Danıştay 8. Daire 2016/14451 Esas 2021/3645 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/14451
Karar No : 2021/3645

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Belediye Başkanlığı - …
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacılar) : 1- … 2- …
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; davacılar tarafından, İstanbul ili, Beykoz ilçesi, … Mahallesi, … sayılı parselde bulunan taşınmaz için yapılan 30/06/2005 tarihli kira sözleşmesinin iptaline ilişkin … tarih … sayılı Beykoz Belediyesi meclis kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; davacı ile köy tüzel kişiliği arasında akdedilen kira sözleşmesinin 20 yıl süre ile yapıldığı, oysa 2886 sayılı Yasa uyarınca kira sözleşmelerinin 10 yıldan çok olamayacağından bahisle dava konusu işlemin tesis edildiği görülmekte ise de, 2886 sayılı Yasa'nın 1. maddesinde Yasa kapsamındaki idareler tek tek sayma yolu ile belirtilmiş olup, köy tüzel kişileri bu idareler arasında sayılmadığı, dolayısıyla kira sözleşmesinin akdedildiği tarih itibariyle 2886 sayılı Yasa hükümlerine tabi olmadığı, bu nedenle 2886 sayılı Yasa'ya aykırılıktan hareketle sözleşmenin feshine hukuken imkan bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanununun "Kapsam" başlıklı 1. maddesinde; "genel bütçeye dahil dairelerle, katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.", hükmü bulunmaktadır.
Yukarıda yer verilen hüküm uyarınca köy tüzel kişiliklerinin Devlet İhale Kanunu kapsamında bulunmadığı açıktır.
442 sayılı Köy Kanunu'nun 20. maddesinde; köy tüzel kişiliğinin köy derneği, köy muhtarı ve ihtiyar meclisinden oluştuğu, köy muhtarı ve ihtiyar meclisi azalarının doğrudan köy derneği tarafından seçileceği ve köy muhtarlarının ihtiyar meclisinin başı olduğu, 44. maddesinde ise ihtiyar meclisinin köylüye ait işleri konuşup, hangi işlerin köylü tarafından yapılacağına karar vereceğinin belirtilerek; köy muhtarının köy tüzel kişiliğinin yürütme organı; ihtiyar meclisinin ise karar organı olduğu ifade edilmiştir.
Bu itibarla; ihtiyar meclisinin köy tüzel kişiliğinin karar organı olması sebebiyle; köy tüzel kişiliğine ait taşınmazın kiraya verilmesine ilişkin yetkinin de bu organ tarafından kullanılacağı açık olmakla birlikte, ihtiyar meclisi yerine; köy tüzel kişilği adına irade açıklamaya yetkili olan ve yürütme organı olan muhtar tarafından kiraya verilmesine karar verilmesi halinde bu işlemin yetkisizlik sebebiyle iptale matuf olduğu, dava açma süresi içinde geri alınabileceği ancak bu işlemin yoklukla da malul olmaması nedeniyle süresiz geri alınamayacağı açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; İstanbul İli, Beykoz, İlçesi, … Mahallesi sınırları dahilinde bulunan … pafta, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ... Caddesi, No:… adresinde bulunan restaurantın Poyrazköy Muhtarlığı tarafından 22.02.2005 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile 2025 yılı sonuna kadar davacılara kiralandığı, 6360 sayılı Kanun uyarınca Poyrazköy tüzel kişiliği sona erip mahalle olarak Beykoz Belediyesine bağlandıktan sonra söz konusu taşınmazın 27.10.2014 tarihinde tapuda Beykoz Belediyesi adına tescil edildiği, 2886 sayılı Kanuna aykırı olarak on yılı geçer şekilde kiraya verilen taşınmazın Beykoz Belediye Meclisinin … tarih … sayılı kararı ile kira akdinin iptali üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Olayda; yetkisiz makam olan muhtar tarafından kiraya verilse de dava açma süresinin geçmesi ile geçerlilik kazanan ve başkaca bir geçersizlik sebebi de bulunmayan kira sözleşmesi ile davacının taşınmazı, 2025 yılı sonuna kadar kiraladığı tartışmasız olup; köy tüzel kişiliklerinin Devlet İhale Kanununa tabi olmaması nedeniyle, ihalesiz kiraya verilmesi şeklinde tezahür eden işlemin açık hatalı işlem olarak değerlendirilerek her zaman geri alınamayacağının anlaşılması karşısında kira sözleşmesinin idari bir işlemle iptalinin mümkün olmadığı görülmektedir.
Diğer taraftan; kira sözleşmesinin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıkların görüm ve çözümü adli yargı yerlerinin görev alanına girmekte ise de, adli yargı yerlerinde tahliye davası açılmaksızın, davalı idarenin tek taraflı ve kamu gücünü kullanarak tesis ettiği kira sözleşmesinin iptaline/feshine yönelik işlemde bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin reddiyle ... İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibariyle hukuka uygun bulunan kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle onanmasına temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 08/07/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.