduğunu, manevi tazminat şartlarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Müşteşarlığı Garanti Fonu vekili, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, ZMSS poliçesi bulunmayan aracın sebebiyet verdiği kazada, zararın Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Garanti Fonunca karşılanacağını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...Şirketleri Birliği KTK Garanti fonu vekili, davanın zamanaşımına uğradığını, davalı aracının ZMSS poliçesinin olmadığının davacı tarafça ispatlanması gerektiğini, müvekkilinin ZMSS limiti dahilinde kişi başına 400.000 TL limitle sorumlu olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davanın kısmen kabulü ile 68.589,32 DM tazminatın, 800.000 TL"lık kısmından davalı ...Şirketleri Birliği Garanti Fonu sorumlu olacak şekilde, olay tarihinden işleyecek yasal faiziyle aynen yada fiili ödeme tarihindeki TL"sı rayici üzerinden davalılar ... ve ..."ten müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara ödenmesine, araç onarım gideri ve manevi tazminata yönelik taleplerin reddine, davalı Başbakanlık Hazine ve Dış Tic. Müsteşarlığı Garanti Fonu aleyhine açılan davanın husumetten reddine dair 20.2.2014 tarih 1997/119-2004/80 sayılı önceki hükmün davalılar ... Birliği Garanti Fonu vekili, davalı ... ve ... vekilleri tarafından temyizi üzerine, Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 9.7.2009 günlü 2005/6224 E, 2009/8474 K sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulmasından sonra davanın kısmen kabulü ile asıl davada 15.779,04 Euro (30.861,13 DM)"nun kaza tarihinden itibaren 3.095 Sayılı Yasanın 4/a maddesi gereği işleyecek faizi ile birlikte TC. Merkez Bankasının satış efektif kuruna göre hesaplanan TL karşılığının davalı ... ile Garanti Fonundan tahsili ile davacılara verilmesine, (davalı Garanti Fonunun teminat limitiyle sorumlu ve 9.6.1997 tarihinden işleyecek faizle sorumlu olmasına) araç onarım gideri ve manevi tazminat talebinin reddine, davalı Başbakanlık Hazine ve Dış Tic. Müsteşarlığı Garanti Fonu aleyhine açılan davanın husumetten reddine, mahkemenin birleşen 1998/149 E sayılı dosyası bakımından; 952,33 Euro (1.862,60 DM)"nun kaza tarihinden itibaren 3095 Sayılı Yasanın 4/a maddesi gereğince işleyecek faiziyle birlikte TC Merkez Bankası satış efektif kuruna göre hesaplanan TL karşılığının davalı ... ve Garanti Fonundan tahsili ile davacı ..."a verilmesine, (Garanti Fonu"nun 9.6.1997 tarihinden itibaren faizle ve limitle sorumlu olmasına) davalı Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı aleyhinde açılan davanın husumet nedeniyle reddine, birleşen 1999/98 E sayılı dosyada; 18.267,98 Euro (35.729,07 DM)"nun kaza tarihinden itibaren 3095 Sayılı Yasanın 4/a maddesi gereğince işleyecek faiziyle birlikte TC Merkez Bankası satış efektif kuruna göre hesaplanan TL karşılığının davalı ... ve Garanti Fonundan tahsiliyle davacı ..."a verilmesine (davalı Garanti Fonunun limitiyle sorumlu ve bu davalı yönünden 9.6.1997 tarihinden işleyecek faizle sorumlu olmasına), davalı... Müsteşarlığı Garanti Fonu aleyhine açılan davanın husumetten reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, bozmanın kapsamı dışında kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazları incelenemeyeceğine göre, asıl ve birleşen dosyaların davalısı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Türk hukukunda ve uygulamada bazı özel hallerde sözleşmeye bağlı olarak yabancı para ile ödeme kabul edilmiş ise de; haksız fiilden kaynaklanan alacaklar konusunda açık bir hüküm bulunmamaktadır. Türk parası üzerinden tazminata hükmedilmesi genel kuraldır. Bu düzenleme dava konusu alacağın döviz cinsinden değil, ancak infaz tarihindeki Türk parası karşılığı biçiminde hüküm altına alınmasını gerektirir. Yasal düzenlemeye göre eldeki davada istenen dövizin infaz (fiili ödeme) tarihindeki Türk parası karşılığının hüküm altına alınması gerekir. Zararın gideriminde amaç haksız fiil tarihinde zarar görenin mal varlığında bu fiilden kaynaklanan azalmanın giderilmesidir.
Somut olayda, davacılar ... vatandaşı olup, gezi amacıyla geldikleri ..."de meydana gelen trafik kazasında yaralanmışlardır. Tedavilerine Türkiye"de başlanmış olup, bilahare döndükleri Almanya"da devam etmişlerdir. Zararları döviz cinsinden oluşmuştur. Davacılar vekili, dava dilekçelerinde talep ettiği döviz cinsinden tazminatların kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle aynen yada fiili ödeme tarihindeki TL karşılığı üzerinden tahsilini talep etmiştir.
Bu durumda mahkemece döviz üzerinden hükmedilen tazminatların fiili ödeme (infaz) tarihindeki döviz kuru (Merkez Bankasınca belirlenen satış efektif kuruna göre) üzerinden TL"sı karşılığının tahsiline karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu gibi infazda duraksama yaratacak şekilde, hangi tarihteki döviz kuruna göre tazminatın belirleneceği hususunda açıklama yapılmaksızın, karar verilmesi doğru değil bozma sebebi ise de; bu yöndeki yanılgının giderilmesi yargılamanın tekrarını gerektirir nitelikte görülmediğinden, 6100 Sayılı HMK"nın geçici 3.maddesi delaletiyle mülga 1086 Sayılı HUMK"nun 438/7.maddesi uyarınca hükmün düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle asıl ve birleşen dosyalar davalısı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle adı geçen davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hüküm fıkrasının 1/a, 2/a, 3/a bentlerinin sonuna, parantez içinde "(döviz cinsinden belirlenen tazminatın, fiili ödeme tarihindeki TC Merkez Bankası satış efektif kuruna göre hesaplanan TL karşılığının davalılardan tahsiline)" tümcelerinin yazılmasına ve hükmün bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ..."e geri verilmesine 18.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.