Danıştay 2. Daire 2021/14566 Esas 2021/2435 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/14566
Karar No : 2021/2435


TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : …
2- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının iptale ilişkin kısmının dilekçelerde yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemlerinden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Dava; … Emniyet Müdürlüğü Muhabere Elektronik Şube Müdürlüğü'nde polis memuru olarak görev yapan ve katıldığı 2012 yılı dış temsilciliklerin korunmasında görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü personelinin belirlenmesine yönelik Misyon Koruma Sınavı'nın yazılı, uygulama ve mülakat aşamalarında başarılı olan davacı tarafından, atamasının yapılmasına ilişkin yaptığı başvurunun reddine ilişkin … günlü, … sayılı Dışişleri Bakanlığı işleminin iptali ile yoksun kaldığı parasal haklarının ödenmesine hükmedilmesi istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararla, davacının sınava girdiği tarihte yürürlükte olan Yönetmelik hükümleri ile bu yönetmeliği yürürlükten kaldıran ve halen yürürlükte bulunan Dış Temsilciliklerin Korunmasında Geçici Süreli Görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü Personeli Hakkında Yönetmelik hükümleri birarada değerlendirildiğinde; davacının yedek listeden kazandığı 02/12/2012 günlü sınava ilişkin "nihai başarı listesi"nin 23/01/2015 tarihinde yapılan sınav duyurusuna kadar geçerli olduğu, bu tarihten sonra yapılan atama başvurusunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.
Davacı tarafından anılan kararın temyiz edilmesi üzerine Danıştay İkinci Dairesi'nin 08/05/2019 günlü, E:2016/15979, K:2019/2730 sayılı kararıyla, … Emniyet Müdürlüğü Muhabere Elektronik Şube Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapan davacının, atamasının yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemden kaynaklanan uyuşmazlığın görüm ve çözümünün, 2577 sayılı Kanunun 33/1. maddesi uyarınca davacının görevli olduğu Bursa ilinin yargı çevresinde bulunduğu Bursa İdare Mahkemesinin yetkisinde bulunmasına karşın, … İdare Mahkemesince davanın esası hakkında karar verilmesinde usul hükümlerine uyarlık görülmediği gerekçesiyle bozulmasına hükmedilmiş, davalı idarelerin kararın düzeltilmesi istemi ise Danıştay İkinci Dairesi'nin 13/11/2019 günlü, E:2019/2785, K:2019/6216 sayılı kararıyla reddedilmiştir.
... İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, dava yetki yönünden reddedilerek dosya Bursa İdare Mahkemesine gönderilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla, işlem tarihi itibarıyla nihai başarı listesinde yer alan ve Dışişleri Bakanlığınca ataması yapılacağı bildirilen personel arasında bulunduğu için görev öncesi eğitim programına katılan davacının atamasının yapılmasına ilişkin yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı; davacının, dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı maddi ve özlük haklarının iadesi istemi açısından ise; davalı idarece davacı hakkında tesis edilmiş bir atama kararnamesinin düzenlenmemiş olması, davalı idarece davacının nereye, ne zaman ve ne şekilde atanacağı hususunda alınmış bir kararın bulunmaması, misyon koruma görevi kapsamında atanma hususunda bir planlama yapılmasına ihtiyaç duyulması da dikkate alındığında yurt dışında herhangi bir fiili çalışması da bulunmayan davacının, yurt dışı misyon koruma görevinden kaynaklanan maddi ve özlük haklarının tazminine yönelik isteminin reddi gerektiği gerekçesiyle; dava konusu işlemin iptaline, davacının dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı maddi ve özlük haklarının iadesine ilişkin tazminat istemi açısından ise davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idareler tarafından; Dış Temsilciliklerin Korunmasında Geçici Süreli Görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü Personeli Hakkında Yönetmeliğin değiştiği, değişen yönetmeliğin yeni halinde başarı listesinin bir sınav dönemi için geçerli olduğunun hüküm altına alındığı, mülga yönetmelikte kazanılmış bir hak tanınmadığı, mevcut yürürlükte bulunan yönetmelik hükümleri uyarınca yeni sınav duyurusunun yapıldığı belirtilerek, temyize konu kararın iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından davalı İçişleri Bakanlığının yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği düşünüldü:


İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
… Emniyet Müdürlüğü Muhabere Elektronik Şube Müdürlüğü'nde polis memuru olarak görev yapan davacının, 02/12/2012 tarihinde yapılan misyon koruma sınavının yazılı kısmı ile uygulama ve mülakat sınavlarında başarılı olarak 220 asil ve 110 yedekten oluşan nihai başarı listesinin 328. sırasında yedek olarak yer aldığı, atamasının yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlem ile yoksun kaldığı parasal haklarının ödenmesine hükmedilmesi istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
Anayasanın 124 maddesinde Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.
İdareler, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmette etkinliğin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapma hususunda takdir yetkisine sahiptirler. Kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığı için, gelişen durumlara ayak uydurmak ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla düzenleyici işlemler üzerinde gerekli değişiklikleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır.
Yönetmeliklerin Anayasa, yasa, tüzük ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi ve öngörülen biçim ve yetki koşullarına uyularak çıkarılması dışında, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına kamu hukuku yönünden herhangi bir engel bulunmadığı açıktır.
Dava konusu işlem tarihi itibarıyla 15/01/2015 günlü, 29237 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Dış Temsilciliklerin Korunmasında Geçici Süreli Görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü Personeli Hakkında Yönetmelik hükümleri yürürlükte olmakla birlikte davacının katılmış olduğu 2012 dış temsilciliklerin korunmasında görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü personeli'nin belirlenmesine yönelik Misyon Koruma Sınavı'nın yazılı, uygulama ve mülakat aşamalarının bu Yönetmeliğin 27. maddesi ile yürürlükten kaldırılan 27/01/2010 günlü, 27475 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Dış Temsilciliklerin Korunmasında Geçici Süreli Görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü Personeli Hakkında Yönetmelik hükümlerince gerçekleştirilerek sonuçlandırıldığından uyuşmazlığın çözümlenmesi için her iki yönetmelik hükümlerinin bir arada değerlendirilmesi gerekmektedir.
27/01/2010 günlü, 27475 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Dış Temsilciliklerin Korunmasında Geçici Süreli Görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü Personeli Hakkında Yönetmeliğin ''Tanımlar'' başlıklı 4. maddesinin ''e) Koruma amiri: Koruma memurunun amiri durumundaki komiser yardımcısı veya daha üst rütbeli personeli, f) Koruma görevlisi: Dış temsilciliklere ait bina ve konutların güvenliğinin sağlanması, Misyon şefi ile Misyon şefinin talimatı çerçevesinde misyon mensuplarının şahsi korumalarına ilişkin görevleri yerine getirmek üzere geçici süreli görevlendirilen polis memurları ile komiser yardımcısı veya daha üst rütbeli personeli, g) Koruma memuru: Polis memuru rütbesindeki personeli, h) Sınav: Yazılı sınav, silah atış ve spordan oluşan uygulamalı sınav ile mülakat sınavlarından oluşan misyon koruma sınavını, ifade eder.'' şeklinde tanımlanmış, üst maddelerde koruma görevlisi olacaklarda aranılacak şartlar, sınav komisyonları, yazılı, uygulama ve mülakat sınavına ilişkin düzenlemelere yer verildikten sonra ''Sınav başarı puanı ve sıralaması'' başlıklı 16. maddesinde; "(1) Yazılı sınavdan alınan puanın %40'ı, uygulamalı sınavdan alınan puanın %30 ile mülakat sınavından alınan puanın %30'unun toplamı her bir adayın sınav başarı puanını oluşturur. Dışişleri Bakanlığı'nca bildirilen sayıya göre, en yüksek puan esas alınarak asil ve asil listenin yarısı kadar yedek başarı listesi hazırlanır. Bu sıralama nihai başarı sıralamasını oluşturur. Nihai başarı listesi amirler ve memurlar için ayrı ayrı düzenlenir. (...) (3) Nihai başarı listesi ilan edilir. (4) Nihai başarı listesi bir sınav dönemi için geçerlidir.", şeklinde, ''Görev öncesi eğitim programı'' başlıklı 17. maddesinde; ''(1) Dışişleri Bakanlığınca ataması yapılacağı bildirilen personel, görev öncesi eğitim programına tabi tutulur. Bu program iki bölümden oluşur. Birinci bölümde göreve hazırlık eğitimi, ikinci bölümde ise önemli kişilerin ve önemli tesislerin korunması eğitimi verilir. (....) (4) Görev öncesi eğitim programına adayların katılması zorunludur....'' şeklinde, ''Atama'' başlıklı 19. maddesinde; "(1) Nihai başarı listesinde sıralamaya göre, görevlendirme için aranan şartları taşıyan personelin atama işlemleri Dışişleri Bakanlığı'nca yapılır. (2) Sınavı asil olarak kazanan adayların ataması yapıldıktan sonra ihtiyaç olması halinde yedek olarak kazanan adayların ataması yapılabilir.'' şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan 15/01/2015 tarih ve 29237 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Dış Temsilciliklerin Korunmasında Geçici Süreli Görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü Personeli Hakkında Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesi; " k) Sınav: Misyon koruma sınavını, I) Sınav dönemi: Başkanlıkça yapılan iki sınav duyurusu arasında kalan süreyi ifade eder." şeklinde , ''Sınav'' başlıklı 8. maddesi; "Sınav, yazılı ve mülakat sınavlarından oluşur." şeklinde, ''Nihai başarı sıralaması'' başlıklı 14. maddesi; "Nihai başarı sıralaması, bu Yönetmeliğin 10. maddesi gereğince yapılan yazılı sınav ile 12. maddesi gereğince yapılan mülakat sınavında başarılı sayılanların yazılı sınav puanları ile mülakat sınavı puanlarının aritmetik ortalaması alınarak koruma amir ve memurları için ayrı ayrı hesaplanır. Koruma amir ve memurları, nihai başarı puanı en yüksek toplam puana ulaşan adaydan başlamak üzere kendi aralarında sıralanır. (...) (5) Nihai başarı listesi, müteakip sınav dönemine kadar geçerlidir." şeklinde, ''Atama'' başlıklı 17. maddesi; ''(1) Nihai başarı listesindeki sıralamaya göre, görevlendirme için aranan şartları taşıdığı Başkanlıkça bildirilen personelin atama işlemleri Dışişleri Bakanlığınca yerine getirilir.'' şeklinde, ''Görev süresi'' başlıklı 18. maddesi; "Koruma görevlilerinin görev süresi bir yıldır, Dışişleri Bakanlığı ve Genel Müdürlük tarafından uygun görülmesi halinde bu süre bir yıl daha uzatılabilir." şeklinde düzenlenmiş, geçiş hükümlerinin düzenlendiği dava konusu Geçici 1. maddede; "(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde yeni sınav duyurusu yapılır. (2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, halen yurt dışında görevde olan koruma görevlilerinin;
a) Görev süresi iki yılı aşanlar merkeze atanarak Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarına iade edilirler.
b) Görev süresi bir yılı aşanlar ise 18. madde kapsamında değerlendirilerek, uygun görülenlerin görev süresi iki yıla tamamlanır. Uygun görülmeyenler ise merkeze atanarak Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarına iade edilirler.
c) Görev süresi bir yılı aşmayan kamu görevlileri ise 18. madde kapsamında değerlendirilir. " düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden, … Emniyet Müdürlüğü Muhabere Elektronik Şube Müdürlüğü'nde polis memuru olarak görev yapan davacının, 02/12/2012 tarihinde yapılan misyon koruma sınavının yazılı kısmı ile uygulama ve mülakat sınavlarında başarılı olarak 220 asil ve 110 yedekten oluşan nihai başarı listesinin 328. sırasında yedek olarak yer aldığı, 330 kişilik listenin 176 kişisinin ilk etapta görevlendirme işlemlerinin yapıldığı, Dışişleri Bakanlığı tarafından, dış temsilciliklerin ihtiyacı kapsamında 2012-2013 yurtdışı misyon koruma sınavı nihai başarı listesinde mevcut memurlardan sıradaki ilk 80 kişinin (176-255. sıradaki memurların) yeni atama planlamasına dahil edilmesi üzerine, 80 personelin, 22-23 Mayıs 2014 tarihlerinde 27/01/2010 günlü, 27475 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Dış Temsilciliklerin Korunmasında Geçici Süreli Görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü Personeli Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca 22-23 Mayıs 2014 tarihlerinde düzenlenen ''Göreve Hazırlık Eğitim Programına'' alındığı ve programa katılan personel hakkında katılım belgelerin düzenlendiği ve tercihleri alınarak atama aşamasına gelindiği, nihai başarı listesinin 328. sırasında yedek olarak bulunan davacının bu 80 kişi arasında yer almadığı, bu arada 15/01/2015 günlü, 29237 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Dış Temsilciliklerin Korunmasında Geçici Süreli Görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü Personeli Hakkında Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği ve bu Yönetmeliğin geçiş hükümlerinin düzenlendiği, Geçici 1. maddesinde, davacı durumunda olup atama bekleyen personelin durumunu düzenleyen bir hükme yer verilmediği anlaşılmaktadır.
Hukuk devleti ilkesinin ön koşullarından biri olan "hukuk güvenliği" ile kişilerin hukuki güvenliğinin sağlanması amaçlanmaktadır. Hukuk güvenliği ilkesi, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerinde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda, önceden oluşmuş hukuksal durumların, sonradan yapılacak işlemlerle değiştirilmesi, hukuktan beklenen güvenle bağdaşmayacaktır.
"Kazanılmış hak" ise doktrinde, yürürlükteki hukuka uygun olarak doğan ve böylece kişiye özgü lehte sonuçlar doğurmuş, daha sonra mevzuat değişikliği ya da işlemin geri alınması gibi durumların varlığına rağmen hukuk düzenince korunması gereken bir hak olarak tanımlanmaktadır. İdarenin ister düzenleyici işlem, ister bir taahhüt, isterse uzun süren bir uygulamasına güvenerek olsun, bireylerin çıkarlarına ya da lehlerine olan bir sonuca ulaşabileceklerini ümit etmelerine de "haklı beklenti" denilmektedir.
Davacının yazılı-uygulama-mülakat sınavı şeklinde yapılan üç aşamalı misyon koruma sınavında başarılı olarak nihai listede yedek olarak belirlendiği tarihte yürürlükte bulunan 27/01/2010 günlü, 27475 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Dış Temsilciliklerin Korunmasında Geçici Süreli Görevlendirilecek Emniyet Genel Müdürlüğü Personeli Hakkında Yönetmeliğin 17. maddesinde, Dışişleri Bakanlığınca ataması yapılacağı bildirilen personelin, görev öncesi eğitim programına tabi tutulacağı ve görev öncesi adayların bu eğitime katılmalarının zorunlu olduğu öngörülmüştür. Bu itibarla, nihai başarı listesinde yedek olarak yer alan, ancak Dışişleri Bakanlığınca ataması yapılacağı bildirilen personel arasında bulunmayan, görev öncesi katılımı zorunlu olan eğitim programına alınmayan davacının, sırf nihai başarı listesinde yedek olarak yer almış olmasının atama konusunda "haklı bir beklenti" oluşturmayacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç itibarıyla, usulde paralellik ilkesi gereğince, değişen ihtiyaçlar ve karşılaşılan aksaklıklar dikkate alınarak söz konusu Yönetmeliğin değiştirilmesi hususunda idarenin takdir yetkisi bulunduğundan, bu takdir yetkisi kapsamında idarece, yurtdışında görevlendirilecek personelde aranacak şartların ve personel profilinin yeniden değerlendirilerek yeni kriterler getirilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gibi, idarece söz konusu değişiklik yapılırken ilgililerin haklı beklentilerinin gözardı edilmemesi gerekmekte ise de; işlem tarihi itibarıyla nihai başarı listesinde yedek olarak yer alan, ancak Dışişleri Bakanlığınca ataması yapılacağı bildirilen personel arasında bulunmayan ve görev öncesi katılımı zorunlu olan eğitim programına katılmayan personel yönünden bir kazanılmış hak ve beklenti söz konusu olamayacağından, davacının, atamasının yapılmasına ilişkin yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARELERİN TEMYİZ İSTEMLERİNİN KABULÜNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize tabi ilk kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.