Danıştay 2. Daire 2021/17282 Esas 2021/2425 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/17282
Karar No : 2021/2425

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Müdürlüğü


DAVANIN ÖZETİ : Bursa İl Emniyet Müdürlüğünde komiser yardımcısı olarak görev yapmakta olan davacı tarafından askerlik hizmetinde geçirdiği 18 aylık sürenin rütbesinin onandığı 09/02/2021 tarihinden itibaren rütbe bekleme süresinden sayılması istemiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğünün … günlü, … sayılı işlemi ile bu işleme istinaden tesis edilen Bursa İl Emniyet Müdürlüğü'nün … günlü ... sayılı işleminin iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın görev yönünden reddedilerek, dava dosyasının, davayı çözümlemeye yetkili ve görevli olan ... İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14/6. maddesi uyarınca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
... İl Emniyet Müdürlüğünde komiser yardımcısı olarak görev yapan davacı, 26/11/1991-26/02/1993 tarihleri arasında yedek subay olarak yaptığı askerlik hizmetinin rütbe süresine eklenmesi istemiyle 02/04/2021 tarihli dilekçesi ile başvuruda bulunmuştur.
Davacının başvurusu üzerine, Bursa Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü, …günlü, ... sayılı cevabı ile Emniyet Genel Müdürlüğünün … günlü, … sayılı yazısı gereğince başvuru dilekçelerinin Personel Daire Başkanlığına gönderilmeksizin ilgili birimlerce cevaplandırılacağı bildiriminde bulunmuştur. Anılan cevap üzerine davacı tarafından, Bursa İl Emniyet Müdürlüğünün … günlü, ... sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan Emniyet Genel Müdürlüğünün … günlü, … sayılı yazısının iptali istemiyle İdare Mahkemesinde dava açılmıştır. … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, davacı tarafından, hakkında tesis edilen bireysel işlemlerle birlikte Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve ülke çapında uygulanacak nitelikteki işlemin de (Askerlik Hizmet Süresinin Fiili Çalışma Süresinden Sayılması konulu) iptalinin istenildiği, bu davanın görüm ve çözümünde, 2575 sayılı Kanun'un 24/1-c maddesi uyarınca Danıştayın görevli olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine, dava dosyasının Danıştaya gönderilmesine karar verilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT :
2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 24. maddesinin 1. fıkrasında; ''Danıştay ilk derece mahkemesi olarak;
a) (Değişik:2/7/2018-703 sayılı KHK/184 md.) Cumhurbaşkanı kararlarına,
b) (Değişik:2/7/2018-703 sayılı KHK/184 md.) Cumhurbaşkanınca çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri dışındaki düzenleyici işlemlere,
c) (Değişik:2/7/2012-6352/45 md.) Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere,
d) Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere,
e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere,
f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davaları karara bağlar."' hükmüne yer verilmiştir.
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un 1. maddesinde; bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin bu Kanun'la verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş "genel görevli" mahkemeler olduğu kurala bağlandıktan sonra, aynı Kanun'un 5. maddesinde; idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalar ve ilk derecede Danıştayda çözümlenecek olanlar dışındaki davaları çözümleyeceği belirtilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-a maddesinde, idari yargının görevli olduğu konularda görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek, dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği belirtilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun, idari davalarda genel yetkiyi düzenleyen 32. maddesinin 1. fıkrasında, göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanun'da veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olduğu hükme bağlanmış; aynı maddenin 2. fıkrasında ise bu Kanun'un uygulanmasında yetkinin kamu düzeninden olduğu vurgulanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Öğretide de kabul edildiği üzere; sözlük anlamı ile "düzenli hale koymak, düzen vermek, tanzim ve tertip etmek" olarak tanımlanan "düzenleme", kamu hukukunda "kural koyma" ile eş anlamlıdır. Kural ise, hukukta sürekli, soyut, nesnel, genel durumları belirleyen ve gösteren norm olarak tanımlanmaktadır. Yasama organının yasama tasarrufları dışında idare, Anayasa ve yasal düzenlemelerden aldığı yetki ile kural koyma, düzenleme yapma yetkisine sahiptir. Düzenleme yetkisini kullanarak yönetmelik, genelge gibi düzenleyici işlemleri yapan idarenin bir işleminin "düzenleyici" nitelik taşıdığının kabul edilebilmesi için, söz konusu işlemin sürekli, soyut, nesnel, genel durumları belirleyen ve gösteren hükümler içermesi, başka bir anlatımla, belirtilen nitelikte kurallar koymuş olması gerekir.
"Kural işlemler" (ya da diğer adıyla "genel düzenleyici işlemler"), yukarıda da değinildiği üzere, üst hukuk normuna uygun olarak hukuk düzenine yeni kural getiren ya da olan bir kuralı değiştiren veya kaldıran işlemlerdir.
Öte yandan, bazı idari işlemlerin, "genel" olmalarına karşın, düzenleyici işlem niteliğinde olmadıklarını da belirtmek gerekir. Bir işlemin kural (düzenleme) olup olmadığı, salt bunları yapanların niteliklerine göre değil, bu işlemlerin içerikleri ve doğurdukları hukuksal sonuçlar da göz önünde bulundurulmak suretiyle saptanmalıdır.
Dosyanın incelenmesinden; Emniyet Genel Müdürlüğünün "Askerlik Hizmet Süresinin Fiili Çalışma Süresinden Sayılması" konulu, … günlü, … sayılı dava konusu yazısının, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun konuya ilişkin hükümlerini açıklar nitelikte bir bildirim yazısı olduğu, yeni bir kural getirmediği ve bu haliyle "düzenleyici işlem" niteliği taşımadığı anlaşılmış olup, bu bağlamda, uyuşmazlığın, 2575 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen 24. maddesinde sayılan ve ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda görülecek davalar arasında yer almadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, düzenleyici işlem niteliğinde bulunmayan Emniyet Genel Müdürlüğünün "Askerlik Hizmet Süresinin Fiili Çalışma Süresinden Sayılması" konulu, … günlü, … sayılı yazısıyla Bursa Valiliği İl Emniyet Müdürlüğünün, … günlü, …sayılı işleminin iptali istemiyle açılmış olan bu davanın görüm ve çözümü, 2576 sayılı Kanun'un 5. maddesi gereğince idare mahkemesine ait bulunmaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
2. 2577 sayılı Kanun'un değişik 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ve 32 maddesinin 1. fıkrası uyarınca dava dosyasının, davayı çözümlemeye yetkili ve görevli olan Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın … İdare Mahkemesine bildirilmesine, 07/07/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.