Danıştay 6. Daire 2019/13347 Esas 2021/7845 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/13347
Karar No : 2021/7845

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : S.S. … Konut Yapı Kooperatifi
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 17.06.2016 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli Kemerburgaz TEM Bağlantı Yolu Doğusu ve Kartaltepe Revizyon Nazım İmar Planı Güzelce Etabının mülkiyeti davacı kooperatife ait, İstanbul ili, Büyükçekmece ilçesi, … mahallesi, …, … ve … sayılı parsellerin güneyinden geçen 10 metre enkesitli yolun 20 metre olarak genişletilmesine ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; imar planı kararları doğrultusunda oluşacak olan nüfus ve yapı yoğunluğu ile birlikte çevre ve ulaşım bağlantıları dikkate alınarak, dava konusu yol genişliklerinin 20 metre olarak belirlendiği, plan kararları ile nüfus ve donatı alanlarının arttırılması ile oluşacak trafiği göze alan, belirli bir erişilebilirlik sistemi içinde bölgenin temel ihtiyaçlarına cevap verme amacı taşıyan donatılar ve ulaşım bağlantılarının planlandığı, dava konusu 20 metre enkesitli yolun yerleşme alanının D-100 Karayolu ile bağlantısını sağlayıcı aynı zamanda yerleşme alanını besleyici ana aks niteliğinde olacak şekilde "ikinci derece yol" olarak planlandığı, dolayısıyla bu yolun devamlılığı olan ve ulaşım bütünlüğünü sağlayıcı nitelikte olduğu anlaşıldığından, dava konusu revizyon nazım imar planında uyuşmazlık konusu parseller bakımından şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : … sokak ve … caddesinin 20 metreye çıkartılabilmesi için özellikle … ve … sayılı parsel sayılı taşınmazların sınırlarından yaklaşık 9 metre içeriye girilmesi gerektiği, eşitlik ilkesine aykırı olarak genişletilmek istenilen miktarın tamamının kendilerine ait parsellerden karşılandığı yolun karşı cephesindeki parsellerden hiçbir kesinti yapılmadığı, iskânlı binalarına denk gelen bu terklerin imar mevzuatına uygun olmadığı, bu yol genişletmesinin uygulanmasının mümkün olmadığı, planlama bölgesinde 20 metrelik yola ihtiyaç var ise bu yolun başka güzergâhta planlanması gerektiği, söz konusu parsellerin kooperatif üyelerinin kullanımında olduğu, hiçbir hukuki neden ve kamu menfaati yokken bu alanların yola dâhil edilmesinin konu ve amaç yönünden hukuka aykırı olduğu, sitenin mevcut durumunu koruyabilmesi için plan değişikliğinin iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı kooperatif üyeleri tarafından oluşturulan site şeklindeki yapılaşmaya yönelik olarak hazırlanan ve 01.11.1988 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli S.S. Güzelkent Hukukçular ve İdareciler Konut Yapı Kooperatifi Mevzi İmar Planında site içerisinde yer alan uyuşmazlık konusu yol ''10 metre enkesitli'' olarak planlanmış, 17.06.2016 tarihinde onaylanan dava konusu 1/5000 ölçekli Kemerburgaz TEM Bağlantı Yolu Doğusu ve Kartaltepe Revizyon Nazım İmar Planı Güzelce Etabında ise bu yolların genişliği 20 metreye çıkartılmıştır. Bunun üzerine davacı kooperatif tarafından, söz konusu yolun genişletilmesine ihtiyaç olmadığı, genişletilen bu yol nedeniyle site içerisinde yer alan taşınmazların zarar göreceği ileri sürülerek bu planın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun “Tanımlar” başlıklı 5. maddesinde; nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla bütün olan plan olarak; uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgilerini ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
14.06.2014 tarih ve 29030 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin “İmar planı revizyonu ve ilaveleri” başlıklı 25. maddesinde, imar planlarının ihtiyaca cevap vermediği veya uygulanmasının mümkün olmadığı durumlar ile üst kademe plan kararlarına uygunluğunun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi için bu Yönetmelikte belirtilen ilke, esas ve standartlara uygun olarak imar planlarında revizyon yapılacağı, imar planlarının ihtiyaca cevap vermediği durumlarda, mevcut plana bitişik ve mevcut planın genel arazi kullanım kararları ile süreklilik, bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde, bu Yönetmelikte belirtilen ilke, esas ve standartlara uygun olarak ilave imar planı yapılabileceği belirtilmiştir,
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı kooperatif üyeleri tarafından oluşturulan site içerisinde yer alan ve kooperatif üyelerinin müşterek mülkiyetlerinde bulunan parsellere dava konusu 17.06.2016 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ile getirilen ''sosyal altyapı alanı'', ''teknik altyapı alanı'' ve ''sosyal tesis alanı'' niteliğindeki kullanım kararlarının iptali istemiyle her parsel yönünden ayrı ayrı açılan davalarda; dava konusu işlemlerin iptali yolunda İdare Mahkemelerince verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurularının kabulü, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemeleri kararlarının kaldırılarak davanın reddi yolunda Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince ayrı ayrı verilen kararların Danıştay Altıncı Dairesi kararları ile; ''erişimi kontrollü olan site içerisinde yer alan taşınmazlar için getirilen bu fonksiyonların belde halkı tarafından kullanılma olanağı bulunmadığından, planlanan yörede taşınmazların imar planında tahsis edildikleri amaç, yer seçimi ve konum yönünden planlama amacının gerçekleşmesinin mümkün olmadığı, bu yönüyle dava konusu planın, imar mevzuatına, planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığı'' gerekçesiyle bozulduğu görülmüştür. (Danıştay Altıncı Dairesi'nin 08.06.2021 tarih ve E:2019/1815-K:2021/7843, E:2019/14499-K:2021/7846, E:2019/15150-K:2021/7849, E:2019/15136-K:2021/7848, E:2019/1818-K:2021/7850 sayılı bozma kararları)
Bu durumda, Dairemizin anılan bozma kararlarında belirtilen hususlar doğrultusunda yapılacak inceleme neticesinde uyuşmazlık konusu yolun genişletilmesine ihtiyaç bulunup bulunmadığının değerlendirilmesi suretiyle bu dava dosyasında da yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 08/06/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.