Danıştay 3. Daire 1986/698 Esas 1986/2319 Karar Sayılı İlamı

Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1986
Karar No : 2319
Esas Yılı : 1986
Esas No : 698
Karar Tarihi : 25/11/986

ORTAKLARINA KONUT YAPMAK AMACIYLA KURULAN KOOPERATİFİN 1956 YILINDA SATIN ALDIĞI ARSANIN, İMAR PLANI UYGULAMALARI SONUCU AMACIN GERÇEKLEŞMESİNE OLANAK VERMEYECEK BİR DURUMA GELMESİ NEDENİYLE 1983 YILINDA SATIŞININ ZORUNLU BİR İŞLEM OLDUĞU VE BU SATIŞIN MÜNHASIRAN ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARA YAPILMIŞ BULUNMASI BU İŞLEMİN ORTAK DIŞI İŞLEM OLARAK NİTELENDİRİLMESİ İÇİN YETERLİ BULUNMADIĞI CİHETLE KOOPERATİFİN ARSA SATIŞINDAN ELDE ETTİĞİ KAZANCININ KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAF OLACAĞI HK.

Ortaklarına konut yapmak amacıyla kurulan kooperatifin bu amaç için 1956 yılında satın aldığı arsayı, 1983 yılında satması sebebiyle elde ettiği ticari kazancı ihtirazi kayıtla verdiği beyanname ile beyan etmesi üzerine salınan kurumlar vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davanın; olayda 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7.maddesinin 16.bendinde öngörülen koşullardan birisi olan münhasıran ortaklarla iş görülmesi koşulunun ihlal edildiği gerekçesiylereddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararı temyiz istemine konu edilmiş bulunmaktadır. Yukarıda sözü edilen 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7.maddesin de hangi kurumların hangi hallerde kurumlar vergisinden muaf tutulacak ları belirtilmiş, aynı maddenin 2362 sayılı Kanunla değişik 16.bendinde ise, esas mukavelelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, idare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi, ihtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılmaması, münhasıran ortaklarla iş görülmesine dair hükümler bulunması şartı ile kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf tutulacakları, ancak esas mukavelelerde bu şartlar bulunmasına rağmen fiilen bu kayıt ve şartlara uymayan kooperatiflerin muafiyetten faydalanamayacakları hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, ortaklarına konut yapmak amacıyla kurulan kooperatifin bu amaç için satın aldığı arsayı, imar planı uygulamaları sonucu arsanın kooperatif amacının gerçekleşmesine imkan vermeyecek duruma gelmesi sebebiyle 1983 yılında ortak olmayan üçüncü şahıslara sattığı ve bu satıştan elde ettiği kazancı ortaklarına dağıtmayarak bilançosunun pasifinde yine bu amaç için muhafaza ettiği anlaşılmış olup, esasen bu hususun aksi de Vergi Dairesi Müdürlüğünce iddia edilmemektedir.
Mükellef kooperatifin ortaklarına konut yapmak amacıyla satın aldığı arsanın elden çıkarılması hali, kooperatif amacının gerçekleşmesi bakımından zorunlu bir işlem niteliğinde olduğundan, bu satışın münhasıran üçüncü şahıslara yapılmış bulunması bu işlemin ortak dışı işlem olarak nitelendirilmesi için yeterli değildir.
Açıklanan sebeple, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7.maddesinin 14.bendinde sözü edilen "münhasıran ortaklarla iş görülme" şartını ihlal etmeyen kooperatif adına 1983 yılındaki arsa satışı sebebiyle elde ettiği ticari kazanç tutarı üzerinden ihtirazı kayıtla verdiği beyannameye istinaden kurumlar vergisi salınmasında isabet görülmediği cihetle temyiz isteminin kabulü ile aksine verilen Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına karar verildi.