Danıştay 10. Daire 2021/1097 Esas 2021/3989 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/1097
Karar No : 2021/3989

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

2- … Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, temyizen incelenerek bozulması davacı tarafından istenilmektedir.

DAVANIN_KONUSU : Mülkiyeti Hazineye ait olan taşınmazları zilyet sıfatıyla kullanan davacı tarafından, gerçekleştirilen arazi toplulaştırması sonucunda Aksaray ili, Eskil ilçesindeki … ve … parsel sayılı taşınmazların, meraya çevrilmeyerek Hazine arazisi olarak kalması yönünde yapılan başvurunun reddine ilişkin Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin ve Eskil Kaymakamlığı Milli Emlak Şefliğinin … tarih ve E… sayılı işleminin iptali istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla, ilk derece mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu, davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 25 yıldır kullandığı ve içine bir çok sabit tesis ilavesiyle ihya ettiği tarla vasıflı taşınmazın yapılan arazi toplulaştırması sonucu mera parseline dönüştürülmesinin doğrudan mağduriyetine yol açtığı, bu nedenle davanın reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu ve temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı Kaymakamlık tarafından, yersiz ve hukuki dayanaktan yoksun temyiz isteminin reddi gerekiği savunulmaktadır. Diğer davalı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve kanuna uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararın ONANMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmenin durdurulması harcının ve artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın, … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 09/09/2021 tarihinde oy çokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X) KARŞI OY :

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde, idarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı, menfaatleri ihlâl edilenler tarafından iptal davası açılabileceği hükme bağlanmıştır.
Mülkiyeti Hazineye ait olan ve bu nedenle kamu malı niteliğinde bulunan taşınmazların kullanım amaçlarını veya mülkiyet durumlarını değiştiren nitelikteki idari tasarruflara karşı belde halkının veya sakininin dava açma hakkı bulunmaktadır.
Bakılan uyuşmazlıkta, mülkiyeti Hazineye ait taşınmazları Hazineden kiralamak suretiyle kullandığını iddia eden davacı tarafından, idarece gerçekleştirilen arazi toplulaştırması sonucunda Aksaray ili, Eskil ilçesindeki taşınmazın, meraya çevrilmeyerek Hazine arazisi olarak kalması yönünde yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.
Dava dilekçesinin incelenmesinden; davacı tarafından, toprak reformu sonrasında kendisine verilen arazilerin tarıma elverişli olmaması nedeniyle Hazineye ait olan ve arazi toplulaştırması kapsamına alınan taşınmazları Hazineden kiralamak suretiyle ve tarımsal faaliyet yürütmek amacıyla kullandığı, bu tarım arazilerini kendisinin ıslah ve tesviye ettiği, iki adet yer altı su kuyusu ve basınçlı sulama sistemi bulunduğu hususlarının ileri sürüldüğü görülmektedir.
Bu durumda, davacının belde sakini olmasının yanı sıra, davalı idarelerce tesis edilen işlemler nedeniyle subjektif menfaat ilişkisinin de bulunduğu göz önünde tutulduğunda, davacının bu davayı açmakta ehliyetli olduğu sonucuna varılmaktadır.
Diğer taraftan, bu davada dava konusu edilen işlemler, esasen davacının başvurusu üzerine idarelerce tesis edilen işlemler olup; davacının kendi başvurusunun reddine yönelik bu işlemleri, başvurucudan başka dava konusu yapabilecek kimse de bulunmamaktadır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, mülkiyeti Hazineye ait taşınmazlarla ilgili olarak yapılan arazi toplulaştırması işlemi üzerine başvuruda bulunan ve taşınmazları fiilen kullanan davacının meşru bir menfaati olmadığı gerekçesiyle davanın ehliyet yönünden reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararın işin esasının incelenebilmesini teminen bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum.