Danıştay 2. Daire 2021/4262 Esas 2021/2015 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4262
Karar No : 2021/2015

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ İSTEYEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nce verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın bozulmasına dair Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 30/05/2016 günlü, E:2015/8183, K:2016/4210 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Dava; Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … Mahallesi, ... Sok. No:… adresinde boya ve cam macunu imalatı işiyle uğraşan davacıya ait işyerinin mühürlenerek faaliyetinin durdurulmasına yönelik … günlü, … sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; davacıya ait işyerinin bulunduğu adreste 31/07/2012 tarihinde gerçekleştirilen denetimde, işyerinde genel çevre temizliğinin uygun olmadığı, işyerine ait tuvalet bulunmadığı, soyunma odasının düzensiz olduğu, emisyon ölçüm ve deşarj izin belgesinin olmadığı, güncel paratoner test raporunun olmadığı, ex-proof havalandırma ve elektrik tesisatının olmadığı, KKK toz yangın söndürme cihazının yeterli düzeyde olmadığı, havuzlama bölgesi ve otomatik dolum kesme ünitesinin bulunmadığı hususlarının tespit edildiği, davacı tarafından imzalanmak suretiyle tanzim edilen ve mahallinde yapılan incelemeyi hâvi ikinci ve 15/08/2012 günlü kontrol tutanağında ise 31/07/2012 tarihli denetime konu hususların devam ettiğinin ifade edildiği, öte yandan, bakılmakta olan dava devam ederken davacı tarafından dosyaya sunulan belgelerden, dava konusu işlemin tesis edildiği ve hatta iş bu davanın açıldığı tarihten sonra 31/07/2012 ve 15/08/2012 günlü kontrol tutanaklarında ifadesini bulan hususların giderildiği yolunda beyanda bulunulduğu, bu şekilde davalı idare denetim elemanlarının tespit ettiği hususların zımnen ikrar edildiği, dolayısıyla işbu davanın konusunun faaliyetten men'e ilişkin olması, bunun ise, davalı idarece düzenlenen ruhsata dayalı olarak faaliyet gösterilen işyerinde, işyeri açma ve çalıştırma ruhsatlarına ilişkin mevzuatta belirlenen kurallara aykırı şekilde faaliyet gösterildiği gerekçesine dayalı olması karşısında; dava devam etmekte iken yaptığı tadilat ile dava konusu işlemin tesisine sebep teşkil eden hususları bünyesinde barındıran ve bu nedenle mevzuata aykırı davranan kişi konumunda olduğu hususunu ortaya koyan davacıya ait işyerinin faaliyetten men'i yolundaki dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Daire Kararının Özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 30/05/2016 günlü, E:2015/8183, K:2016/4210 sayılı kararıyla; faaliyetten men etme yetkisi Belediye Encümenine ait olduğundan, iş yerinin Belediye Başkanlığı kararı ile faaliyetten men edilmesine ilişkin işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Daire kararının kaldırılarak mahkeme kararının onanması gerektiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Daire kararı kaldırılarak, İdare Mahkemesi kararının farklı gerekçeyle bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesince Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen ve Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesinin 1/c fıkrasına uygun bulunduğundan, davalının karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 30/05/2016 günlü, E:2015/8183, K:2016/4210 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlığın esası yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden; Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … Mahallesi, ... Sok. No:… adresinde boya ve cam macunu imalatı işiyle uğraşan davacıya ait işyerinin mühürlenerek faaliyetinin durdurulmasına yönelik … günlü, … sayılı davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi adına Genel Sekreter Yardımcısı tarafından tesis edilen işlemin iptali istemiyle incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
13/07/2005 günlü, 25874 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 34. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde“ Kanunlarda öngörülen cezaları vermek” encümenin görev ve yetkileri arasında sayılmış;
Aynı Kanun'un Yetki Devri başlıklı 42. maddesinde; "Belediye başkanı, görev ve yetkilerinden bir kısmını uygun gördüğü takdirde, yöneticilik sıfatı bulunan belediye görevlilerine devredebilir." hükümlerine yer verilmiştir. Aktarılan mevzuat uyarınca Büyükşehir Belediye başkanlarının bir kısım görev ve yetkilerini yöneticilik sıfatı bulunan belediye görevlilerine devredilebileceği ancak Belediye Encümeninin yetki devri yapabileceğine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı anlaşılmaktadır.
07/06/1989 günlü, 20198 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun'un 3. maddesinde ruhsat verebilecek yetkili idarelerin belirlendiği; 4. maddesinde ise, "3. maddede belirtilen merciler, iznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde aşağıda öngörülen genel kriterlere göre düzenlenecek yönetmeliği esas alırlar" düzenlemesine yer verildiği, bu maddenin de dayanakları arasında bulunduğu, İş yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin yayımlandığı görülmüştür.
Anılan Yönetmeliğin incelenmesinden; gayrisıhhi müesseselere ilişkin düzenlemelerin Yönetmeliğin 16. ve 28. maddelerinde yer aldığı, 1. sınıf gayrisıhhi müesseselere ilişkin düzenlemelerin ise 15-23. maddeleri arasında yer aldığı, anılan Yönetmeliğin 21. maddesinde, "Yer seçimi ve tesis kurma izni verilmiş veya deneme izni sonunda çalışmasında sakınca bulunmadığı anlaşılan birinci sınıf gayrisıhhî müesseselerin çalışabilmesi için müracaatı takip eden yedi gün içinde yetkili idarenin inceleme kurulu tarafından yerinde inceleme yapılır. Çevre izni veya çevre izin ve lisans belgesi (…)(1) mevzuat hükümlerine uygun olan yerler için diğer tüm bilgi ve belgeler de dikkate alınmak suretiyle, Örnek 4’teki açılma izni raporu düzenlenir ve yetkili idareye sunulur. Yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından üç gün içerisinde işyeri açma ruhsatı düzenlenir.Birinci sınıf gayrisıhhî müessese başvuru ve beyan formunda yer alan bilgiler esas alınarak bir ay içinde yapılan denetimlerde, beyan edilen hususlara aykırı bir durumun tespiti halinde ilgililer hakkında gerekli kanunî işlem yapılır. Aykırılık ve noksanlıklar toplum ve çevre sağlığı açısından bir zarar doğurmuyorsa, tedbirlerin alınması ve noksanlıkların giderilmesi için bir yılı geçmemek üzere süre verilir. Verilen süre içinde aykırılık ve noksanlıklarını gidermeyen işletmelerin faaliyeti söz konusu aykırılık ve noksanlıklar giderilinceye kadar durdurulur.Ruhsatın verilmesinden sonra yetkili idare tarafından yapılacak denetim sonucunda toplum ve çevre sağlığı açısından zararlı olan işletmelerin faaliyeti, noksanlıklar ve aykırılıklar giderilinceye kadar derhal durdurulur." düzenlemelerine yer verilmiştir.
Aktarılan düzenlemeden ruhsatın verilmesinden sonra yetkili idare tarafından yapılacak denetim sonucunda toplum ve çevre sağlığı açısından zararlı olan işletmelerin faaliyeti, noksanlıklar ve aykırılıklar giderilinceye kadar derhal durdurulacağı belirtilerek uygulanacak yaptırımların belirlendiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … Mahallesi, …. sokak … numaralı adreste boya ve cam macunu imalatı işiyle uğraşan davacıya ait işyerinde, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ruhsat ve Denetim Şube Müdürlüğünce 31/07/2012 tarihinde gerçekleştirilen kontrolde, işyerinde bazı eksiklikler tespit edildiği, bu hususun tutanağa bağlandığı, eksik olduğu iddia edilen unsurların tamamlanması amacıyla davacıya 15 gün süre verildiği, süreli tebligat sonrası 15/08/2012 tarihinde yapılan ikinci denetim esnasında da aynı hususların varlığını devam ettirdiğinin görülmesi üzerine yine Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü'nce Başkanlık Makamına yazılan yazının Başkanlıkca uygun bulunması üzerine dava konusu işlemin kurulduğu ve davacıya ait işyerinin faaliyetten men edilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; denetlenen işyeri 1. sınıf Gayrisıhhi Müessese olduğundan, bu tür işyerlerine özgü Yönetmeliğin 21. maddesi kapsamında öngörülen yaptırımın uygulanmasında Ankara Büyükşehir Belediyesi Encümeni görevli olduğundan, dava konusu işlemin Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı adına Genel Sekreter Yardımcısı tarafından tesis edilmesi nedeniyle dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık görülmemiştir.
Öte yandan; dava konusu 24/08/2012 günlü işlemin tesisinden sonra, anılan Yönetmeliğin Ek-3. maddesine; 17/4/2021 günlü, 31457 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 3835 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 7 nci maddesiyle, "21 inci maddenin ikinci fıkrası” ibaresi eklenmiş, böylece, 21. maddenin ikinci fıkrasında belirtilen "Birinci sınıf gayrisıhhî müessese başvuru ve beyan formunda yer alan bilgiler esas alınarak bir ay içinde yapılan denetimlerde, beyan edilen hususlara aykırı bir durumun tespiti halinde ilgililer hakkında gerekli kanunî işlem yapılır. Aykırılık ve noksanlıklar toplum ve çevre sağlığı açısından bir zarar doğurmuyorsa, tedbirlerin alınması ve noksanlıkların giderilmesi için bir yılı geçmemek üzere süre verilir." hükmü uyarınca, 1608 sayılı Kanun'un 1. maddesi gereğince işletmeciye idari para cezası verilmesi ve gayrisıhhî müesseselerde aykırılık ve noksanlıklar giderilinceye kadar faaliyetin menine karar verilmesi öngörülmüş ise de anılan kuralın bakılan bu davada uygulanamayacağı açıktır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA;
3. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 09/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.