Danıştay 6. Daire 2019/18233 Esas 2021/10032 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/18233
Karar No : 2021/10032


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLLERİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan 28/05/2012 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli Hadımköy Merkez 1.Etap Uygulama İmar Planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, imar hakkı transferinin yasal dayanağının bulunmadığı, mülkiyet hakkının kısıtlandığı, imar hakkının aktarılacağı bölgede ortaya çıkacak yoğunluk artışına karşılık sosyal donatı alanlarının arttırılmayacağı anlaşıldığından dava konusu 28.05.2012 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli Hadımköy Merkezi 1. Etap Uygulama İmar Planının, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve teknikleri ile imar mevzuatına uygun olmadığı sunucuna ulaşıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından enerji mühendisleri odasının 2016 yılındaki görüşünde yüksek gerilim hattının çevresindeki canlılara zarar verdiği, bu sebeple çevresinin yapılaşmaya kapatılması gerektiği açıklamalarına yer verildiği, dava konusu uygulama imar planının 1/5000 ölçekli nazım imar planına ve hukuka uygun olduğu istinaf mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı tarafından İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin 22/11/2016 tarihli başvuruyla imar durum belgesinin istenilmesi üzerine davalı idare tarafından … tarih ve E.… sayılı işlem ile taşınmazın imar durumu hakkında bilgi verilmiştir. Akabinde davacı tarafından 05/12/2016 tarihli başvuruyla imar durumuna ilişkin ayrıntılı bilgi istenilmiş, davalı idare tarafından … tarih ve E.… sayılı işlem ile dava konusu parselin inşaat hakkının üzerinde yapı yapılmak suretiyle değil, plan onama sınırının içinde havza dışında kalan konut veya konut + ticaret fonksiyonuna sahip parsellere transfer edilmek suretiyle kullanılabileceği belirtilmiştir. Bunun üzerine 28/05/2012 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli Hadımköy Merkez 1.Etap Uygulama İmar Planının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanun'un 6. Maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar, kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmıştır.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 3.maddesinde, nazım imar planı; onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanan ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere 1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan ve nazım imar planına uygun olarak hazırlanan ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve esaslarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve 1/1000 ölçekte düzenlenen raporuyla bir bütün olan plan olarak tanımlanmıştır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 14/06/2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin, "Mekansal planlama kademeleri ve ilişkileri" başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasında, mekansal planların kapsadıkları alan ve amaçları açısından mekansal strateji planları, çevre düzeni planları ve imar planları olarak hazırlanacağı, buna göre planlama kademelerinin, üst kademeden alt kademeye doğru sırasıyla; mekansal strateji planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planından oluştuğu kural altına alınmış, aynı maddenin 2. fıkrasında, mekansal planların, plan kademelenmesine uygun olarak hazırlanacağı, her planın, planlar arası kademeli birliktelik ilkesi uyarınca yürürlükteki üst kademe planların kararlarına uygun olmak, raporu ile bütün oluşturmak ve bir alt kademedeki planı yönlendirmek zorunda olduğu düzenlenmiştir.
İmar mevzuatına göre, imar planları arasında hiyerarşik bir ilişki bulunmaktadır. Alt ölçekli planlar, üst ölçekli planlarla belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uygun olmak zorundadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafından, plan notlarında öngörülen imar hakkı transferinin, planlama ilkelerine aykırı olduğu, imar hakkı transfer edilen bölgenin yapılaşmasını bozacağı, imar hakkının kullanılması için planlama alanında başka bir parsel edinme zorunluluğu getirdiği dolayısıyla yeni bir parsel edinilmemesi halinde mülkiyet hakkı kullanımının tamamen ortadan kaldırılmış olacağı, belirli bir yükseklikten geçen yüksek gerilim hattının bulunduğu bölgede yapılaşmanın mümkün olduğu iddialarıyla 1/1000 ölçekli Hadımköy Merkez 1. Etap Uygulama İmar Planının iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı görülmektedir.
Bölge İdare Mahkemesince ise davanın konusunun, İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselde kayıtlı taşınmazın enerji nakil hattı olarak planlanmasına yönelik 28/05/2012 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli Hadımköy Merkez 1.Etap Uygulama İmar Planının iptali istemi olarak alındığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesince davanın konusunun enerji nakil hattının iptali istemi olarak alınmış ise de enerji nakil hattının 1/5000 ölçekli nazım imar planında yer aldığı ayrıca davacının itirazlarının enerji nakil hattına yönelik olmadığı, yapılaşma hakkını kısıtlayan plan kararları ve notlarına ilişkin olduğu gözetildiğinde Bölge İdare Mahkemesince davacının itirazlarına yönelik bir değerlendirme yapılması gerekirken enerji nakil hattının iptali yönünde verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddinine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/09/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.