MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı vekili, davacı gemiadamının ödenmeyen ücret ve ikramiye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacı gemiadamının kaptan olarak davalının işlettiği Panama bayraklı gemide kaptan olarak çalıştığını, sözleşme gereği ücret ve ikramiye alacaklarının ödenmediğini belirterek, ücret ve ikramiye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davalı şirketin işleten olduğunu, donatan olmadığını, husumet yönetilemeyeceğini, etkili ve görevli mahkemede dava açılmadığını, davacının kaptanı olduğu gemi 06.02.2009 tarihinde Yenikapı demir sahasında demirli iken yapılan kontrollerde kirli su akıtmak suretiyle denizi kirlettiği tespit edildiğinden armatöre ceza kesildiğini, gemi kaptanının geminin çevreye saygılı bir biçimde işletilebilmesi için konulmuş kurallara aykırı davranarak görevini yerine getirmemek suretiyle gemi donatanını ciddi zarara uğrattığını ve bu sebeple olayda kusuru görülen davacının maaşından donatan tarafından kesinti yapıldığını, ödenen cezanın maaşından mahsup edildiğini, yapılan hesaplama sonunda davacının çalıştığı Ocak ve Şubat dönemine ait kalan alacağının ödeneceği bildirilmesine rağmen, davacının bu ücreti almayarak iş sözleşmesini feshettiğini, 4 ay fiili çalışma karşılığı gemi adamına 1 aylık maaş tutarında ikramiye verileceğine ilişkin davacı iddiasını kanıtlayıcı bir sözleşme hükmü bulunmadığını, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda alınan hesap raporuna itibar edilerek, davacının ücret alacağının tahsiline karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 1. maddesine göre “Bu kanun denizlerde, göllerde ve akarsularda Türk Bayrağını taşıyan ve yüz ve daha yukarı grostonalitonluk gemilerde bir hizmet akti ile çalışan gemiadamları ve bunların işverenleri hakkında uygulanır” denilerek, Deniz İş Kanunu’nun kapsamı belirlenmiştir. Gemiler aracılığı ile yapılan deniz taşıma işleri ayrı bir yasaya tabi olduğundan 4857 sayılı İş Kanunu’nun kapsamı dışında bırakılmıştır.
Gemi yabancı ülke bayrağı taşıyor veya gemi Türk bayraklı olsa bile yüz grostonlitonluk değil ise, bu gemide çalışanlar hakkında Deniz İş Kanunu uygulanmayacaktır. İş ilişkisine dayalı bir uyuşmazlıkta işçi deniz taşıma işinde çalışır, ancak çalıştığı gemi Deniz İş Kanunu kapsamında kalmaz ise uyuşmazlığın Borçlar Kanunu hükümlerine göre genel mahkemede çözümleneceği açıktır. Ancak gemi ticaret gemisi ise deniz ticareti hükümlerine tabi olması nedeni ile özel ihtisas mahkemesi görevli olabilir. Nitekim 5136 sayılı Kanun ile 6792 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesine eklenen fıkra uyarınca 19.7.2004 tarihli olurla İstanbul’da kurulan Denizcilik İhtisas Mahkemesi HSYK’nun 20.7.2004 gün ve 370 sayılı kararı ile faaliyete geçirilmiş olduğundan, uyuşmazlığın bu mahkemeye gönderilmesi gerekir.
Diğer taraftan 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren ve yargı yolu ve göreve ilişkin hükümleri dışında derhal uygulanan 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu 20 ve 331. Maddesinde görevsizlik, yetkisizlik ve gönderme halinde yapılacak işlemleri açıklamıştır. Bu hükümlere göre “Görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi hâlinde, taraflardan birinin, bu karar verildiği anda kesin ise bu tarihten, süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekir. Aksi takdirde, bu mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilir. Görevsizlik, yetkisizlik veya gönderme kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmesi hâlinde, yargılama giderlerine o mahkeme hükmeder. Görevsizlik, yetkisizlik veya gönderme kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmemiş ise talep üzerine davanın açıldığı mahkeme dosya üzerinden bu durumu tespit ile davacıyı yargılama giderlerini ödemeye mahkûm eder”.
Dosya içeriğine göre davacının yük taşımacılığı yapan gemide kaptan olarak çalıştığı, çalıştığı geminin yabancı bayrak taşıdığı, geminin ticaret gemisi olduğu, yabancı bayrak taşıması nedeni ile deniz taşıma işinde çalışan davacının Deniz İş Kanunu hükümlerinden yararlanmadığı, hakkında genel hükümlere göre yargılamanın geminin ticaret gemisi olması karşısında özel ihtisas mahkemesinde görülmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Mahkemece HMK.’un 114/I.c maddesi uyarınca dava şartı yokluğu nedeni ile usulden reddi ve mahkemenin görevsizliğine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek davanın kabulü hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 29.04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.