Danıştay 12. Daire 2021/5678 Esas 2021/4639 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/5678
Karar No : 2021/4639

DAVACI : ...Sendikası
VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : ...Bakanlığı /...
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU : Davacı Sendika tarafından, 05/01/2015 tarihli Türk Silahlı Kuvvetleri Orduevleri, Askeri Gazinolar, Kışla Gazinoları ve Vardiya Yatakhaneleri ile Eğitim Merkezleri Yönergesi'nin Ek-B'de düzenlenen tesis kategorisi çizelgesindeki (D) kategorisinde yer alan Devlet memuru karşısında tesis türü olarak belirtilen "Vardiya Yatakhanesi" ibaresinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Sendikaya üye bir kısım memurun, dernek kurma düşüncesinden hareketle davalı kurum Personel Genel Müdürlüğünde görevli memurlar ile şifahi görüşmeler sonucu dava konusu Yönergeden 18/09/2020 tarihinde haberdar olduğu ve dava açılması talebi ile sendikaya başvurdukları, Yönergenin Ek-B kısmında yer alan tesis kategori çizelgesinde A, B, C kategorilerinde bulunan subay, istisnai memur, sivil öğretim elemanı ve astsubay unvanlı personel ve Yönergede belirtilen yakınlarının Orduevi Eğitim Merkezlerinden yararlanma imkânı bulunmakta iken (D) kategorisinde bulunan devlet memurları ve yakınları için yalnızca “vardiya yatakhanesi” nin istifade edilecek tesis olarak belirlenmesinin Anayasa’ya, hakkaniyete, eşitlik ilkesine ve hukukun genel ilkelerine aykırı olduğu, idarelerin, Anayasa’nın ve kanunların verdiği yetki çerçevesinde yönerge çıkarabilecekleri, kamu hizmetinin etkin ve verimli yürütülebilmesi amacıyla yönergelerde değişiklikler yapabilecekleri, bu yetkinin düzenleyici işlemler ile çelişmeyecek ve çalışma barışını bozmayacak şekilde kullanılması gerektiği, Yönerge’de yer alan dava konusu düzenlemenin uygulanması halinde telafisi güç ve imkânsız zararın doğacak olması sebebiyle öncelikle yürütmesinin durdurulması ve akabinde iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI : TSK bünyesindeki orduevleri, askeri gazinolar, kışla gazinoları, vardiya yatakhaneleri ile eğitim merkezlerinin 211 sayılı TSK İç Hizmet Kanunu ve bağlı mevzuat hükümlerine göre açılıp işletildiği, 211 sayılı Kanun’un 98. maddesi dikkate alındığında, davacının dava konusu düzenlemenin normlar hiyerarşisine aykırı olduğu yönündeki iddiasının mesnetsiz olduğu, orduevi ve bağlı şubeler, askeri gazinolar, kışla gazinoları ve vardiya yatakhanelerinin; eğitim, seminer, konferans, sempozyum, mesleğe ve hizmete yönelik çalışmalarda kullanılmak, öncelikle TSK personelinin birlik intikali, atama, kurs, geçici görev veya sağlık teşkillerinden faydalanma kapsamındaki barınma ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki ve sosyal gelişmelerini mümkün kılacak imkanları hazırlamak, dayanışmayı artırmak, sosyal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bölgenin ihtiyaç durumu, personelin yoğunluğu ile birlik veya kurumun yararı değerlendirilerek kurulduğu, askeri sosyal tesislerin “subay”, “astsubay”, “subay ve astsubay”, “Devlet memuru”, “uzman erbaş” ve “hepsi” olmak üzere faydalanma durumuna göre 6 kategoriye ayrıldığı, devlet memuru ve emeklilerinin hak sahibi aile fertleriyle beraber “Devlet memuru” ve “hepsi” kategorisindeki tesislerden yararlanma hakkı olduğu, Garnizon Komutanlıklarınca, ilgili mevzuat çerçevesinde tesis kapasitesi, bölge şartları ve hak sahiplerinin durumu dikkate alınarak Garnizonda bulunan askeri gazino, kışla gazinosu ve vardiya yatakhanelerinin, subay ve astsubay haricindeki diğer personelin de istifadesine açılabildiği, devlet memurlarının görevli olarak gittikleri yerlerde görevli olduklarına dair emir veya mesajın iletilmesi halinde orduevleri, askeri ve kışla gazinolarında faydalanabildikleri, bu kapsamda; TSK’da görevli devlet memurlarının sadece vardiya yatakhanesi değil, askeri ve kışla gazinolarından da yararlanabildiği, görevli olduğu takdirde orduevlerinden de yararlanabildiği, idare hukukunun statü hukuku olduğu, statü içerisinde olmayan hakkında, diğer statüdeki kamu personeli ile ilgili kuralın açık hüküm olmadan uygulanmasına hukuken olanak bulunmadığı, farklı statüdeki kişilerin farklı düzenleme ve uygulamalara tabi tutulmasının eşitlik ilkesine aykırı olmadığı, Anayasa’nın amaçladığı eşitliğin, mutlak ve eylemli eşitlik olmayıp, hukuksal eşitlik olduğu belirtilerek, davanın ve şartları oluşmadığından yürütmenin durdurulması isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca hazırlanan Tetkik Hakimi ...'nın açıklamaları dinlenildikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Türk Silahlı Kuvvetleri Orduevleri, Askeri Gazinolar, Kışla Gazinoları ve Vardiya Yatakhaneleri ile Eğitim Merkezleri Yönergesi'nin ilgili maddesinin iptali istemiyle 27/10/2020 tarihinde dava açıldığı, dava dilekçesinde Yönergenin veya ilgili hükümlerinin hangi tarihte ve ne şekilde öğrenildiği hususuna ilişkin bilgi ve belgelerin dava dilekçesine eklenmediği gerekçesiyle, Dairemizin 19/04/2021 tarih ve E:2020/4639, K:2021/1950 sayılı kararıyla dava dilekçesinin reddedildiği, bunun üzerine davacı tarafından 12/07/2021 tarihinde süresinde yenilenen dilekçe ile; dava konusu Yönerge'nin Ek-B'de düzenlenen tesis kategorisi çizelgesindeki (D) kategorisinde yer alan Devlet memuru karşısında tesis türü olarak belirtilen "Vardiya Yatakhanesi" ibaresinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasında, "Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür." düzenlemesine 4. fıkrasında ise, "İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." kuralına yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlıklı 14. maddesinin 3. fıkrasında, dilekçelerin, Danıştayda daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından: a) Görev ve yetki, b) İdari merci tecavüzü, c) Ehliyet, d) İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) Süre aşımı, f) Husumet, g) 3, ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği; 6. fıkrasında ise, bu hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı; "İlk inceleme üzerine verilecek karar" başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise davanın yasal süresi içinde açılmamış olması durumunda davanın reddine karar verileceği düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafından iptali istenilen Türk Silahlı Kuvvetleri Orduevleri, Askeri Gazinolar, Kışla Gazinoları ve Vardiya Yatakhaneleri ile Eğitim Merkezleri Yönergesi'nin ilgili maddelerinin, 05/01/2015 tarihli Başemir Yazısı ile yürürlüğe girdiği görüldüğünden, anılan tarihten itibaren 60 gün içerisinde açılması gerekirken, bu süre geçirildikten çok sonra 27/10/2020 tarihinde kayda giren dilekçe ile açılan davanın esasının, yukarıda anılan mevzuat uyarınca süre aşımı nedeniyle inceleme olanağı bulunmamaktadır.
Öte yandan, ilgililerce, davalı idareye yapılacak idari başvuru sonucunda, anılan Yönerge maddelerine dayalı olarak davalı idare tarafından tesis edilecek işlemle birlikte, Yönerge'nin ilgili kısımlarının da iptali istemiyle 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinin 4. fıkrası uyarınca dava açma süresi içinde dava açılabileceği de açıktır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN SÜRE AŞIMI NEDENİYLE REDDİNE,
2. Aşağıda dökümü yapılan toplam ...TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının ve posta gideri avansından artan tutarın, istemi halinde ve kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen ...-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 28/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.