Danıştay 9. Daire 2019/2358 Esas 2021/4233 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/2358
Karar No : 2021/4233

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... İnşaat Yapı End. San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Başkanlığı

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından ihale edilen "Adıyaman Merkez 363 Adet Konut, Bir Adet Ticaret Merkezi ile Alt Yapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı İşi"ne ilişkin ödenen 208.296,00 TL sözleşme damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun zımnen reddine dair işlemin iptali ve ödenen tutarın faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ... ,K: ... sayılı kararıyla; uyuşmazlığın çözümünün, anılan işin 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa 5035 sayılı Kanunla eklenen Ek madde 2'nin (olay tarihinde yürürlükteki şekliyle) birinci fıkrası kapsamında, yani döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine bağlı bulunduğu, bu değerlendirmenin de, anılan düzenlemenin ve ayrıca maddi olayın yorumlanmasını gerekli kıldığı dikkate alındığında, davada ileri sürülen iddiaların, 213 sayılı Kanun kapsamında yapılan düzeltme ve şikayet başvurularının reddi üzerine tesis edilen olumsuz işlemler üzerine açılan davalarda tartışılabilecek türden iddialardan olmadığı, dolayısıyla Kanunun aradığı anlamda vergilendirme hatası kapsamında bulunmadığı, vergilendirme işlemine karşı süresinde açılacak idari davada incelenebilecek iddiaların, Vergi Usul Kanununun 122. ve 124. maddelerinde vergi hataları için öngörülen idari başvuru yolu izlenerek tesis ettirilen işleme karşı açılan idari davada incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu işle ilgili ihalenin yerli ve yabancı tüm isteklilere açık olduğu,uluslararası ihale niteliği taşıdığı,sözleşmenin damga vergisinden muaf olduğu,olayda mevzuda hata bulunduğu,vergi hatalarına karşı düzeltme şikayet yoluna başvurulabileceği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Davacı adına, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından ihale edilen "Adıyaman Merkez 363 Adet Konut, Bir Adet Ticaret Merkezi ile Alt Yapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı İşi"ne ilişkin ödenen 208.296,00 TL sözleşme damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun zımnen reddine dair işlemin iptali ve ödenen tutarın faiziyle birlikte iadesi istenilmektedir.

İLGİL MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 122. maddesinde, mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri; 124. maddesinde de, vergi mahkemelerinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların, şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri açıklanmıştır. Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatasının tanımı ise aynı Kanun'un 116. maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapılmış, 117. maddesinde, hesap hataları olarak; matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması; 118. maddesinde de, vergilendirme hataları olarak; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata ve vergilendirme veya muafiyet döneminde hatalar gösterilmiş bulunmaktadır.
5393 sayılı Belediye Kanununun "Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı" başlıklı 73. maddesinin altıncı fıkrasında "kentsel dönüşüm ve gelişim alanları içinde yer alan eğitim ve sağlık alanları hariç kamuya ait gayrimenkullerin harca esas değer üzerinden belediyelere devredileceği, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında yıkılarak yeniden yapılacak münferit yapılarda ilgili vergi, resim ve harçların dörtte biri alınacağı" belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından davacıya ihale edilen "Adıyaman Merkez 363 Adet Konut, Bir Adet Ticaret Merkezi ile Alt Yapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı İşi"ne ilişkin ödenen sözleşme damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun zımnen reddine dair işlemin iptali ve ödenen tutarın faiziyle birlikte iadesi istemiyle açılan davada, Vergi Mahkemesinin" uyuşmazlığın çözümünün, anılan işin 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa 5035 sayılı Kanunla eklenen Ek madde 2'nin (olay tarihinde yürürlükteki şekliyle) birinci fıkrası kapsamında, yani döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine bağlı bulunduğu, bu değerlendirmenin de, anılan düzenlemenin ve ayrıca maddi olayın yorumlanmasını gerekli kıldığı dikkate alındığında, davada ileri sürülen iddiaların, 213 sayılı Kanun kapsamında yapılan düzeltme ve şikayet başvurularının reddi üzerine tesis edilen olumsuz işlemler üzerine açılan davalarda tartışılabilecek türden iddialardan olmadığı, dolayısıyla Kanunun aradığı anlamda vergilendirme hatası kapsamında bulunmadığı, vergilendirme işlemine karşı süresinde açılacak idari davada incelenebilecek iddiaların, Vergi Usul Kanununun 122. ve 124. maddelerinde vergi hataları için öngörülen idari başvuru yolu izlenerek tesis ettirilen işleme karşı açılan idari davada incelenmesine olanak bulunmadığı" gerekçesiyle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusu Bölge İdare Mahkemesi tarafından reddedilmiştir.
İş bu dosyanın birlikte incelendiği,aynı davacıya ait,aynı ihalenin hakediş ödemelerine ilişkin damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair işleme karşı açılan ve Dairemizin E:2019/1776 kayıtlı dosyasında; Vergi Mahkemesince 10/11/2017 tarihli ara kararları ile dava konusu işle ilgili imzalanan sözleşmenin 775 ve 5393 sayılı Kanunlar kapsamında bulunup bulunmadığının Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve Adıyaman Belediye Başkanlığına sorulduğu, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından verilen cevabi yazıda dava konusu işin anılan Kanunlar kapsamında bulunmadığının bildirildiği,Adıyaman Belediyesince verilen ara karar cevabında ise dava konusu "Adıyaman Merkez 363 Adet Konut, Bir Adet Ticaret Merkezi ile Alt Yapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı İşi"ne ilişkin bölgenin 05/09/2008 tarih ve 91 sayılı Belediye Meclis Kararı ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73.maddesi uyarınca "kentsel dönüşüm ve gelişim alanı" ilan edildiğinin bildirildiğinin görülmesi üzerine iş bu dosyayla aynı gerekçeyle verilen karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin karar, "Bölge İdare Mahkemesince,Mahkemece ara kararla sorulmak suretiyle tespit edilen ihale konusu işe ilişkin alanın kentsel dönüşüm gelişim alanı ilan edilmesi ve 5393 sayılı Kanun'un 73.maddesi uyarınca kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarındaki yapılarda ilgili vergi, resim ve harçların dörtte biri oranında alınması gerektiği hükmünün vergilendirme hatası kapsamında olayda uygulanıp uygulanamayacağı değerlendirilmek ve gerekçelendirilmek suretiyle bir karar verilmesi gerektiği" gerekçesiyle ... tarih K: ... sayılı kararla bozulmuştur.
Her ne kadar incelenen bu dosyada 5393 sayılı Kanun kapsamında bir belge ve iddia bulunmasa da,aynı alana ait, aynı ihalenin sözleşme ve hakediş belgelerinin damga vergisi açısından düzeltme-şikayet hükümleri kapsamında anılan alana tanınan istisna hükümleri açısından birlikte değerlendirilmesi suretiyle karar verilmesi hakkaniyet ve eşitlik ilkesi gereği olup,Bölge İdare Mahkemesince bu husus gözetilerek yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine , 23/09/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.