Danıştay 13. Daire 2020/1075 Esas 2021/2464 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/1075
Karar No:2021/2464

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Akaryakıt Dağıtım Sanayi ve Ticaret A.Ş.

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Dağıtıcı lisansına sahip davacı şirketin bayisinin otomasyon sisteminin çalışmaması ve bayide tespit edilen aykırılıkları Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na (Kurum) bildirmemesi nedeniyle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca 1.066.327,00-TL idarî para cezası uygulanmasına ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) ... tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:… K:… sayılı kararda, dağıtıcı lisansına sahip davacı şirketin bayisinin (…) akaryakıt istasyonunda 10/10/2017 tarihinde gerçekleştirilen denetim sonucunda tanzim edilen tutanakta, otomasyon sisteminde yapılan kontrollerde, 10/09/2017-10/10/2017 tarihleri arasında motorin dönem başı stok miktarının 8.440 litre, dönem sonu stok miktarının ise 10.157 litre olduğu, aynı tarih aralığında otomasyon sistemindeki dolum kayıtlarından toplam 43.506 litre motorin dolumu yapıldığı, satış raporları bölümünde ise toplam 43.625 litre motorin satışı yapıldığının tespit edildiği, davalı idare tarafından anılan tutanak esas alınarak, otomasyon alış-satış kayıtları ile ödeme kaydedici cihaz verileri arasında fark olduğu ve bayinin Kurum kayıtlarında yer alan ve denetim tarihini de kapsayan otomasyon dökümü incelendiğinde muhtelif tarihlerde gün içinde ve toplamda "dönem başı stok+tanka dolum-pompa satış=dönem sonu stok" hesaplamasının sağlanmadığı ve istasyon otomasyon sisteminde görülen ve tutanağa kaydedilen akaryakıt dolum ve satışları ile Kurum kayıtlarında yer alan otomasyon dökümünde görülen akaryakıt dolum ve satışlarının birbiriyle uyuşmamasının bayinin otomasyon sisteminin sağlıklı çalışmadığını gösterdiğinden bahisle dava konusu işlemin tesis edildiği,
Davalı idarece, otomasyon alış-satış kayıtları ile ödeme kaydedici cihaz verileri arasındaki fark nedeniyle otomasyon sisteminin sağlıklı çalışmadığı sonucuna varıldığı, anılan farkın salt otomasyon sisteminin sağlıklı çalışmamasına yorumlanamayacağı, faturalardan kaynaklanan bir sorun da olabileceği,
Bu durumda, otomasyon alış-satış kayıtları ile ödeme kaydedici cihaz verileri arasındaki farktan hareketle eksik incelemeye dayalı olarak, bayisinin otomasyon sisteminin sağlıklı çalışmadığı ve bayide tespit edilen aykırılıkların Kurum'a bildirilmediğinden bahisle davacı şirket hakkında 1.066.327,00-TL idarî para cezası uygulanmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı,
Öte yandan, soruşturma raporunda bayinin Kurum kayıtlarında yer alan ve denetim tarihini de kapsayan otomasyon dökümü incelendiğinden muhtelif tarihlerde gün içinde ve toplamda "dönem başı stok+tanka dolum-pompa satış=dönem sonu stok" hesaplamasının sağlanmaması ve istasyon otomasyon sisteminde görülen ve tutanağa kaydedilen akaryakıt dolum ve satışları ile Kurum kayıtlarında yer alan otomasyon dökümünde görülen akaryakıt dolum ve satışlarının birbiriyle uyuşmadığı ifadelerine yer verilmiş ise de, anılan ifadeleri destekler somut bilgi ve belgelerin sunulmadığından dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; İdare Mahkemesi tarafından, her ne kadar, eksik incelemeye dayalı olarak davacı şirket hakkında tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de, anılan işleme dayanak teşkil eden hususların denetim neticesinde tespit edilerek tutanağa bağlandığı, bilahare konuyla ilgili olarak yapılan soruşturma sonucu düzenlenen soruşturma raporunda da söz konusu fiilin subûta erdiğinin belirtildiği, tüm bu tespit ve bilgi belgeler dikkate alındığında otomasyon sisteminin denetime konu inceleme döneminde sağlıklı çalışmadığı, davacı şirketin otomasyon sisteminin sağlıklı çalışması için mevzuattan kaynaklanan sorumluluğunu yerine getirmediği sonucuna varıldığından, otomasyon alış-satış kayıtları ile ödeme kaydedici cihaz verileri arasındaki farkın otomasyon sisteminin sağlıklı çalışmaması dışında faturalardan kaynaklı sorunlardan olabileceği şeklinde somut bilgi ve belgeye dayanmayan tamamen varsayıma ve tahmine dayalı bir yorumla dava konusu işlemin iptal edilmesinde hukukî isabet bulunmadığı,
Bu durumda, mevzuatta, dağıtıcı lisansı sahiplerinin bayilerinde kaçak akaryakıt satışının yapılmasını önleyen teknolojik yöntemleri de içeren etkin bir denetim sistemi kurmak ve uygulamakla yükümlü olduğu, söz konusu sistemi kurmadığı ya da davalı idarece belirlenen usul ve esaslara uygun denetimi sağlayamadığı tespit edilen dağıtıcılara idarî para cezası verileceği kurala bağlanmış olduğundan, davacı şirketin bayisine ait akaryakıt istasyonunda, belirtilen dönem aralığını da kapsayan otomasyon dökümü incelendiğinde muhtelif tarihlerde gün içinde ve toplamda hem A-1a tablolarında, hem A-1b tablolarında "dönem başı stok+tanka dolum-pompa satış=dönem sonu stok" hesaplamasının sağlanamadığı, dolayısıyla davacı şirketin bayisine ait akaryakıt istasyonunda otomasyon sisteminin sağlıklı ve doğru çalışmadığı ve arızanın davalı idareye bildirilmediği, bu kapsamda dava konusu işlemin hukuka uygun olarak tesis edildiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın kaldırılmasına, 2577 sayılı Kanun'un değişik 45. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca esastan incelenen davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, şirketlerince uzaktan erişim sistemiyle ilgili tüm yükümlülüklerin yerine getirildiği, davalı idare tarafından tespit edildiği iddia edilen aykırılıkların ancak yerinde denetim ile ortaya çıkabileceği, şirketlerinin yerinde denetim yetkisinin bulunmadığı, kendilerine izafe edilebilecek bir kusurdan kaynaklanmayan fiil nedeniyle haklarında idarî para cezası verilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı, ödeme kaydedici cihaz raporlarının, otomasyon sisteminin bir parçası olmadığı, söz konusu raporların tüzel kişilerin vergilendirilmesine ilişkin kayıtları içerdiği, petrol piyasasını ilgilendirmediği, vergi mevzuatını ilgilendirdiği, şirketlerinin bu konuda herhangi bir yetkisinin bulunmadığı, otomasyon sistemi verileri ile ödeme kaydedici cihaz raporları arasındaki tutarsızlığın, otomasyon sistemine müdahaleden mi yoksa ödeme kaydedici cihaza müdahaleden mi kaynaklandığının tespit edilmesi gerekirken bu yönde bir tespit yapılmadığı, otomasyon sistemi verileri arasındaki farkın önemsenmeyecek bir miktarda olduğu, +-%3 hata payının dikkate alınmadığı, istasyon otomasyon dökümü ile Kurum kayıtlarında yer alan otomasyon dökümündeki akaryakıt dolum ve satış miktarları arasında fark olmasının, şirketlerinin kusurundan kaynaklanmadığı, bu durumdan sorumlu tutulmamaları gerektiği, bayilerinin kaçak akaryakıt alımı yaptığının ispatlanamadığı, dava konusu işleme konu fiilin düzeltilebilir fiiller arasında yer aldığı, dava konusu işlem tesis edilmeden önce şirketlerine ihtarda bulunulması gerekirken bu yönde bir işlem tesis edilmediği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkimi'nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 24/06/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.