Danıştay 13. Daire 2021/3969 Esas 2021/3053 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/3969
Karar No:2021/3053

TEMYİZ EDEN DAVALILAR : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

2- … (…) Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

(DİĞER DAVALI) : …Yönetim Hizmetleri ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli ili, Gebze ilçesi, … Mahallesi, … mevkii, … ada, … parsel sayılı taşınmazın, Toplu Konut İdare Başkanlığı'nca (Emlak Yönetim Hizmetleri ve Ticaret Anonim Şirketi aracılığıyla) 24/12/2020 tarihinde açık artırmayla satışına ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 2/B maddesi gereği Hazine adına orman dışına çıkarılan taşınmazın, 6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun'un 2. ve 8. maddeleri kapsamında "Proje Alanı" olarak ilan edilen alan sınırları içerisinde kaldığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 08/07/2013 tarih ve 747 sayılı Olur'u ile "üzerindeki kullanıcıların hakları korunmak kaydıyla" TOKİ'ye devredildiği, Emlak Yönetim Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. aracılığıyla 24/12/2020 tarihinde tanzim yoluyla satışa çıkarılması üzerine bakılan davanın açıldığı; davacıların dava konusu taşınmaz üzerinde 6292 sayılı Kanun uyarınca hak sahibi olduğu konusunda ihtilaf bulunmadığı, taşınmazın 6292 sayılı Kanun'un 8. maddesine göre proje sahibi idare olan TOKİ'ye devredildiği, idarelerin devraldıkları taşınmazları hak sahiplerine 6292 sayılı Kanun'a göre doğrudan satabileceği veya satın alma bedelinin devralan idareye ödenmesi kaydıyla idarelerin kendi projelerinde değerlendirileceğine ilişkin düzenlemeler uyarınca taşınmazların satılması hâlinde kanundan doğan alım hakları kapsamında hak sahiplerine satın alma hakkının tanınması gerektiği, bu kapsamda 15/04/2021 tarihli ara kararı ile taşınmazların satışı konusunda hak sahipleriyle yapılan görüşmelere ilişkin tüm bilgi ve belgelerin örneğinin istenilmesi üzerine verilen cevapta "hak sahipleri ile taşınmazların satışı konusunda görüşmeler yapılarak satış şartları ve usulü hakkında bilgilendirdikleri, satış bedelleri hak sahipleri tarafından yüksek bulunduğundan uzlaşma sağlanamadığı, görüşmelerin tutanak altına alınmadığından görüşmelere ilişkin yazılı bir belge gönderilemediği" hususlarının belirtildiği, bu durumda, davalı idareler tarafından 6292 sayılı Kanun uyarınca hak sahibi olan davacılara Kanun kapsamındaki satın alma hakkının kullanılmasına ilişkin işlemler yapılmadan taşınmazın satışa çıkarıldığı anlaşıldığından anılan taşınmazın satışına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Davalı TOKİ tarafından proje kapsamında taşınmazın devredildiğinden bahisle davacılara doğrudan satışının 6292 sayılı Kanun'un 12. maddesi gereğince mümkün olmadığı iddia edilmiş ise de, proje alanı olarak belirlenen alanda bulunan taşınmazların, üzerindeki hak sahipleri ve mevcut hakları da belirtilmek suretiyle talep sahibi idareye devredileceği, devralan idarelerin devraldıkları taşınmazları hak sahiplerine 6292 sayılı Kanun hükümlerine göre doğrudan satabileceği veya satın alma bedelinin devralan idareye ödenmesi kaydıyla idarelerin kendi projelerinde değerlendirileceğinin Kanun'da açıkça kurala bağlandığı anlaşıldığından davalı idarenin bu iddiasına itibar edilmediği belirtilmiştir.
Öte yandan, verilen iptal kararının taşınmazın davacılara doğrudan satışını sağlamayacağından, 6292 sayılı Kanunun uyarınca hak sahibi olan davacılara satın alma haklarını kullanıp kullanmayacaklarına ilişkin tebligat yapılarak uzlaşma sağlanıp sağlanmama durumuna göre işlem tesis edilebileceği ifade edilmiştir.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, taşınmazın 6292 sayılı Kanun'un 8. maddesine göre proje alanı olarak kullanılmak üzere TOKİ'ye devredildiği, Bakanlık yönünden davanın husumet sebebiyle reddi gerektiği, kararda hukukî isabet bulunmadığı, davanın reddi gerektiği ileri sürülmüştür.
Davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından, Mahkemenin yürütmenin durdurulmasının kabulüne ilişkin kararı üzerine dava konusu taşınmaz satış listesinden çıkarıldığından davanın konusuz kaldığı, 6292 sayılı Kanun'un 12. maddesi gereği taşınmazın davacılara doğrudan satışının mümkün olmadığı, anılan maddeye göre alternatif satışların olabileceği ancak alternatif satışların Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan istenebileceği, bölgede bulunan sanayi kuruluşları ve kooperatiflerin başvuruları üzerine konunun değerlendirilerek ilgili kanunlar kapsamında olmak üzere taşınmazın bulunduğu alanın depolama alanında kaldığı, kooperatiflerin eşit şartlarda katılım sağlaması amacıyla satışa çıkarılarak hem sanayicilerin desteklenmesi hem de idareye kaynak sağlanmasının amaçlandığı, Mahkemece satın alma işlemlerinin uygulanması hâlinde davacıların ödemeleri gereken bedel hesaba katılmadan sanki taşınmazların davacılara bedel ödenmeden devredilmesi gerekiyormuş gibi değerlendirme yapıldığı, 6292 sayılı Kanun'un 6/4. maddesi gereğince bedel ödemeleri gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nın yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nın temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'na iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 29/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.