Danıştay 12. Daire 2021/3306 Esas 2021/3875 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3306
Karar No : 2021/3875

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ...Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

2- ...Genel Müdürlüğü (...)
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri (İETT) Genel Müdürlüğünde teknisyen olarak görev yapan davacı tarafından; Bulgaristan'da geçen hizmet sürelerinin fiili hizmet süresine dahil edilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 15/06/2015 tarihli işleminin iptali ile yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesince; Danıştay Onikinci Dairesinin 07/03/2019 tarih ve E:2018/4841, K:2019/1749 sayılı bozma kararına uyularak, Bulgaristan'dan zorunlu göçle Türkiye'ye gelip Emekli Sandığına tabi görevde bulunanların, yurt dışında geçen ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun Ek Geçici 59. maddesi ve bu maddenin atıfta bulunduğu Ek Geçici 2. maddesi uyarınca kazanılmış hak aylık ile emekli keseneğine esas aylıklarına ilişkin intibaklarında değerlendirilen sürelerinin, borçlanma yapılmaksızın 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu'nun 32. maddesi kapsamında fiili hizmet süresine eklenmesinin mümkün olmadığı; uyuşmazlık konusu olayda, İETT Genel Müdürlüğünün 12/11/2003 tarih ve 2003/234 sayılı işlemiyle davacının Bulgaristan'da geçen hizmet sürelerinin kazanılmış hak aylık intibakında dikkate alındığı, bununla birlikte söz konusu sürelerin emeklilik hizmet süresine eklenmesi için davacının borçlanma talebinde bulunmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, İETT Genel Müdürlüğünün 12/11/2003 tarihli işlemiyle Bulgaristan'da geçen hizmet sürelerinin borçlanma yapılmaksızın kazanılmış hak aylığı intibakında dikkate alındığı ve yapılan intibak işlemi çerçevesinde emekli kesenek ve kurum karşılıklarının Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına yatırıldığı, bu sürelerin fiili hizmet süresine dahil edilmesi talebiyle yapılan başvurunun dava konusu işlemle reddedildiği; kazanılmış hak aylığında dikkate alınan sürelerin, fiili hizmet süresine dahil edilmesi için borçlanma koşulu aranmasının kazanılmış hak ilkesine ve Anayasanın 10. maddesindeki eşitlik ilkesine aykırı olduğu belirtilerek, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Daire kararında belirtilen gerekçeyle, Mahkeme kararının gerekçe eklenmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkün olup, davacı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususlar, Mahkeme kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Diğer taraftan, 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun'un, 17/04/2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun'la eklenen, Geçici 6. maddesinde; "Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden 1/1/1989 tarihinden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar zorunlu göçe tabi tutulan, Türk vatandaşı olup Türkiye’de ikamet eden ve 1/7/1976 tarih ve 2022 sayılı Kanun dahil olmak üzere sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir veya aylık almamak koşulu ile yurt dışında geçen ve belgelendirilen çalışma süreleri bu Kanuna göre borçlandırılmak suretiyle yaşlılık aylığı bağlanmasında sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilir." kuralına yer verilmiştir.
Bu düzenlemeyle, zorunlu göçe tabi tutulan ve Türk Vatandaşı olup Türkiye'de ikamet edenlerin yurt dışında geçen çalışma sürelerinin, borçlanma yapılması kaydıyla, emeklilik fiili hizmet süresine dahil edilmesi öngörülmüştür.
Ayrıca, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 29/12/1983 tarih ve E:1983/3, K:1983/12 sayılı kararıyla da; 5434 sayılı Kanun'da yazılı süreler içinde başvurulması koşuluyla başvuru tarihinde iştirakçi statüsünde bulunanların, Bakanlar Kurulu Kararı ile vatandaşlığa kabul tarihinden önce geçmiş hizmetlerini borçlanabilecekleri belirtilmiştir.
5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu'nun Ek 31. maddesinde ise, borçlanmaya ilişkin temel usul ve esaslar belirlenerek, iştirakçilerin veya dul ve yetimlerinin 102. maddede yazılı süreler içerisinde yazı ile Sandığa müracaat etmeleri halinde borçlanmaya konu hizmetlerinin anılan Kanun'da belirlenen esaslar dahilinde borçlandırılacağı; ayrıca bu düzenlemenin, 5434 sayılı Kanun'un ek ve değişiklikleri ile diğer kanunlarla getirilen bütün borçlanmalar hakkında da uygulanacağı kurala bağlanmış; atıf yapılan 102. maddede ise borçlanma başvurusu için öngörülen bu süreler; istek ile emekliye ayrılacak olanlar için, istek tarihinden en az 6 ay önce, yaş haddi nedeniyle emekliye ayrılanlar için ise görevleriyle ilgilerinin kesildiği tarihten itibaren en geç 6 ay olarak belirlenmiştir.
Buna göre, Emekli Sandığına tabi görevlerde çalışanların, 5434 sayılı Kanun'da veya diğer kanunlarda bahsedilen hizmetleri borçlanabilmeleri için, istek üzerine emekliye ayrılacakların talep tarihinden en az 6 ay önce; yaş haddinden emekliye ayrılanların ise görevleriyle ilişiklerinin kesildiği tarihten itibaren en geç 6 ay içinde Sandığa başvurmaları gerekmektedir.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacının Bulgaristan'da geçen hizmetlerinin 2003 yılında 657 sayılı Kanun'un Ek Geçici 59. maddesi uyarınca kazanılmış hak aylık derecesinin tespitinde dikkate alındığı; bununla birlikte, söz konusu hizmet sürelerinin 3201 sayılı Kanun'un Geçici 6. maddesi ve 5434 sayılı Kanun'un Ek 31. maddesine göre borçlanmak suretiyle emeklilik fiili hizmet süresine eklenmesi hususunda davacı tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bir başvurunun bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacının Bulgaristan'da geçen ve 657 sayılı Kanun'un Ek Geçici 59. maddesi çerçevesinde kazanılmış hak aylık derecesinin tespitinde dikkate alınan sürelerin, 3201 sayılı Kanun'un Geçici 6. maddesi ve 5434 sayılı Kanun'un Ek 31. maddesi hükümlerine göre borçlanma yapılmaksızın, 5434 sayılı Kanun'un 32. maddesi kapsamında emeklilik fiili hizmet süresine eklenmesi mümkün bulunmadığından, davanın reddi yolundaki temyiz konu Mahkeme kararının, yukarıda yer verilen gerekçenin eklenmesi suretiyle onanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer taraftan, İETT Genel Müdürlüğü tarafından, davacının Bulgaristan'da geçen hizmetleri 2003 yılında kazanılmış hak aylık derecesinin tespitinde değerlendirilmiş olmakla birlikte, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının dava konusu edilen 15/06/2015 tarihli işleminde, davacının Bulgaristan'da geçen hizmetlerinin kazanılmış hak aylığında dikkate alınamayacağı yönünde görüş bildirildiği anlaşılmış olup; Bulgaristan'da geçen hizmet sürelerine ilişkin olarak 2003 yılında yapılan intibak işleminin geri alınmasına yönelik davalı idareler tarafından icrai nitelikte işlem tesis edilmesi halinde, bu işleme karşı yargı yoluna başvurabileceği de açıktır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı temyize konu kararının, yukarıda belirtilen gerekçenin eklenmesi suretiyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 14/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.