Danıştay 8. Daire 2016/3811 Esas 2021/2940 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/3811
Karar No : 2021/2940

Temyiz İsteminde Bulunanlar : 1- (Davacı) …
Vekili : Av. …
2- (Davacı Yanında Müdahil) … Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. …
3- (Davacı Yanında Müdahil) … Müdürlüğü
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davalı) : … Valiliği
Vekili : Av. …
Davalı Yanında Müdahil : … İnş Akaryakıt Tur. Nak, Oto Dayanıklı Tüketim Malları San. Ve Tic. A.Ş.
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …

Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Manisa ili, Alaşehir ilçesi, … köyünde faaliyet gösteren davalı yanında müdahil … İnş. Akaryakıt Tur. Nak. Oto. Dayanıklı Tüketim Malları San. ve Tic. A.Ş. adına düzenlenen … ruhsat nolu 15.02.2013 tarihli doğal mineralli su işletme ruhsatının ve 25.01.2013 tarihli doğal mineralli su arama (çalışma) izninin iptali istenilmektedir.
İdare Mahkemesince, Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sularla ilgili ticari bir faaliyetin yapılabilmesi için 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu'na göre ruhsat alınmasının zorunlu olduğu davada müdahil olan şirketin anılan Kanun hükümlerine uygun bir biçimde aldığı su arama izni ve işletme ruhsatı ile … ve … Mahallelerinin kadimden beri kullandığı su kaynaklarından farklı alanlarda faaliyet gösterdiği, davacının ise ilgili makamlardan herhangi bir izin almaksızın orman parseli içindeki su kaynaklarını boru döşeyerek kendi arazilerinin sulama ihtiyacında kullandığı anlaşılmakta olup, mevzuatın öngördüğü kurallar çerçevesinde düzenlenen 15.02.2013 tarihli doğal mineralli su işletme ruhsatı ile 25.01.2013 tarihli doğal mineralli su arama izninde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
3202 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunda 13.1.2005 tarihli ve 5286 sayılı Kanunun 1. maddesiyle yapılan değişiklik sonucu, bu Kanunun adının “Köye Yönelik Hizmetler Hakkında Kanun" olarak değiştirildiği ve 5286 sayılı Kanunla değişik 2. maddesinin (e) fıkrasında; "Köy ve bağlı yerleşme birimlerine, askeri garnizonlara sağlıklı, yeterli içme suyu ile kullanma suyu tesislerini yapmak, geliştirmek ve yapımına destek olmak, sondaj kuyuları açmak, bu maksatla umuma ait sular ile kanunlarla köye ve köylüye devir ve tahsis edilmiş veya köyün veya köylülerin eskiden beri intifaında bulunmuş olan suları; köylerin ve bağlı yerleşme birimlerinin, askeri garnizonların ihtiyacına göre tevzi etmek, kısmen veya tamamen başka köye, köylere bağlı yerleşme birimlerine, askeri garnizonlara tahsis etmek ve tahsis şeklini değiştirmek, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün görevleri içinde sayılmış; 3202 sayılı Kanuna 5286 sayılı Kanunla eklenen Ek 2. maddesinde; "Bu Kanunda belirtilen hizmetler, İstanbul ve Kocaeli illeri dışında il özel idarelerince, İstanbul ve Kocaeli illerinde ise il sınırları dahilinde yapılmak üzere büyükşehir belediyelerince yerine getirilir." hükmüne yer verilmiştir.
6200 sayılı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 2. maddesinde; taşkın sular ve sellere karşı koruyucu tesisler meydana getirmek, sulama tesislerini kurmak, sulama sahalarında mevcut parsellerin tamamını veya aksamını gösterir harita ve planları yapmak veya yaptırmak ve icabı halinde kadastrosunu yaptırmak, sulak alanları ıslah etmek, erozyon ve rüsubat kontrolü ile ilgili etüt ve planlama işlerini yapmak veya yaptırmak, kendi tesislerini korumaya yönelik erozyon kontrolü maksatlı ağaçlandırma çalışmaları yapmak, Köy içme suları için teknik organizasyon ve murakabeyi sağlamak ve bu iş için Bayındırlık Müdürlükleri emrinde çalışacak lüzumlu bilgiye sahip elemanları yetiştirmek, bahsi geçen tesislerin (Çalıştırma, bakım ve onarımdahil) işletmelerini sağlamak, rasat, tecrübe, istatistik, araştırma ve her türlü istikşaf işlerini yapmak ve ezcümle toprağın cins ve karakterini, yetiştirilecek mahsul nevilerini ve elde edilecek zirai, iktisadi faydaları ve verimlilik derecelerini tesbit etmek ve bu mevzularda gerekirse ilgili vekalet ve müesseselerden faydalanmak, amenejman planları hazırlamak ve bunları, temin edecekleri fayda ve ele alınmalarındaki zaruretlere göre seçmek, sıralamak ve Vekalete teklif etmek, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nün görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Manisa ili, Alaşehir ilçesi, ... köyünde ...isimli şahsın 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu'nu gereğince doğal mineralli su arama ruhsatı verilmesi talebiyle yaptığı başvuru üzerine 14.05.2012 tarihli arama ruhsatı verildiği, arama faaliyetlerinin tamamlanmasından sonra ilgili şahıs adına 15.02.2013 tarihli işletme ruhsatı düzenlendiği, 24.01.2014 tarihinde söz konusu işletme ruhsatının davalı yanında müdahil şirkete devredildiği, davalı yanında müdahil şirket tarafından yürütülen işletme tesisi yapım çalışmaları sırasında davacıya ait su borularına zarar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu kaynakların konumu ve kullanımı ile söz konusu alanda yöre halkının kadimden beri kullanım hakkı bulunan su kaynağı olup olmadığı, yöre halkının su ihtiyaç durumunun ve kaynakların debilerinin ne düzeyde olduğu, Mülga Kavaklıdere Belediyesine tahsis edilen kaynakların olup olmadığı davalı yanında müdahil şirketin uhdesindeki ruhsata konu su kaynaklarının çakışıp çakışmadığı, çakışmıyor olsa bile dava konusu ruhsata bağlı kaynaktaki yararlanmanın diğer kaynakların kullanımına olumsuz etki edip etmeyeceği ve işletme faaliyetinin bir bütün olarak çevresel etkilerinin ortaya konulmasını sağlamak amacıyla, konusunda uzman, işletme faaliyetinin orman, su kaynakları ve çevreye olacak etkilerinin araştırılabilmesi için aralarında en az birer çevre mühendisi ile hidrojeoloji mühendisinin de bulunduğu bilirkişi heyetiyle mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılıp, belirtilen hususların değerlendirilmesi suretiyle bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu nedenle dava konusu işletme ruhsatı kapsamında yapılacak çalışmaların, bölgedeki su kaynaklarına etkileri somut şekilde ortaya konulmaksızın davanın reddine yönelik kararda hukuka uygunluk bulunmadığından, temyize konu Mahkeme kararının eksik inceleme ve araştırma nedeniyle bozulması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 08/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.