Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1797 Esas 2021/1201 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1797
Karar No : 2021/1201

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Hizmetleri … Müdürü …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Vakfı (…)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 10/06/2020 tarih ve E:2020/2150, K:2020/5042 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 02/04/2013 tarih ve 28606 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesinin "Su Ürünlerini Üretim ve Yetiştirme Tesisi" tanımı içerisindeki "...ve soğuk hava deposu, paketleme ünitesi, yem ve malzeme deposu gibi..." ibaresinin; "Yat Limanı" tanımındaki "Yat limanlarında konaklama tesisi yapılması halinde, bu tesislerin yükseklikleri 6.50 metreyi (2 kat) ve emsali toplam emsalin %20’sini geçmeyecek şekilde yapılaşma koşulları imar planı kararı ile belirlenir. Yat limanlarında tüm üst yapılarda kot, her binanın köşe kotlarının aritmetik ortalaması alınarak bulunur. Bodrum katlar yapı yüksekliğine ve emsale dâhildir" cümlelerinin ve aynı Yönetmeliğin 7. maddesinin Fırat ve Dicle Nehirleri tanımlarında değişiklik yapan kısmının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 10/06/2020 tarih ve E:2020/2150, K:2020/5042 sayılı kararıyla;
Danıştay Ondördüncü Dairesinin 23/06/2015 tarih ve E:2013/5349, K:2015/5574 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 05/04/2018 tarih ve E:2015/4309, K:2018/1569 sayılı kararıyla, dava konusu Yönetmeliğin 1. maddesinin "Su Ürünlerini Üretim ve Yetiştirme Tesisi" tanımı içerisindeki "...ve soğuk hava deposu, paketleme ünitesi, yem ve malzeme deposu gibi..." ibareleri ile "Yat Limanı" tanımındaki "Yat limanlarında konaklama tesisi yapılması halinde, bu tesislerin yükseklikleri 6.50 metreyi (2 kat) ve emsali toplam emsalin %20’sini geçmeyecek şekilde yapılaşma koşulları imar planı kararı ile belirlenir. Yat limanlarında tüm üst yapılarda kot, her binanın köşe kotlarının aritmetik ortalaması alınarak bulunur. Bodrum katlar yapı yüksekliğine ve emsale dâhildir" cümlelerine yönelik kısmının onanması, dava konusu Yönetmeliğin 7. maddesinin Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin ek listesindeki Fırat ve Dicle Nehirleri tanımlarında yapılan değişikliğe ilişkin kısmının eksik inceleme nedeniyle bozulması üzerine, kısmen bozma kararına uyularak;
Dava konusu Yönetmelik değişikliğinden önce, Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik kapsamında, Fırat ve Dicle Nehirleri tanımları içerisinde, Karasu, Murat, Batman ve Botan kollarının da koruma kapsamına alındığı,
Uyuşmazlıkta davalı idarece, Fırat ve Dicle Nehirlerine ait yukarıda belirtilen kolların yatak genişliklerinin dar ve taşıdığı su miktarlarının az olduğu gerekçesiyle ek listeden çıkartıldığı belirtilmekte ise de; 3621 sayılı Kıyı Kanunu'nun akarsuların doğal ve kültürel özelliklerinin gözetilerek korunması amacı göz önünde bulundurulduğunda, Yönetmeliğin ilk halinde yer alan anılan kolların, Yönetmelik kapsamından çıkartılmasına sebebiyet veren koşulların, diğer bir deyişle bu kolların genişlikleri ve taşıdığı su miktarlarında ortaya çıkan değişikliklerin somut ve bilimsel verilerle ortaya konulmasının gerektiği,
Bu itibarla, Dairelerinin 05/03/2020 tarihli ara kararı ile söz konusu kolların 3621 sayılı Kanun ve alt mevzuatı kapsamından çıkartılmasına esas herhangi bir bilimsel veri, uzman görüşü ya da saha tespiti raporu vb. tüm bilgi ve belgelerin istenilmesine karar verildiği, davalı idare tarafından Dairelerine sunulan 11/05/2020 havale tarihli ara karar cevabında, söz konusu kolların 3621 sayılı Kanun kapsamından çıkartılmasına esas herhangi bir bilimsel veri, uzman görüşü ya da saha tespiti sunulmadığı gibi, ülkemizdeki bütün su kaynaklarının plânlanması, yönetimi, geliştirilmesi ve işletilmesinden sorumlu bulunan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünden alınmış bu yönde bir raporun da dava dosyasına sunulmadığının anlaşıldığı,
Bu durumda; idarenin kanuniliği ilkesi uyarınca dava konusu işlemin İdare tarafından yasal dayanağının açık bir biçimde ifade edilemediği, iptali istenen ek listedeki tanımdan çıkartılan Fırat ve Dicle Nehirlerine ait kolların dava konusu Yönetmelik maddesi ile hukuki rejimlerinin de değişeceği göz önünde bulundurulduğunda, dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle; 02/04/2013 tarih ve 28606 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 7. maddesinin Fırat ve Dicle Nehirleri tanımlarında değişiklik yapan kısmının iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, idarelerince hazırlanan dava konusu Yönetmeliğin, 17/02/2006 tarih ve 26083 sayılı Resmi Gazete'te yayımlanan Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak hazırlandığı, düzenlemeye ilişkin kurum görüşleri, karşılaştırma cetveli gibi belgelerin dosyaya sunulduğu, dava kapsamında ispat yükünün davacıda olduğu halde Daire tarafından ispat yükünün idarelerine yüklendiği, Fırat ve Dicle Nehirlerine ilişkin tanımlardan çıkarılan kolların yatak genişlikleri dar ve taşıdıkları su miktarının az olması nedeniyle Kıyı Kanunu'na tabi olmayacak derecede küçük akarsular oldukları, mevzuat hükümleri, hizmet gerekleri ve kamu yararına uygun hükümlerin iptali yolundaki Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE;
2. Dava konusu Yönetmeliğin 7. maddesinin Fırat ve Dicle Nehirleri tanımlarında değişiklik yapan kısmının yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu 10/06/2020 tarih ve E:2020/2150, K:2020/5042 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.