Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/452 Esas 2021/1268 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/452
Karar No : 2021/1268


TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) :1- ... Hizmetler Yapı ve İşletme Sanayi Ticaret A. Ş.
2- ... İnşaat Yapı Sanayi ve Ticaret A. Ş.
3- ... Makina Kazan San. İnş. Taah. İmal. İç ve Dış Tic. A. Ş.
4- ... Kap Sanayicileri Birliği Derneği
5- ... Isı Sistemleri Ticaret ve Sanayi A. Ş.
6- ... Isı Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
7- ... Isı Tekniği Sanayi ve Ticaret A. Ş.
8- ... Isı Sanayi ve Ticaret A. Ş.
VEKİLİ : Av. .. Av. ...
UETS Kodu: ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı
(Mülga: ... Bakanlığı)
UETS Kodu: ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 10/10/2019 tarih ve E:2013/240, K:2019/2994 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 01/04/2010 tarih ve 27539 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 12. maddesinin ana Yönetmeliğin 13. maddesinin 3. fıkrasını değiştiren kısmı ile ana Yönetmeliğin 22. maddesinin 1. fıkrasını değiştiren 22. maddesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 10/10/2019 tarih ve E:2013/240, K:2019/2994 sayılı kararıyla;
05/12/2008 tarih ve 27075 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği'nde 01/04/2010 tarih ve 27539 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile 13. maddesinin 3. fıkrası ve 22. maddesinin 1. fıkrasının değiştirildiği, 22. maddenin 2., 3., 4., 6. ve 7. fıkralarının yürürlükten kaldırıldığı; bakılan davanın, yapılan değişikliklerin hukuka aykırı olduğu iddialarıyla açıldığının anlaşıldığı, davalı idarenin usule ilişkin itirazlarının yerinde görülmediği,
5627 sayılı Kanun'un "Uygulamalar" başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde yer alan "Toplam inşaat alanı yönetmelikte belirlenen mesken amaçlı kullanılan binalarda, ticarî binalarda ve hizmet binalarında uygulanmak üzere mimarî tasarım, ısıtma, soğutma, ısı yalıtımı, sıcak su, elektrik tesisatı ve aydınlatma konularındaki normları, standartları, asgarî performans kriterlerini, bilgi toplama ve kontrol prosedürlerini kapsayan binalarda enerji performansına ilişkin usûl ve esaslar, Türk Standartları Enstitüsü ve Genel Müdürlük ile müştereken hazırlanarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle düzenlenir. Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edilmesi halinde ilgili idare tarafından yapı kullanma izni verilmez." kuralı ile davalı idareye yönetmelik ile düzenleme yapma yetkisinin verildiği; davalı idarenin bu yetkiyi Kanunla kendisine tanınan alan ve sınırlar içerisinde kullanarak düzenleme yapılabileceğinin açık olduğu,
Uyuşmazlığın davalı idare tarafından yapılan değişikliklerin idareye Kanunla verilen düzenleme yapma yetkisi içinde olup olmadığı noktasında toplandığı,
Dava konusu Yönetmelik'in 13. maddesinin 3. fıkrasında yapılan değişikliğin incelenmesi:
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından Yönetmelik'in 13. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "Yeni yapılacak binalarda; toplam kullanım alanının 1.000 m2’den büyük olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılır." kuralının "Yeni binalarda; yapı ruhsatına esas olan toplam kullanım alanının 2.000 m2 ve üstünde olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılır." şeklinde değiştirildiği,
Her ne kadar, davacı tarafından, "merkezi ısıtma sistemleri ile ilgili tüm makine ve ekipmanlar yurt içinde üretilmesine karşın, ferdî ısınma sistemlerinin hemen hemen tamamının ithal edildiği, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun merkezi sistemden ferdî sisteme geçişi zorlaştırdığı göz önüne alındığında Kanun koyucunun ferdî ısınma sistemi yerine merkezi ısınma sistemini desteklendiği" ileri sürülmüş ise de; yapılan değişiklik ile daha önce uygulamada tereddüt oluşturan kullanım alanı tabirinin, yapı ruhsatına esas kullanım alanı olarak netleştirildiğinin, yeni binalarda zorunlu merkezi sistem için daha önce 1.000 m2 olan sınırın 2.000 m2 ve üstü şeklinde değiştirilerek 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu ile Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği düzenlemeleri ile bütünlük sağlandığının görüldüğü,
Bu itibarla, iptali talep edilen Yönetmelik değişikliğinde 5627 sayılı Kanun'un amacına aykırı bir yön bulunmadığı ve değişikliğin Kanunla davalı idareye verilen yetkinin kapsamında kaldığı görüldüğünden hukuka aykırılık tespit edilmediği,
Dava konusu Yönetmelik'in 22. maddesinin 1. fıkrasında yapılan değişiklik ile aynı maddenin 2., 3., 4., 6. ve 7. fıkralarının yürürlükten kaldırılmasının incelenmesi:
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından Yönetmelik'in 22. maddesinin 1. fıkrasında, "Yeni yapılacak olan ve 1.000 m2’nin üzerinde kullanım alanına sahip binalardaki ısıtma, soğutma, havalandırma, sıhhi sıcak su, elektrik ve aydınlatma enerjisi ihtiyaçlarının tamamen veya kısmen karşılanması amacıyla, hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklı sistem çözümleri tasarımcılar tarafından rapor halinde ilgili idarelere sunulur. İlgili idare yapı kullanma izni verilmesi safhasında bu raporda sunulan sistem çözümlerinin uygulamasını dikkate alır." kuralının "Yeni yapılacak olan ve yapı ruhsatına esas kullanım alanı yirmibin metrekarenin üzerinde olan binalarda ısıtma, soğutma, havalandırma, sıhhi sıcak su, elektrik ve aydınlatma enerjisi ihtiyaçlarının tamamen veya kısmen karşılanması amacıyla, yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı, hava, toprak veya su kaynaklı ısı pompası, kojenerasyon ve mikrokojenerasyon gibi sistem çözümleri tasarımcılar tarafından projelendirme aşamasında analiz edilir. Bu uygulamalardan biri veya birkaçı, Bakanlık tarafından yayımlanan birim fiyatlar esas alınmak suretiyle hesaplanan, binanın toplam maliyetinin en az yüzde onuna karşılık gelecek şekilde yapılır.” şeklinde değiştirildiği,
Yönetmelik'in 22. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "Yeni yapılacak binalarda yenilenebilir enerji sistemleri için birinci fıkrada belitilen raporda tesbit edilen ilk yatırım maliyeti enerji ekonomisi gözönünde bulundurulmak suretiyle, inşaat alanı 20.000 m²’ye kadar olan binalarda 10 yıl, inşaat alanı 20.000 m² ve daha büyük binalarda 15 yılda geri kazanılması durumunda bu sistemlerin yapılması zorunludur."; 3. fıkrasında yer alan "Yeni yapılacak binalarda hava, toprak ve su kaynaklı ısı pompası sistemleri için birinci fıkrada belitilen raporda tesbit edilen ilk yatırım maliyeti enerji ekonomisi gözönünde bulundurulmak suretiyle, inşaat alanı 20.000 m² ve üstündeki binalarda 15 yılda geri kazanılması durumunda, bu sistemlerin yapılması zorunludur."; 4. fıkrasında yer alan "Yeni yapılacak olan ve kullanım alanı 1.000 m²’nin üzerindeki oteller, hastaneler, yurtlar ve benzeri konaklama amaçlı konut harici binalar ile spor merkezlerindeki merkezi ısıtma ve sıhhi sıcak su sistemlerinde güneş enerjisi toplayıcıları ile sistemin desteklenmesi zorunludur."; 6. fıkrasında yer alan "Konut harici ve merkezi havalandırma ve iklimlendirme sistemlerine sahip binalarda, doğal havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin de tasarlanarak bu sistemlerin daha verimli çalışmalarının sağlanması gerekir."; 7. fıkrasında yer alan "Jeotermal enerji kaynakları ile merkezi ısıtma yapılan binalarda, ısıtma hattı dönüş suyunun bölgedeki jeotermal ısı kaynağına dönüşünün sağlanması gerekir." kurallarının yürürlükten kaldırıldığı,
Davacı tarafından, "Yönetmelik'in 22. maddesinde yapılan değişikliğin Bakanlığın yetkisinde olmadığı, Kanun'da, Yönetmelik'in 22. maddesinde yapılan değişikliği zorunlu kılan bir kuralın bulunmadığı, yapılan değişiklik ile inşaat maliyetlerinde doğrudan doğruya %10 artışın meydana geldiği, yapılması zorunlu kılınan sistemlerin ülkemizde üretilmediği" ileri sürülmüş ise de; yenilenebilir enerji kaynaklarının binalarda kullanımının yoğun olmadığının görülmesi üzerine, 5627 sayılı Kanun uyarınca enerji yöneticisi bulundurma mecburiyeti olan 20.000 m² üzerindeki binaların enerji tüketimlerinin bir kısmının yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanması için uyuşmazlık konusu değişikliğin yapıldığının anlaşıldığı,
Bu itibarla, iptali talep edilen Yönetmelik değişikliğinde 5627 sayılı Kanun'un amacına aykırı bir yön bulunmadığı ve değişikliğin Kanunla davalı idareye verilen yetkinin kapsamında kaldığı görüldüğünden hukuka aykırılık tespit edilmediği,
Gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, ferdi ısıtma sistemlerinin tüm makine ve teçhizatlarının yurt dışından ithal edildiği ve bu sistemlerin kullanımının merkezi ısıtma sistemlerindeki eşdeğer konforun sağlanması için daha fazla doğal gaz sarfiyatını gerektirdiği gözetildiğinde, dava konusu Yönetmeliğin 13. maddesinde yapılan değişikliğin binalarda merkezi sistemlerin kullanılmasını teşvik eden Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 42. maddesi ve 5627 sayılı Kanun'un amacıyla bağdaşmadığı; Enerji Verimliliği Kanunu'nun 7. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde davalı idareye dava konusu Yönetmeliğin 22. maddesinde yapılan değişikliği yapma konusunda herhangi bir yetki tanınmadığı, ayrıca anılan hükümde öngörülen değişikliğin inşaat maliyetlerinde % 10'luk artışa sebebiyet vereceği, coğrafi bölge, kullanım amacı, ihtiyaçlar ve fizibilite çalışmalarının sonuçları düşünülmeksizin yenilenebilir enerji olanaklarını zorunlu kılan söz konusu düzenlemenin ithalatın fazlalaşmasına neden olacağı belirtilerek, Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacıların temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin 10/10/2019 tarih ve E:2013/240, K:2019/2994 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 21/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.