Danıştay 8. Daire 2017/7393 Esas 2021/3464 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/7393
Karar No : 2021/3464

DAVACI : ...

DAVALILAR : 1- … Bakanlığı

VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri Yrd. …

2- … Genel Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
1. Emniyet Genel Müdürlüğü Adına Polis Akademisi Başkanlığı'na Bağlı Eğitim Kurumları İle Diğer Fakülte ve Yüksekokullarda Okuyan Öğrencilerden Alınacak Tazminata Dair Yönetmelik'in 5. maddesinin 1. fıkrasının (a), (ç) ve (e) bentleri iptali ile,
2. Davacıya çıkartılan kişi borcunun ve iaşe, servis, su, aydınlatma, temizlik, ısınma vs. giderleri olarak davacının fazladan ödediğini iddia ettiği tutarın faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı tarafından, Polis Akademisi Başkanlığında eğitim gördüğü süre boyunca daimi evci izinlisi olduğu, bu nedenle yemek, servis, aydınlatma, konaklama vs. giderlerden faydalanmadığı, Polis Akademisinde aldığı eğitiminin 2014 yılında sona erdiği ancak hukuk fakültesindeki eğitimini 2015 yılında tamamlaması nedeniyle atamasının 2015 yılında yapıldığı ve 2015 yılında herhangi bir eğitim almadığından kendisine herhangi bir harcamanın yapılmadığı, dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan Kanun hükümlerini aşar düzenlemeler getirdiği, tüm bu nedenlerle dava konusu Yönetmelik hükmünün ilgili bentleri ve bu bentlere dayanılarak çıkarılan kişi borcunun hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
… BAKANLIĞI'NIN SAVUNMASI:
Davalı İdare tarafından, dava konusu Yönetmeliğin ilgili maddesinde yer alan düzenlemelerin üst hukuk normlarına uygun olarak hazırlandığı ve bu yönetmelik maddesi gereği yapılan bireysel işleminde hukuka uygun olduğu savunulmaktadır.

… GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN SAVUNMASI:
Davalı idare tarafından, davacıya çıkarılan öğrenim giderlerinin Polis Akademisi Başkanlığında eğitime başladığı 07/10/2010 tarihi ve ilişiğinin kesildiği 17/10/2015 tarihi arasındaki giderleri kapsadığı, 4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanunun 15. maddesinde; "........Bunlardan mezun olup olmadığına bakılmaksızın mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde, istifa edenler veya ilişiğinin kesilmesini gerektiren bir suç işleyenler ya da sağlık sebebi hariç, başka herhangi bir sebeple ayrılanlar, yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine yapılmış olan öğretim masraflarını yasal faiziyle birlikte tazminat olarak ödemek zorundadırlar." hükmünün yer aldığı ve bu hükme dayanılarak çıkartılan Emniyet Genel Müdürlüğü Adına Polis Akademisi Başkanlığına Bağlı Eğitim Kurumları İle Diğer Fakülte Ve Yüksekokullarda Okuyan Öğrencilerden Alınacak Tazminata Dair Yönetmeliğin 5. ve 6. maddelerine dayanılarak tazminat hesaplamasının gerçekleştirildiği, davacı adına yapılan giderlerin haftanın yedi günü tatiller dahil yapıldığı, üst hukuk normlarına uygun olan Yönetmelik hükmünde ve bu Yönetmelik hükmüne dayanılarak hesaplanan tazminat işleminde hukuka aykırılığın bulunmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava, Emniyet Genel Müdürlüğü adına Polis Akademisi Başkanlığına bağlı Eğitim Kurumları ile Diğer Fakülte ve Yüksekokullarda Okuyan Öğrencilerden Alınacak Tazminata Dair Yönetmelik'in 5. maddesinin (a), (ç), (e) bentlerinin ve davacı adına çıkartılan kişi borcunun iptali ile davacıdan iaşe, servis, su, aydınlatma, temizlik, ısınma vs. giderleri olarak fazladan ödenen tutarın faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istemine ilişkindir.
Anayasa'nın 124. maddesinde, idarelerin kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve kararnamelerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanunu'nun 15. maddesinde;.... Bunlardan mezun olup olmadığına bakılmaksızın mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde, istifa edenler veya ilişiğinin kesilmesini gerektiren bir suç işleyenler ya da sağlık sebebi hariç, başka herhangi bir sebeple ayrılanlar, yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine yapılmış olan öğretim masraflarını yasal faiziyle birlikte tazminat olarak ödemek zorundadırlar, hükmü, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun ek 24.maddesinde ise; "...Polis meslek eğitim merkezlerinde eğitimlerini başarı ile tamamlayanlar, Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarına aday polis memuru olarak atanırlar. Bu şekilde atananlar, atanma tarihinden itibaren altı yıl süreyle başka kurumlara nakil yoluyla atanamazlar. Bu süre zarfında memuriyetten çekilen, çekilmiş sayılan, meslekten veya memuriyetten çıkarma cezası alan ve aslî memurluğa atanamayarak ilişiği kesilenler, kendilerine yapılmış olan öğretim masraflarını tazminat olarak ödemek zorundadırlar. Polis meslek eğitim merkezlerinin kuruluş ve çalışma usûl ve esasları; bu merkezlerde eğitime alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, yapılacak sınavlar, disiplin ve eğitim-öğretimle ilgili konular, öğrenciliğin sona ermesi, tazminat ve yükümlülük esasları ile giyecekleri kıyafetler ve diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir..."hükmü yer almıştır.
Açıklanan Kanun maddelerine dayanılarak hazırlanan Emniyet Genel Müdürlüğü Adına Polis Akademisi Başkanlığına Bağlı Eğitim Kurumları ile Diğer Fakülte ve Yüksekokullarda Okuyan Öğrencilerden Alınacak Tazminata Dair olup, 21.02.2016 tarih ve 29601 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin "Amaç" başlıklı 1.maddesinde, Bu Yönetmeliğin amacı, Emniyet Teşkilatında görevlendirilmek üzere Polis Akademisi Başkanlığına bağlı eğitim kurumları ile diğer fakülte ve yüksekokullarda okutulan öğrencilerden, 4/8/2003 tarihli ve 25189 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği ile belirlenen sağlık sebepleri ve ölüm hariç, mezun olup olmadığına bakılmaksızın mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde, istifa edenler veya ilişiğinin kesilmesini gerektiren bir suç işleyenler ya da başka bir sebeple ayrılanlardan, yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine Devletçe yapılan öğretim masraflarının yasal faizi ile birlikte tazmin ettirilmesi esaslarını düzenlemektir, hükmü yer alırken, uyuşmazlığa konu edilen "Tazminata esas alınacak giderler" başlıklı 15.maddesinin (a) fıkrasında, İaşe giderlerinin; öğrencilere yıl içerisinde, sabah-öğle-akşam yemekleri için yapılan toplam harcamanın öğrenci sayısına bölümünden elde edilen kısmının, (ç) fıkrasında; öğrenci taşıma giderinin; öğrencilerin yıl içerisende, hafta sonu ve diğer tüm izinleri ile her türlü sosyal, sportif ve uygulamalı faaliyetleri için yapılan toplam harcamanın ilgili öğrenciye puan olarak düşen kısmının, (e) fıkrasında; Aydınlatma, su, temizlik ve ısıtma giderlerinin; tesislerin tüm aydınlatma, su temizlik ve ısıtma giderlerinin öğrenci ve personel toplam sayısına bölümünden elde edilen kısmının tazminata dahil edileceği, hükme bağlanmış, geçici 1.maddesinde ise; Polis Akademisi Başkanlığı Güvenlik Bilimleri Fakültesinden mezun olanlardan, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra zorunlu hizmet süresini tamamlamadan sağlık ve ölüm sebepleri hariç meslekten ayrılanların tazminat hesaplamaları bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılır." hükmü öngörülmüştür.
Yukarıda açıklanan kanun maddesine göre, öğrencinin, kendisine yapılan masraflardan sorumlu olacağı açıkca ifade edildiğinden, Yönetmeliğin "Amaç" başlıklı 1.maddesinde de; ....istifa edenlerden...kendilerine devletçe yapılan masrafların yasal faiziyle tazmin edileceği ifadesine yer verildiğinden, davalı idarece, her ne sebeple olursa olsun, mecburi hizmetini tamamlamadan ayıralanlardan devletçe adına yapılan masrafların, orantılı ve ayrı ayrı hesaplanıp tazminini istemesi gerekeceğinden,belirlenen usule aykırı bir hüküm taşımayan Yönetmeliğin iptali istenen maddelerinde kanuna aykırılık bulunmamaktadır.
Olayda davalı idarece tesis edilen bireysel işlemin irdelenmesine gelince;
Dava dosyasının incelenmesinden, 2010 yılında Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni, aynı tarihte Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Akademisini de kazanıp, 2014 yılında Akademiden, 2015 yılında Hukuk Fakültesinden mezun olan davacı tarafından, Hukuk Fakültesinden 2015 yılında mezun olması sebebiyle bir yıl atamasının geç yapıldığı ve 2015 yılında komiser yardımcısı unvanıyla göreve atandığı, ancak 2 yıl sonra görevinden istifa etmesi nedeniyle davaya konu bireysel işlemle 2010-2011-2012-2013-2014 ve 2015 yılları için iaşe, servis, su, aydınlatma, temizlik, ısınma vs. giderleri olarak 38.785 TL.nin faiziyle birlikte iadesinin istenmesi üzerine, "öğrencilik boyunca hafta içi-hafta sonu daimi evci olduğu, 2014 yılında mezun olduğundan adına herhangi bir masraf yapılmadığı, bu nedenle devlete yük olmadığından, bu sürelere ait bir ödeme yapmasının da mümkün olmadığı" savıyla işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Anayasanın 2. maddesinde ifade edilen hukuk devleti; insan haklarına dayanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, eylem ve işlemleri hukuka uygun olan, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup geliştirerek sürdüren, Anayasa'ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, hukuku tüm devlet organlarına egemen kılan, yargı denetimine açık olan devlettir.
Gerek yasa koyucunun, gerekse bu yasalar gereğince ikincil düzenleme yapan idarelerin ve gerekse bu düzenlemeler ışığında bireysel işlem, tesis eden idarelerin; her uygulamalarında, ölçülülük ilkesine ve bu ilke gereğince orantılılık esasına uymaları, bu ilkeyi göz önüne alarak işlem tesis etmeleri hukuk devleti olmanın gereğidir.
Olayda, davalı idarece, anılan Yönetmeliğin 6. maddesinin 2. fıkrasında belirtilen usul dikkate alınarak, davacının eğitime devam ettiği sürenin ve evci çıkmasının dikkate alınarak adına yapılmış olan giderlerin ayrıntılı olarak saptanarak bireysel işlemin tesisi gerekirken, Polis Akademisinden mezun olduğu tarihi aşılarak ve evci olması sonucu yapılamayan giderler gözardı edilerek hesaplanan tazminat tutarında ölçülülük ilkesine uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davaya konu Yönetmeliğin 5. maddesinin (a,ç,e) fıkralarında, dayanağı kanun maddesine ve hukuka aykırılık bulunmadığından, davanın bu kısmına yönelik olarak reddine ancak bireysel işlem orantılılık ilkesine uygun tesis edilmediğinden hesaplanan kişi borcunun iptaline, fazladan alınan tutarın faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Dava konusu Yönetmelik, 25/4/2001 tarihli ve 4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanununun 15 inci maddesi ile 4/6/1937 tarihli ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanununun Ek-24 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Dava, 2010 yılında Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni kazanan ve aynı tarihte yapılan sınavlarda başarılı olarak Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Akademisini de kazanan, 2014 yılında Polis Akademisinden, 2015 yılında Hukuk Fakültesinden mezun olan davacı tarafından, Hukuk Fakültesinden 2015 yılında mezun olması sebebiyle bir yıl atamasının geç yapıldığı ve 11/05/2017 tarihinde görevinden istifa etmesi nedeniyle davaya konu bireysel işlemle 2010-2011-2012-2013-2014 ve 2015 yılları için iaşe, servis, su, aydınlatma, temizlik, ısınma vs. giderlerinin yasal faiziyle birlikte iadesinin istenmesi üzerine, "öğrencilik boyunca hafta içi-hafta sonu daimi evci izinlisi olduğu, 2014 yılında mezun olduğundan 2015 yılında adına herhangi bir masraf yapılmadığı, bu nedenle devlete yük olmadığından, bu sürelere ait bir ödeme yapmasının da mümkün olmadığı" gerekçesiyle Emniyet Genel Müdürlüğü Adına Polis Akademisi Başkanlığı'na Bağlı Eğitim Kurumları İle Diğer Fakülte ve Yüksekokullarda Okuyan Öğrencilerden Alınacak Tazminata Dair Yönetmelik'in 5. maddesinin 1. fıkrasının (a), (ç) ve (e) bentleri iptali ile çıkartılan kişi borcunun ve davacının iaşe, servis, su, aydınlatma, temizlik, ısınma vs. giderleri olarak fazladan ödediğini iddia ettiği tutarın faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istemiyle işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Yönetmelikler" başlıklı 124. maddesinde; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecekleri ve hangi yönetmeliklerin Resmî Gazetede yayımlanacağının kanunda belirtileceği kurala bağlanmıştır.
4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanunu'nun 15. maddesinde;.... Bunlardan mezun olup olmadığına bakılmaksızın mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde, istifa edenler veya ilişiğinin kesilmesini gerektiren bir suç işleyenler ya da sağlık sebebi hariç, başka herhangi bir sebeple ayrılanlar, yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine yapılmış olan öğretim masraflarını yasal faiziyle birlikte tazminat olarak ödemek zorundadırlar, hükmü, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun Ek-24. maddesinde ise; "...Polis meslek eğitim merkezlerinde eğitimlerini başarı ile tamamlayanlar, Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarına aday polis memuru olarak atanırlar. Bu şekilde atananlar, atanma tarihinden itibaren altı yıl süreyle başka kurumlara nakil yoluyla atanamazlar. Bu süre zarfında memuriyetten çekilen, çekilmiş sayılan, meslekten veya memuriyetten çıkarma cezası alan ve aslî memurluğa atanamayarak ilişiği kesilenler, kendilerine yapılmış olan öğretim masraflarını tazminat olarak ödemek zorundadırlar. Polis meslek eğitim merkezlerinin kuruluş ve çalışma usûl ve esasları; bu merkezlerde eğitime alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, yapılacak sınavlar, disiplin ve eğitim-öğretimle ilgili konular, öğrenciliğin sona ermesi, tazminat ve yükümlülük esasları ile giyecekleri kıyafetler ve diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir..." hükmü yer almıştır.
21/02/2016 tarih ve 29601 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Genel Müdürlüğü Adına Polis Akademisi Başkanlığı'na Bağlı Eğitim Kurumları İle Diğer Fakülte ve Yüksekokullarda Okuyan Öğrencilerden Alınacak Tazminata Dair Yönetmelik'in "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, Bu Yönetmeliğin amacı, Emniyet Teşkilatında görevlendirilmek üzere Polis Akademisi Başkanlığına bağlı eğitim kurumları ile diğer fakülte ve yüksekokullarda okutulan öğrencilerden, 04/08/2003 tarihli ve 25189 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği ile belirlenen sağlık sebepleri ve ölüm hariç, mezun olup olmadığına bakılmaksızın mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde, istifa edenler veya ilişiğinin kesilmesini gerektiren bir suç işleyenler ya da başka bir sebeple ayrılanlardan, yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine Devletçe yapılan öğretim masraflarının yasal faizi ile birlikte tazmin ettirilmesi esaslarını düzenlemektir, hükmü yer almıştır.
Uyuşmazlığa konu edilen "Tazminata esas alınacak giderler" başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasnının (a) bendinde, iaşe giderlerinin; öğrencilere yıl içerisinde, sabah-öğle-akşam yemekleri için yapılan toplam harcamanın öğrenci sayısına bölümünden elde edilen kısmının, (ç) bendinde, öğrenci taşıma giderinin; öğrencilerin yıl içerisinde, hafta sonu ve diğer tüm izinleri ile her türlü sosyal, sportif ve uygulamalı faaliyetleri için yapılan toplam harcamanın ilgili öğrenciye pay olarak düşen kısmının, (e) bendinde, Aydınlatma, su, temizlik ve ısıtma giderlerinin; tesislerin tüm aydınlatma, su temizlik ve ısıtma giderlerinin öğrenci ve personel toplam sayısına bölümünden elde edilen kısmının tazminata dahil edileceği, hükme bağlanmış, geçici 1. maddesinde ise; Polis Akademisi Başkanlığı Güvenlik Bilimleri Fakültesinden mezun olanlardan, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra zorunlu hizmet süresini tamamlamadan sağlık ve ölüm sebepleri hariç meslekten ayrılanların tazminat hesaplamaları bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılır." hükmü yer almaktadır.
22/05/2013 tarih ve 28654 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Emniyet Genel Müdürlüğü Adına Yükseköğretim Kurumlarında Okutulacak Öğrencilere Dair Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde; "Daimi evci izni: Öğrencinin eğitim ve öğretim gördüğü fakültenin il sınırları dahilinde anne veya babasının ikamet ettiği belirlenenlere, eğitim-öğretim yılı boyunca anne veya babasıyla sürekli kalması için verilen izni" hükmü yer almaktadır.
Emniyet Genel Müdürlüğü Adına Polis Akademisi Başkanlığı'na Bağlı Eğitim Kurumları İle Diğer Fakülte ve Yüksekokullarda Okuyan Öğrencilerden Alınacak Tazminata Dair Yönetmelik'in 5. maddesinin (a), (ç) ve (e) bentleri yönünden yapılan inceleme;
Yukarıda aktarılan Anayasanın 124. maddesi hükmü ve normlar hiyerarşisi bağlamında, bir kanun hükmüne dayalı olarak hazırlanan yönetmelikler ile kanun hükümlerine açıklık getirilmesi ve kanun hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanmıştır.
İdarelerin Kanun koyucunun genel prensiplerini belirlediği konularda düzenleyici işlem yapma yetkisi olup; ancak yasama organının çizdiği sınırlar içerisinde Anayasa, Kanun ve Tüzük gibi üst hukuk normlarına aykırı olmamak kaydıyla düzenleme yapabileceği açıktır.
Dava konusu Yönetmelik, 25/4/2001 tarihli ve 4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanununun 15 inci maddesi ile 4/6/1937 tarihli ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanununun Ek-24 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi neticesinde; dava konusu Yönetmeliğin dayanağı Kanun hükümlerinde, mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde, istifa edenler veya ilişiğinin kesilmesini gerektiren bir suç işleyenler ya da sağlık sebebi hariç, başka herhangi bir sebeple ayrılanlar, yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine yapılmış olan öğretim masraflarını yasal faiziyle birlikte tazminat olarak ödemek zorunda oldukları belirtilmiş dava konusu Yönetmelik hükmünde ise, tazminat hesaplanırken tüm öğrencilere yapılan giderler ortak olarak hesaplandığı, daimi evci izinlisi öğrenciler ile sürekli Polis Akademisi Başkanlığında ikamet eden öğrenciler arasında tazminat hesaplamasında bir ayrıma gidilmediği görülmüştür.
Bu durumda; bir normun, kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm getirmesi mümkün bulunmadığından eksik düzenlenen dava konusu Yönetmelik hükmünün bu haliyle dayanağı Kanun maddelerinin öngördüğü amacı aşan şekilde düzenlendiği sonucuna ulaşılmaktadır.

. Davacıya çıkartılan kişi borcunun ve iaşe, servis, su, aydınlatma, temizlik, ısınma vs. giderleri olarak davacının fazladan ödediğini iddia ettiği tutarın faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi isteminin incelenmesi;
Hukuka aykırı bulunan dava konusu Yönetmelik hükümlerine dayanılarak tesis edilen parasal haklarla ilgili olarak davalı idarecelerce Dairemizin kararı üzerine yeni bir işlem tesis edileceğinden, davacının çıkartılan kişi borcunun ile davacının iaşe, servis, su, aydınlatma, temizlik, ısınma vs. giderleri olarak fazladan ödediğini iddia ettiği tutarın faiziyle birlikte iadesi isteminin bu aşamada incelenmesine olanak bulunmadığından bu istemler hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasının (a), (ç) ve (e) bentlerinin İPTALİNE,
2. Davacıya çıkartılan kişi borcunun ve iaşe, servis, su, aydınlatma, temizlik, ısınma vs. giderleri olarak davacının fazladan ödediğini iddia ettiği tutarın faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istemi hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, oyçokluğu ile 29/06/2021 tarihinde karar verildi.

KARŞI OY :
Dava, 2010 yılında Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni kazanan ve aynı tarihte yapılan sınavlarda başarılı olarak Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Akademisini de kazanan, 2014 yılında Polis Akademisinden, 2015 yılında Hukuk Fakültesinden mezun olan davacı tarafından, Hukuk Fakültesinden 2015 yılında mezun olması sebebiyle bir yıl atamasının geç yapıldığı ve 11/05/2017 tarihinde görevinden istifa etmesi nedeniyle davaya konu bireysel işlemle 2010-2011-2012-2013-2014 ve 2015 yılları için iaşe, servis, su, aydınlatma, temizlik, ısınma vs. giderlerinin yasal faiziyle birlikte iadesinin istenmesi üzerine, "öğrencilik boyunca hafta içi-hafta sonu daimi evci izinlisi olduğu, 2014 yılında mezun olduğundan 2015 yılında adına herhangi bir masraf yapılmadığı, bu nedenle devlete yük olmadığından, bu sürelere ait bir ödeme yapmasının da mümkün olmadığı" gerekçesiyle Emniyet Genel Müdürlüğü Adına Polis Akademisi Başkanlığı'na Bağlı Eğitim Kurumları İle Diğer Fakülte ve Yüksekokullarda Okuyan Öğrencilerden Alınacak Tazminata Dair Yönetmelik'in 5. maddesinin 1. fıkrasının (a), (ç) ve (e) bentleri iptali ile çıkartılan kişi borcunun ile davacının iaşe, servis, su, aydınlatma, temizlik, ısınma vs. giderleri olarak fazladan ödediğini iddia ettiği tutarın faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 124. maddesi uyarınca, yasa koyucunun genel prensipleri belirlemesi koşuluyla düzenlenecek konunun uygulanmasını ve uygulamaya ilişkin ayrıntıların belirlenmesini yürütmeye, bir başka ifadeyle idarelere bırakmasının mümkün olduğu görülmektedir.
Normlar hiyerarşisi kuramına göre hukuk düzeni, farklı kademede yer alan Anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşan birçok normu içermekte ve her norm geçerliliğini bir üst basamakta yer alan normdan almaktadır. Bu nitelikleri gereği, dayandıkları üst hukuk normlarına aykırı hüküm ihtiva etmeleri mümkün değildir. Bu kuramın en belirgin özelliklerinden biri de, bir düzenlemenin hiyerarşik sıralamada daha altta bulunan bir düzenleme ile değiştirilememesi ve kaldırılamamasıdır. Dolayısıyla normlar hiyerarşisinde kanunlardan alt sırada gelen yönetmeliklerin de üst norm olan kanunlara aykırı olamayacağı açıktır.
İdarelere, kamu hizmetinin daha etkin ve verimli yürütülmesi amacıyla kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda yönetmelik çıkarma ve bu yönetmeliklerde değişiklikler yapabilme yetkisinin verilmiş olduğu ve bu yönetmeliklerin Anayasa, yasa, tüzük ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi ve öngörülen biçim ve yetki koşullarına uyularak çıkarılması dışında, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasında kamu hukuku yönünden herhangi bir engel bulunmadığı açıktır.
Bilindiği gibi; normlar hiyerarşisinde yasalardan sonra gelen yönetmelikler bir yasa hükmüne dayalı olarak hazırlanır ve yasa hükümlerine açıklık getirilmesi suretiyle bu yasa hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanır. Diğer yandan, normlar hiyerarşisindeki düzenleme soyuttan somuta doğru kademeli bir sistem içermektedir. Yasa koyucu düzenleyeceği konularda genel prensipleri belirler ve bunun uygulanmasını yürütmeye, bir başka ifadeyle idarelere bırakır. Bu asli düzenleme yetkisinin yasama organına ait olmasının doğal bir sonucudur.
İdareler, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, kamu hizmetlerini yerine getirmede etkinliğin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda düzenleyici işlemler yapma yetkisine sahip olduklarından, kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığından, gelişen durumlara göre ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla yönetmeliklerle ve daha alt düzenleyici işlemler olan tebliğ ve genelgelerle düzenleme yapmak hususunda takdir yetkisine sahip bulunmaktadırlar.
Olayda, dava konusu Yönetmeliğin dayanakları olan 4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanunu'nun 15. maddesinde;.... Bunlardan mezun olup olmadığına bakılmaksızın mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde, istifa edenler veya ilişiğinin kesilmesini gerektiren bir suç işleyenler ya da sağlık sebebi hariç, başka herhangi bir sebeple ayrılanlar, yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine yapılmış olan öğretim masraflarını yasal faiziyle birlikte tazminat olarak ödemek zorundadırlar, hükmü, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun Ek 24. maddesinde ise; "...Polis meslek eğitim merkezlerinde eğitimlerini başarı ile tamamlayanlar, Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarına aday polis memuru olarak atanırlar. Bu şekilde atananlar, atanma tarihinden itibaren altı yıl süreyle başka kurumlara nakil yoluyla atanamazlar. Bu süre zarfında memuriyetten çekilen, çekilmiş sayılan, meslekten veya memuriyetten çıkarma cezası alan ve aslî memurluğa atanamayarak ilişiği kesilenler, kendilerine yapılmış olan öğretim masraflarını tazminat olarak ödemek zorundadırlar......" hükmüne yer verilmiş, dava konusu Yönetmeliğin "Amaç" başlıklı 1.maddesinde de; ....istifa edenlerden...kendilerine devletçe yapılan masrafların yasal faiziyle tazmin edileceği ifadesine yer verildiğinden, davalı idarece, her ne sebeple olursa olsun, mecburi hizmetini tamamlamadan ayrılanlardan devletçe adına yapılan masrafların, orantılı ve ayrı ayrı hesaplanıp tazminini istemesi gerekeceğinden, belirlenen usule aykırı bir hüküm taşımayan dava konusu Yönetmeliğin iptali istenen 5. maddesinin 1. fıkrasının ilgili bentlerinde ve bu bentlere dayanılarak tesis edilen bireysel işlemde üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.