Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/698 Esas 2021/1358 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/698
Karar No : 2021/1358

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Başkanlığı - …/…
VEKİLİ : Av. …
2- … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :Danıştay Sekizinci Dairesinin 09/10/2019 tarih ve E:2016/2119, K:2019/8482 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının, Doçentlik Bilgi Sisteminde "Karşılaştırmalı Hukuk" anahtar sözcüğüne yer verilmesi ve doçentlik başvurusunun "Karşılaştırmalı Hukuk" anahtar sözcüğü ile değerlendirilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin, bu işlemin dayanağı olan 07/02/2015 tarih ve 29260 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin 3. maddesinin 2. cümlesinde yer alan "Bilim alanlarındaki güncellemeler izleyen dönemde" ibaresinin ve Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından resmi internet sitesinde duyurulan ve Karşılaştırmalı Hukuka yer vermeyen "Bilim Alanları ve Anahtar Kelimeler (2015 Ekim Dönemi Yayın Aşaması Başvurularına Ait Bilim Alanları ve Anahtar Kelimeler)" başlıklı düzenlemenin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 09/10/2019 tarih ve E:2016/2119, K:2019/8482 sayılı kararıyla;
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun işlem tarihinde yürürlükte bulunan 11. ve 24 maddeleri ile 07/02/2015 tarih ve 29260 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin 3. maddesinde yer alan kurallar aktarılarak,
Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin 3. maddesinin 2. cümlesinde yer alan "Bilim alanlarındaki güncellemeler izleyen dönemde" ibaresi yönünden;
Dava konusu Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin, 15/04/2018 tarih ve 30392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Doçentlik Yönetmeliği'nin 9. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı ve davanın bu kısmının konusuz kaldığı,
Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından resmi internet sitesinde duyurulan ve Karşılaştırmalı Hukuka yer vermeyen "Bilim Alanları ve Anahtar Kelimeler (2015 Ekim Dönemi Yayın Aşaması Başvurularına Ait Bilim Alanları ve Anahtar Kelimeler)" başlıklı düzenleme yönünden;
Üniversitelerarası Kurul Başkanlığınca gönderilen savunma dilekçesinde; Yükseköğretim Kurulu tarafından doçentlik sınavı başvuru şartları, doçentlik bilim alanları ve anahtar kelimeler hakkında çalışma yapmak üzere Doçentlik Çalışma Grubu oluşturulduğunun belirtildiği, bunun üzerine Dairelerince yapılan 26/10/2016 tarih ve E:2016/2119 sayılı ara karar ile Doçentlik Çalışma Grubu tarafından hazırlanan rapor ve varsa bu raporun hazırlanmasına esas teşkil eden bilimsel çalışmalara ilişkin tüm bilgi ve belgelerin gönderilmesinin istenildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından ara kararına cevaben gönderilen dilekçede; "Üniversitelerarası Kurul tarafından yürütülmekte olan doçentlik başvuru ve sınav sisteminin 2014 yılından itibaren web tabanlı olarak yapılmasına yönelik çalışmalar çerçevesinde gerek sistem için gerekli olan Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi içerisindeki özgeçmiş modülünün gerekse sistemin bilgi işlem altyapısının YÖK bünyesinde bulunması dolayısıyla kurulmakta olan yeni sistemin sağlıklı işlemesini temin etmek amacıyla süreç hakkında gözlem ve tavsiyelerde bulunmak, bu kapsamda YÖK ve ÜAK'ta yürütülen çalışmaları koordine etmek üzere her iki kurumdan temsilci ve üyelerin katılımıyla doçentlik çalışma grubunun kurulmasının uygun bulunduğu" şeklinde bilgi verildiği,
İdarelerin, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmet etkinliğinin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapma hususunda takdir yetkisine sahip olduğu, kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığı için, gelişen durumlara ayak uydurmak ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla düzenleyici işlemler üzerinde gerekli değişiklikleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunduğu hususunda kuşku bulunmadığı,
İdareye tanınan bu takdir yetkisinin, idarenin keyfi olarak hareket edebileceği anlamına gelmeyeceğinin de izahtan vareste olduğu, takdir yetkisinin yargısal denetiminin, bu yetkinin hukuka, eşitlik ilkesine ve kamu yararına uygun olup olmadığı ile sınırlı olduğu,
Davalı idareler tarafından; dava konusu düzenlemenin kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek yapıldığı ve bu konuda idarenin takdir yetkisi olduğu iddia edilmekte ise de, bu iddiaları destekleyen ve düzenlemenin yapılmasına esas teşkil eden gerekçelerin ve özellikle doçent adayları bağlamında doçent adaylarının yayın ve eserlerindeki bilimsel kalitenin arttırılması husununun ve bu konuya ilişkin akademik gerekliliğin varlığını ortaya koyan verilerin veya bu yöndeki akademik çevrelerden alınmış bilimsel görüşlerin dikkate alınarak düzenleme yapıldığını gösteren bilgi ve belgelerin sunulmadığının anlaşıldığı,
Her ne kadar, başka bir davada Dairelerince verilen 02/03/2017 tarih ve E:2016/2464 sayılı yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin kararın gerekçesi doğrultusunda dava konusu düzenlemelerin yapılmasına esas teşkil eden gerekçelerin ve akademik gerekliliğin varlığını ortaya koyabilmek bakımından davalı idarece alanında uzman üç öğretim üyesinden müşterek bilimsel görüş alınmış ise de; anılan bilimsel görüşün dava konusu düzenlemenin hazırlık aşamasında alınmadığı ve başka bir davada verilen yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin kararın sonrasında alındığının anlaşıldığı,
Diğer yandan; idarelerin düzenleyici işlemler yapabilme yetkisinin Anayasa'nın 124. maddesine dayanan anayasal bir yetki olması nedeniyle, idareler tarafından mevzuatla verilen görevlerin yerine getirilmesi amacıyla düzenleyici işlemler yapılabileceğinin kuşkusuz olduğu, ancak, bu düzenlemeler yapılırken, Anayasa'da yer alan hukuk devleti ilkesi uyarınca, kazanılmış hak, haklı beklenti, idari faaliyetlerin belirliliği ve hukuki güvenlik ilkesi gibi ilkelerin de göz önünde bulundurulması gerektiği,
Hukuk devleti ilkesinin ön koşullarından biri olan "hukuk güvenliği" ile kişilerin hukuki güvenliğinin sağlanmasının amaçlandığı, hukuk güvenliği ilkesi, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde Devlete güven duyabilmesini, Devletin de yasal düzenlemelerinde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kıldığı, bu bağlamda, önceden oluşmuş hukuksal durumların, sonradan yapılacak işlemlerle değiştirilmesinin, hukuktan beklenen güvenle bağdaşmayacağı,
İdarenin ister düzenleyici işlem, ister bir taahhüt, isterse uzun süren bir uygulamasına güvenerek olsun, bireylerin çıkarlarına ya da lehlerine olan bir sonuca ulaşabileceklerini ümit etmeleri olarak tanımlanan haklı beklentilerinin de idarelerce düzenleyici işlemlerinin kaldırılmaları ve değiştirilmeleri aşamasında göz ardı edilmemesi gerektiği,
Bu bağlamda, davalı Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının internet sitesinde yer alan "2015 Nisan ve Öncesi Dönemlerin Yayın Aşaması Başvurularına Ait Anahtar Kelimeler" başlığı altında 2.072 kod numarası ile Karşılaştırmalı Hukuka yer verilmiş iken; dava konusu "2015 Ekim Dönemi Yayın Aşaması Başvurularına Ait Bilim Alanları ve Anahtar Kelimeler" başlığı altında Karşılaştırmalı Hukuka yer verilmediği ve anılan değişiklik yapılırken idarenin daha önceki uygulamasına güvenerek doçentlik başvurusu için bilimsel hazırlık sürecini tamamlayan adaylar yönünden haklı beklentilerini karşılayacak bir geçiş hükmüne yer verilmediğinin anlaşıldığı,
Bu durumda, dosyada yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda dava konusu düzenlemenin hukuken kabul edilebilir bir gerekçeye dayanmadığı ve dava konusu düzenleme yapılırken doçent adaylarının haklı beklentilerinin göz ardı edildiği sonucuna varıldığından, anılan düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığı,
Davacının, Doçentlik Bilgi Sisteminde "Karşılaştırmalı Hukuk" anahtar sözcüğüne yer verilmesi ve doçentlik başvurusunun "Karşılaştırmalı Hukuk" anahtar sözcüğü ile değerlendirilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının 21/12/2015 tarih ve 13955 sayılı işlemi yönünden;
Ekim 2015 döneminde Hukuk Temel Alanından doçentlik sınavına başvuran adayların başvuru dilekçesinde, "2015 Ekim Dönemi Yayın Aşaması Başvurularına Ait Bilim Alanları ve Anahtar Kelimeler" başlıklı düzenlemede yer alan bir bilim alanı ve en az bir anahtar sözcük kelime belirtmeleri gerektiği,
Davacının anılan düzenlemede Karşılaştırmalı Hukuka yer verilmemesi üzerine "Karşılaştırmalı Hukuk" anahtar sözcüğüne yer verilmesi ve başvurusunun "Karşılaştırmalı Hukuk" anahtar sözcüğü ile değerlendirilmesi istemiyle davalı Üniversitelerarası Kurul Başkanlığına başvurduğu ve anılan başvurusunun bilim alanlarındaki güncellemelerin izleyen dönemde, doçentlik kriterlerindeki güncellemelerin ise kabul edildikleri tarihten sonraki ikinci doçentlik başvuru döneminde uygulanacağı gerekçesiyle reddedildiğinin anlaşıldığı,
Her ne kadar, davalı idarece Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin 3. maddesinde yer alan hüküm gereğince bilim alanlarındaki güncellemelerin izleyen dönemde uygulanacağı gerekçe gösterilmek suretiyle davacının başvurusu reddedilmiş ise de; bilimsel hazırlıklarını idarenin daha önceki uygulamalarına güvenerek yapan doçent adaylarının haklı beklentileri dikkate alınmaksızın Karşılaştırmalı Hukukun Ekim 2015 dönemi başvurularında bilim alanları arasından çıkarıldığı ve herhangi bir geçiş dönemi öngörülmediği anlaşıldığından, dava konusu … tarih ve … sayılı işlemde de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçeleriyle,
Davacının, Doçentlik Bilgi Sisteminde "Karşılaştırmalı Hukuk" anahtar sözcüğüne yer verilmesi ve doçentlik başvurusunun "Karşılaştırmalı Hukuk" anahtar sözcüğü ile değerlendirilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından resmi internet sitesinde duyurulan ve Karşılaştırmalı Hukuka yer vermeyen "Bilim Alanları ve Anahtar Kelimeler (2015 Ekim Dönemi Yayın Aşaması Başvurularına Ait Bilim Alanları ve Anahtar Kelimeler)" başlıklı düzenlemenin iptaline, 07/02/2015 tarih ve 29260 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin 3. maddesinin 2. cümlesinde yer alan "Bilim alanlarındaki güncellemeler izleyen dönemde" ibaresi yönünden ise karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idareler tarafından, Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin 3. maddesinin 2. cümlesinde yer alan "Bilim alanlarındaki güncellemeler izleyen dönemde" ibaresinde hukuka aykırılık bulunmadığından, davanın reddine karar verilmesi gerektiği, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen E:2016/2464 sayılı ve 02/03/2017 tarihli yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin kararın gerekçesi doğrultusunda, alanında uzman üç öğretim üyesinden müşterek bilimsel görüş alındığı, söz konusu görüşte; Karşılaştırmalı Hukukun müstakil bir doçentlik alanı olarak yer almasına lüzum bulunmadığının belirtildiği, Nisan 2015 döneminde doçentlik bilim alanları arasında yer alan Karşılaştırmalı Hukuk alanının Ekim 2015 döneminde doçentlik bilim alanları arasından çıkarıldığı ve Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nde bilim alanlarında yapılan güncellemelerin izleyen dönemde uygulanacağı kuralına yer verildiği, bu nedenle, idarelerinin, davacının Hukuk Tarihi alanında yaptığı başvuruyu Karşılaştırmalı Hukuk alanında değerlendirme konusunda herhangi bir takdir yetkisi bulunmadığından, dava konusu bireysel işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarelerden Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin temyiz istemlerinin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen karar verilmesine yer olmadığı, kısmen dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 09/10/2019 tarih ve E:2016/2119, K:2019/8482 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idarelerden Üniversitelerarası Kurul Başkanlığına iadesine,
4. Kesin olarak, 30/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.