9. Hukuk Dairesi 2019/7990 E. , 2019/22846 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili özetle; müvekkilinin alt işveren ... Sosyal Hizmetler Ltd. Şti."ye bağlı olarak asıl işveren T.C. ... Belediye Başkanlığı"nda 25/01/2005 tarihinden iş akdinin haksız olarak feshedildiği 31/12/2012 tarihine kadar temizlik görevlisi olarak çalıştığını, davacının davalıya ait iş yerinde haftada 6 gün günde 11 saatten fazla çalıştığını, çalıştığı dönemde 1.300,00 TL net ücret aldığını, yemek ve servisin davalı işveren tarafından tedarik edildiğini, iş akdi haksız olarak feshedilen davacının alacaklarını Kadıköy 15. Noterliğinin 10/05/2013 tarih ve 12994 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalılardan talep ettiğini, davalıların bu ihtarnameye rağmen ödeme yapmadığını iddia ederek; kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, genel tatil ücreti ve yıllık izin ücreti alacaklarının faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Hizm. Ltd. Şti. vekili, davacının davalı şirketin diğer davalıdan aldığı ihaleli işte belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığını, iş akdinin sözleşme bitimi nedeniyle sona erdiğini ve bu nedenle davacının kıdem ve ihbar tazminat hakkının bulunmadığını, fazla mesai ücrete dahil olarak çalıştığını, yıllık izinlerini kullandığını, varsa alacaklarını diğer davalıdan talep etmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı T.C. ... Belediye Başkanlığı vekili özetle davanın husumet nedeniyle reddi gerektiğini, davacının diğer davalının çalışanı olduğunu, davacıyla aralarında imzalanan bir iş sözleşmesinin bulunmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak; davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın davalılar tarafından temyizi üzerine, karar Dairemizce özetle ve sonuç olarak;
“1- Davalı T.C. ... Belediye Başkanlığı vekilinin temyiz talebinin reddine ilişkin karara yönelik temyizi üzerine yapılan incelemede;
Mahkemenin gerekçeli kararı davalı T.C. ... Belediye Başkanlığı’na 21/10/2014 tarihinde usulüne uygun şekilde tebliğ edilmiştir.
Davalı ... Başkanlığı vekili, kararı 31/10/2014 tarihinde temyiz harçlarını yatırarak temyiz etmiştir.
Mahkemece davalı T.C. ... Belediye Başkanlığı vekilinin temyiz talebi 01.12.2014 tarihli ek karar ile temyiz talebi süresinde olmadığından reddedilmiştir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 8. maddesine gore İş Mahkemesi’nin kararlarına karşı temyiz süresi 8 gün olup, Mahkemenin gerekçeli kararının davalı T.C. ... Belediye Başkanlığı’na 21/10/2014 tarihinde usulüne uygun şekilde tebliğ edildiği, buna göre 8. günün 29.10.2014 tarihine denk geldiği, 29 Ekimin tatil olması nedeni ile temyiz süresinin tatili takip eden sonraki gün olan 30.10.2014 tarihine uzadığı, ancak davalı T.C. ... Belediye Başkanlığı vekilinin temyiz talebini 8 günlük temyiz süresi geçtikten sonra temyiz ettiği, buna gore Mahkemenin temyiz talebinin reddine ilişkin kararının yerinde olduğu anlaşıldığından, Mahkemenin davalı T.C. ... Belediye Başkanlığı vekilinin temyiz talebinin reddine ilişkin karara yönelik temyiz talebinin reddi ile 01.12.2014 tarihli ek kararının ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden T.C. ... Belediye Başkanlığına yükletilmesine,
2- Davalı ... Hizm. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
Yargılama usuli ile ilgili olarak 6100 sayılı HMK"nın 137. maddesinde, tarafların dilekçelerinin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılacağı, ön incelemede; dava şartları ve ilk itirazların inceleneceği, uyuşmazlık konularının tam olarak belirleneceği, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemlerin yapılacağı, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda sulh veya arabuluculuğa teşvik edileceği ve bu hususların tutanağa geçirileceği açıklanmıştır. Yine aynı maddede ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemeyeceği belirtilmiştir.
144. maddede ise tahkikat aşamasında ise tarafların usulüne uygun şekilde duruşmaya davet edileceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan 6100 Sayılı HMK’nın 27. maddesinde hukuki dinlenilme hakkı kurala bağlanmıştır. Hukukî dinlenilme hakkı, Anayasa"nın 36"ncı maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi"nin 6"ncı maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur. Hukuki Dinlenilme Hakkı” gereğince davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olup, bu hakkın yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını, mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini içermektedir. Mahkemeler, kararlarını somut ve açık bir şekilde gerekçelendirmek zorundadırlar. Eksik, şeklî ve görünüşte gerekçe yazılması adil yargılanma hakkının (hukukî dinlenilme hakkının), ihlâlidir.
Somut uyuşmazlıkta, Mahkemece tensip zaptı hazırlanıp taraflara tanıkların bildirilmesi için kesin süre verilmiştir. Davalı ... Hizm. Ltd. Şti. vekili, bu sürede tanık bildirmeyip ön inceleme duruşmasına da gelmemiştir. Bunun üzerine Mahkemece davalının yokluğunda tahkikat aşamasına geçilmiş ve bilirkişi raporu ibrazından sonra davalı ... Hizm. Ltd. Şti. vekili bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde, tanıklarının dinlenmesini talep etmiştir. Mahkemece bu konuda olumlu olumsuz bir karar verilmeden, davalı tanıkları dinlenmeden dosya hakkında nihai karar verilmiştir.
Yukarıda açıklandığı üzere HMK"nın 144. maddesi uyarınca tarafların tahkikat aşamasına daveti yasal zorunluluk olup, Mahkemece davalı davet edilmeden yokluğunda tahkikat aşamasına geçilmesi hatalıdır. Tarafların dayandığı delillerin bildirilmesi için de tahkikat aşamasına geçince kesin süre verilmesi gerekir. Mahkemece yukarıda açıklanan usul hükümlerine riayet edilmeden yargılama yapılıp sonuca gidilmesi adil yargılanma hakkının ihlali olup kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.“ gerekçesiyle Davalı ... Hizm. Ltd. Şti. yararına ve sair yönler incelenmeksizin bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak davalı tanıkları dinlenmiş ve yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın davalılar tarafından temyizi üzerine karar, Dairemizce özetle ve sonuç olarak ;
“1-Gerekçeli karar başlığında, dava tarihinin 13/05/2013 olarak yazılması gerekirken, 09/06/2016 tarihinin yazılması maddi hata olup, yerel mahkemece her zaman düzeltilebileceğinden bozma nedeni yapılmamıştır.
2-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
3-Somut uyuşmazlıkta; dosyada mübrez imzasız bordrolarda fazla mesai ücreti tahakkuku bulunmaktadır. Bu tahakkuk miktarlarının, hesaplanan fazla mesai ücretinden mahsubu gerektiğinin düşünülmemesi hatalı olup, hükmün bozulması gerekmiştir.” gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, davalılar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Somut uyuşmazlıkta; davada birden fazla davalı olduğundan hüküm fıkrasında, davalılar lehine hükmedilen vekalet ücretinin "davalılar" lehine hükmedilmesi gerekirken, “davacıdan alınarak davalıya verilmesine” şeklinde hüküm kurulmasının HMK. nın 297/2. Maddesine aykırı olduğunun ve infazda tereddüt yaratacağının düşünülmemesi hatalı olup bozma sebebi ise de; bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün 6100 sayılı HMK"nun geçici 3/2. Maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK.nun 438/7. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
F)Sonuç:
Temyiz olunan kararın, vekalet ücretine ilişkin 12 numaralı bendindeki “..davalıya..” sözcüğünün çıkartılarak, yerine “…davalılara..." sözcüğünün yazılmasına, hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun 28/09/2018 tarih ve 2018/2 E. 2018/8 K. Sayılı İBK. uyarınca onama harcı alınmasına yer olmadığına, nispi temyiz harcının isteği halinde ilgiliye iadesine, 19.12.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.