9. Hukuk Dairesi 2013/5848 E. , 2013/14087 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA :Davacı, kıdem tazminatı alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 01.11.1982- 18.05.2009 tarihleri arasında makine nakısı ve el sanatları, ahşap boyama kurslarında yaygın yönetmelik uyarınca çalıştığını, emeklilik nedeniyle işten ayrıldığını ileri sürerek kıdem tazminatı isteminde bulunmuştur.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davacının, ... Halk Eğitimi Merkezi bünyesinde usta öğretici olarak görev yapmakta iken emekliye ayrılan davacının görevi sona erdiğinden iş sonu tazminatının ödenmesinin olanaksız olduğunu, usta öğreticilerin 1 ayda çalıştıkları toplam saatin 7,5"a bölünmesiyle bulunacak gün sayısı kadar sigortalı sayılmaları, sigorta prim belgelerinin de çalışılan gün sayısı göz önünde bulundurularak düzenlenmesi gerektiğinin ifade edildiğini, bu tarz çalışanların sadece sosyal güvenlikleri açısından 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ilişkilendirildiklerini, davacının 506 sayık Kanunun gereği tüm haklardan yararlanmasının mümkün olmadığını, ayrıca davacının işçi statüsünde olmamasından dolayı İş Kanununa tabi olmadığını, 657 sayılı Kanunun 89.md. çerçevesinde idari sözleşme ile görevlendirilmiş olduğundan görevsizliğe karar verilmesini talep ettiklerini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak kıdem tazminatı hüküm altına alınmıştır.
D) Temyiz:
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 89. maddesinde “Her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir. Ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile tespit olunur, hükümleri yer almaktadır.
Bu maddeye istinaden çıkarılan, Milli Eğitim Bakanlığı kurumlarında sözleşmeli veya ek ders görevi ile görevlendirilecek uzman ve usta öğreticiler hakkında yönetmeliğin 5/2 maddesi uyarınca da, Uzman ve Usta Öğreticilerin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca 02/12/1998 tarihli ve 98/12120 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslarda belirtilen miktarda ek ders görevi verilebileceği belirtilmiştir.
Görev konusu kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece kendiliğinden dikkate alınmalıdır.
İş mahkemelerinin görev alanını hakim, tarafların iddia ve savunmalarına göre değil, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 1. maddesini esas alarak belirleyecektir.
Dava dilekçesinin görev nedeni ile reddi ve adli yargı görevli ise davanın görevli hukuk mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir.
İdari Yargının görevli olması “dava dilekçesinin yargı yolu yanlışlığı nedeni ile reddine” karar verilmesi gerekir. İdari Yargı görevli ise gönderme kararı verilemez.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 1. maddesi uyarınca İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya iş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözüm yeri iş mahkemeleridir.
Davacının dışarıdan ücretli usta öğretici olarak İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün istemi ve İlçe Kaymakamlığı’nın onayı ile görevlendirildiği, davacıya ücretlerinin 657 Sayılı Devlet Memurları kanununun 89.maddesine uygun olarak Bakanlar Kurulunca çıkarılan kararlar uyarınca Maliye Bakanlığınca belirlenen ders ücretleriyle ödendiği anlaşılmaktadır.
Davacının sosyal güvenlik hukuku yönünden Sosyal Sigortalar Kurumu kapsamında gösterilmesi iş sözleşmesi ile çalıştığını göstermez.
Davacı 657 sayılı yasanın 89. maddesinde belirtilen statü içinde ve Kaymakamlık onayı ile görevlendirilmiştir. Davacı ile davalı arasında iş sözleşmesi bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki ilişkinin statü hukukuna tabi olduğunun kabulü gerekir. Aradaki hukuki ilişki iş sözleşmesi, bir başka anlatımla işçi-işveren ilişkisi olarak nitelenemez.
Bu hukuki olguya göre uyuşmazlığın çözüm yeri idari yargı olup, Mahkemece “dava dilekçesinin yargı yolu yanlışlığı nedeni ile usulden reddine” karar verilmesi gerekirken uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
Kabule göre de, davalı Bakanlık harçtan muaf olduğu ve bu husus hükümde de vurgulandığı halde yargılama giderleri arasında 56,50 TL ıslah harcı da sayılarak bundan da İdarenin sorumlu tutulmasının hatalıdır.
F) SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, 09.05.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.