Danıştay 10. Daire 2016/651 Esas 2021/3492 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/651
Karar No : 2021/3492

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, yetiştirdiği 2245 adet koyun ve 495 adet kuzu ile ilgili olarak 2012 yılı damızlık koyun-keçi destekleme priminin tarafına ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun kayıt sisteminde ismi bulunmadığı gerekçesiyle reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali ile ödenmeyen destek priminin başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; 29/04/2015 tarihli ara kararı üzerine gönderilen bilgi ve belgelerden; davacının yetiştirdiği hayvanların tespitinin davalı idare elemanlarınca tutulan 20/12/2012 tarihli tutanak ile yapıldığı, tutanakta davacı ile birlikte T.T. ve C.I. adlı yetiştiricilere ait hayvanların da tespit edildiği, ödeme listesinde adı geçen kişilere yer verildiği ve Birliğe başvuru yaptıkları için ödeme yapıldığının belirtildiği, davacının ise destekleme başvurusu bulunmadığının belirtildiği, adı geçen kişilere ödeme yapılmasına esas ne şekilde başvuruda bulunulduğuna ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin dava dosyasına sunulmadığı, ilgili mevzuat uyarınca destekleme ile ilgili kayıtların düzenli olarak işlenmesi, güncellenmesi ve işletmelerdeki tüm koyun-keçiler ile ilgili verilerin sisteme girilmesinden birliklerin sorumlu olduğu, il/ilçe müdürlüklerince hayvanların, işletmede bulunduğuna ilişkin bilgilerin sistem üzerinden ve kayıtlı oldukları işletmede yerinde kontrol edileceğinin kurala bağlanmış olduğu görüldüğünden davalı idarece davacıya ait hayvanların tespiti yapıldığı halde sisteme aktarılmamış olması nedeniyle kayıt sisteminde isminin bulunmamasının davacının kendi kusurundan kaynaklanmadığı, kayıt ve tespit işlemlerinin idarece eksik yerine getirilmesi sonucu davacı ile aynı gün tespiti yapılan T.T. ve C.I. isimli yetiştiricilere ait hayvanlara destekleme ödemesi yapıldığı halde davacının sistemde ismi olmadığı gerekçesiyle ödeme yapılmaması üzerine yapılan başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı ve ödenmeyen desteğin davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, ödenmeyen destek priminin 08/07/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ilgili mevzuat uyarınca davacının yerine getirmesi gereken yükümlülükleri yerine getirmediği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY:
Davacı tarafından, 08/07/2013 tarihinde idareye yaptığı başvurusunda 20/12/2012 tarihinde Batman Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünce tutanak tutularak hayvan tespiti yapıldığı, kendisiyle birlikte tutanakta ismi bulunan şahısların ödeme almasına rağmen kendisine ödeme yapılmadığı belirtilerek dilekçe ekinde ilgili tutanakla birlikte ödeme yapılması talep edilmiştir. Davalı idare tarafından, Batman Damızlık Koyun Keçi Birliğinin ilgili yazısında 259 yetiştiricinin kayıt sistemindeki işletmelerde hayvanları görülemediğinden bilgi sistemine veri girişi yapılamadığının bildirildiği ve Bakanlık yazısına istinaden hayvan sayıları güncel olmayan yetiştiricilerin desteklemelerden yararlanamayacağı, dolayısıyla kayıt sisteminde davacının ismi bulunmadığından desteklemeden faydalanamayacağı gerekçesiyle davacının başvurusu reddedilerek dava konusu işlem tesis edilmiştir. Davacı tarafından, Birliğe küpe ücretleri ödenip gerekli başvurunun yapıldığı iddia edilerek başvurunun reddi işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
07/05/2012 tarih ve 28285 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu'nun 16/04/2012 tarih ve 2012/3106 sayılı, "2012 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar"ının 1. maddesinde; "Bu Karar, çevreye duyarlı tarımsal üretimi yaygınlaştırmak, verimi ve kaliteyi yükseltmek, uygulanan politikaların etkinliğini sağlamak, sektörün öncelikli problemlerinin çözümüne katkıda bulunmak, sürdürülebilirliği sağlamak ve tarımsal kayıtların güncel tutulması amacıyla hazırlanmış olup, 2012 yılında uygulanacak olan tarımsal desteklemelere ilişkin hususları kapsar." kuralı, "Hayvancılık desteklemeleri" başlıklı 4. maddesinde; "(3) Damızlık koyun-keçi yetiştiriciliği yapan, damızlık koyun-keçi yetiştiricileri birliklerine üye, hayvanları Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı kayıt sistemlerine kayıtlı yetiştiricilere, anaç hayvan başına aşağıda belirtilen miktarda ödeme yapılır. 'Koyun-keçi 18 TL/baş' ..." kuralı, 14. maddesinde de; "Bu Kararın yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından çıkarılacak tebliğlerle belirlenir." kuralına yer verilmiştir.
Anılan Bakanlar Kurulu Kararına dayanılarak Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca çıkarılan ve 15/06/2012 tarih ve 28324 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2012/49 sayılı Hayvancılık Desteklemeleri Hakkında Uygulama Esasları Tebliği'nin 1. maddesinde; "Bu Tebliğ, 2012 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Bakanlar Kurulu Kararında yer alan hayvancılık destekleme ödemelerine ilişkin usul ve esasları kapsar." kuralına, "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin (s-ş) bentlerinde; "Koyun-Keçi Bilgi Sistemi (KKBS): Damızlık koyun keçi yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilerin koyun ve keçi türü hayvanlarının kaydedildiği destekleme amaçlı bilgilerin bulunduğu veri tabanı, Koyun Keçi Kayıt Sistemi (KKKS): 2/12/2011 tarihli ve 28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Koyun ve Keçi Türü Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği” hükümlerine göre koyun ve keçi türü hayvanların kayıt altına alındığı veri tabanı" olarak tanımlanmış, "Anaç koyun ve keçi desteklemeleri" başlıklı 7. maddesinde; "(1) Koyun ve keçi yetiştiriciliği yapan, damızlık koyun-keçi yetiştiricileri birliklerine üye, hayvanları Koyun Keçi Kayıt Sistemi (KKKS) ve Koyun-Keçi Bilgi Sistemine (KKBS) kayıtlı yetiştiriciler, anaç hayvan başına yılda bir kez olmak üzere desteklemeden yararlandırılırlar.
(2) Müracaat yeri, şekli ve zamanı;
a) Anaç koyun ve keçi desteklemesinden yararlanmak isteyen yetiştiriciler, üyesi bulunduğu örgüte ekinde, hayvanlarının kulak numaraları listesi bulunan dilekçe ile 1/9/2012– 15/10/2012 tarihleri arasında başvurur.
b) Damızlık koyun ve keçi yetiştiricileri birlikleri, 16/10/2012 ile 30/11/2012 tarihleri arasında il/ilçe müdürlüklerine müracaat eder.
c) Müracaatta eksiklikler bulunması halinde, il/ilçe müdürlükleri birlikleri yazılı olarak uyararak on gün içerisinde tamamlanmasını ister.
ç) Hayvan kayıtları 30/11/2012 tarihine kadar KKKS ve KKBS’ne kaydedilir.
(3) İstenecek belgeler; (...)
c) Destekleme, il/ilçe müdürlüklerince işletme kontrollerinin yapıldığı tarihteki hayvan sayısı esas alınarak yapılır.
ç) Destekleme ödemesi anaç koyun-keçinin 30/11/2012 tarihinde KKKS ve KKBS’de aynı işletmede kayıtlı olması şartıyla bulunduğu işletmeye yapılır. Hayvanların, 30/11/2012 ile il/ilçe müdürlüğünün yapacağı yerinde kontrol tarihine kadar geçen süre içerisinde aynı işletmede bulunması zorunludur. Desteklemeye esas hayvan sayısı, yetiştiricinin müracaatında beyan etmiş olduğu sayıdan fazla olamaz.
(5) İcmallerin hazırlanması öncesinde il/ilçe müdürlüklerince yapılacak işlemler;
a) Anaç koyun keçi desteklemesinde; işletmenin anaç koyun keçi mevcudu ve desteklemeye esas bilgileri KKKS ve KKBS’den alır ve gerekli kontrolleri yapar.
b) Hayvanların, işletmede bulunduğuna ilişkin bilgileri KKKS ve KKBS üzerinden ve kayıtlı oldukları işletmede yerinde kontrol eder.
c) Müracaat listelerinde adı bulunan yetiştiricilerin sahip olduğu hayvanların KKBS üzerinden destekleme kaydının yapılmasını sağlar.
ç) İşletme kontrol ve denetimlerini tamamladıktan sonra sistemden aldıkları icmal-1’leri askıya çıkarır, itirazları değerlendirir. İcmal-2, icmal-3 listelerini KKBS’den alarak hazırlar.
(6) Destekleme ödemesine esas çalışmalar;
a) KKBS veri tabanından yararlanılarak, bu Tebliğ’de yer alan kriterler doğrultusunda veri tabanından icmal-1 (askı listesi) yayınlanır ve aynı tarihte il/ilçe müdürlükleri tarafından kontrol edilerek on gün süreyle askıya çıkarılır.
b) Anaç koyun ve keçilerin ölüm, kesim, satış ile desteklemeye esas kayıtlarının KKKS ve KKBS veri tabanlarına işlenmesi için gerekli bilgilerin bildirilmesinden hayvan sahibi sorumludur.
c) Destekleme ile ilgili kayıtların düzenli olarak işlenmesi, güncellenmesi ve işletmelerdeki tüm koyun-keçiler ile ilgili verilerin KKBS’ye girilmesinden birlikler sorumludur. Birliklerce, KKKS’de kaydedilmemiş işletme ve hayvanlar için KKBS’de hiçbir işlem yapılamaz.
ç) Belgelerin düzenlenmesi, ilgili yerlere zamanında iletilmesi ve veri girişlerinin vaktinde yapılmasından görevli kişiler ve kuruluşlar sorumludur.
d) Askı başlangıç tarihi tatil gününe rastlarsa takip eden iş günü askıya çıkarılır. Askıya çıkarma tarihi ve saati ile askıdan indirme tarihi ve saati ilçe müdürlüğü ile üretici örgütü temsilcilerince tutanağa bağlanır ve güncel tarihle imzalanması sağlanır. Askı süresince herhangi bir itiraz olmaz ise doğru kabul edilir. Daha sonra yapılacak itirazlar değerlendirmeye alınmaz ve herhangi bir hak doğurmaz.
e) Destekleme icmallerinin hazırlanması, askıya çıkartılması, gönderilmesi ve ödeme ile ilgili çalışma takvimi HAYGEM’ce belirlenir.
(7) İtiraz etme ve itirazların değerlendirilmesi;
a) Askı süresince herhangi bir itiraz olmaz ise, kamu aleyhine olan hâller hariç, icmal-1’deki bilgiler doğru kabul edilir. Daha sonra yapılacak itirazlar değerlendirmeye alınmaz.
b) Askı süresinde icmal-1 için yapılan itirazlar, sürenin bitiminden itibaren en geç on gün içerisinde il/ilçe müdürlükleri tarafından değerlendirilerek KKKS ve KKBS üzerinde gerekli düzeltmeler yapılarak sonuçlandırılır.
(8) İcmallerin gönderilmesi;
a) KKBS’den alınan listeler icmal-2 şeklinde düzenlenip iki iş gününde ilçe müdürlüklerince onaylanır ve en geç iki iş günü içinde il müdürlüğüne gönderilir. Bu işlemler merkez ilçelerde il müdürlüklerince yapılır.
b) İlçelerden gelen onaylanmış icmal-2’ler, il müdürlükleri tarafından beş iş günü içinde KKBS’den kontrol edilip icmal-3 şeklinde düzenlenerek onaylanır ve beş iş günü içinde ödemeye esas olmak üzere HAYGEM’e gönderilir.
(9) Desteklemede kullanılacak başvuru dilekçeleri, üye başvuru tablosu, icmal örnekleri KKBS üzerinden yayınlanır.(...) " kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, mahkeme tarafından yapılan ara kararı ile davalı idareden desteklemenin usul ve esaslarına ilişkin mevzuat, Birliğe başvuru yapan yetiştiricilere ait liste, bu listede davacının adının olup olmadığı, KKKS ve KKBS kayıtlarının tutulmasından kimlerin sorumlu olduğu, görevliler tarafından davacının hayvanlarının tespit edilip edilmediği, davacıyla aynı gün tespit yaptırıp ödeme aldığı iddia edilen şahıslara ödeme yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa neden davacıya ödeme yapılmayıp bu şahıslara yapıldığı sorulmuş; idare tarafından ara kararına cevapta, konuya ilişkin mevzuat, İl müdürlüğü personelince söz konusu hayvan tespitinin yapıldığına ilişkin tutanak, birliğe başvuru yapanların listesi sunularak, bu listede davacının isminin bulunmayıp diğer şahısların isminin bulunması nedeniyle bu kişilere ödeme yapıldığına ilişkin beyan verildiği, ödeme alan şahısların Birliğe nasıl bir başvuru yaptığına ilişkin ise herhangi bir evrakın sunulmadığı görülmüştür.
Mevzuat hükümleri ve dosyada bulunan belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, koyun-keçi yetiştiricilerinin destek ödemesi alabilmek için öncelikle Birliğe, birliklerin de il/ilçe müdürlüklerine başvurmaları gerektiği, hayvan kayıtlarının KKKS ve KKBS'ye yapılmasından birliklerin sorumlu olduğu, sonrasında sistemde kayıtlı hayvanların idare tarafından yerinde kontrol edileceği, veri tabanlarına işlenmesi için gerekli bilgilerin bildirilmesi konusunda yetiştiricilere ait yükümlülüğün ancak ilgili kayıt yapıldıktan sonra ölüm, kesim, satış gibi güncellemeye esas değişikliklere ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda idare tarafından, davacıyla birlikte aynı gün sayım yaptıran ve destekleme ödemesi alan şahısların hayvanlarının yerinde kontrol edilmiş olması karşısında yetiştiricilerin Birliğe yaptıkları başvuru noktasında gerekli teyidin yapılmadığı açık olup, Batman Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği ile gerekli yazışma ve bilgi alışverişi yapılmaksızın sırf davacının başvuru listesinde ve kayıt sisteminde ismi bulunmadığı gerekçesiyle davacının destekleme ödemesi almak için yaptığı başvurunun reddi işleminde hukuka uyarlık bulunmadığından anılan işlemin iptali ile ödenmeyen destek priminin davacıya ödenmesi yolundaki temyize konu kararda sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali ile ödenmeyen destek priminin 08/07/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi yolundaki ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.